Giữ sức khoẻ bằng điều dưỡng tinh thần và ăn uống
Do vậy, phải chú ý bảo vệ khí dương trong cơ thể được không ngừng dồi dào và dần dần thịnh vượng. Đây là nguyên tắc chỉ đạo các phương diện điều dưỡng tinh thần, ăn uống, vận động, sinh hoạt và phòng bệnh.
Điều dưỡng tinh thần
Con người thuận ứng với khí dương của mùa xuân thăng phát, có nghĩa là tinh thần thì luôn chỉ nghĩ đến chữ “sinh”, trước mắt chỉ nhìn thấy chữ “sinh”. Có nghĩa là tâm trạng phải khoan dung, khoáng đạt, lạc quan, nhất thiết không được sát hại, không tước đoạt, không ức chế. Tinh thần vui vẻ mới giúp cho tình chí phát sinh, mà muốn cho tinh thần vui vẻ thì phải “giới nộ” - ngăn chặn nóng giận. Bởi giận dữ sẽ làm tổn thương gan, tổn thương tim, dạ dày và não, dẫn tới nhiều loại bệnh. Muốn “giới nộ”, trước hết phải dùng ý thức để khống chế. Khi thấy cơn giận dữ bốc lên đầu, đang định nặng lời cãi lộn, sỉ vả người khác thì lập tức tự nhắc nhở mình cãi lộn có hại cho sức khỏe, có hại cho cả mình và người… Thứ nữa, cần giải tỏa tâm trạng nóng giận, nhanh chóng khôi phục sự cân bằng tâm lý.
Nên ăn nhiều rau xanh để bảo đảm đủ dưỡng chất. |
Để duy trì tâm trạng vui vẻ, ngoài “giới nộ”, còn phải bồi dưỡng tính cách khoan dung, phóng khoáng; phải thiết lập quan hệ giao tiếp, bạn bè tốt đẹp với mọi người, từ đó làm ta vui vẻ, thoải mái, tự nhiên; bồi dưỡng cho mình tư tưởng biết đủ thì luôn vui, không theo đuổi danh lợi và hưởng thụ quá phúc phận của mình; phải bồi dưỡng tính hài hước, mà hiệu quả trực tiếp của sự hài hước là tiếng cười, mà tiếng cười là thần dược cho sức khỏe. Và cuối cùng là biết sắp xếp sinh hoạt sao cho phù hợp, lúc làm việc, lúc lao động, lúc vui đùa với trẻ con, lúc tập thể dục thể thao, lúc dã ngoại đi du lịch…
Điều dưỡng ăn uống
Trước hết phải tuân theo nguyên tắc “xuân hạ dưỡng dương”, nghĩa là nên dùng các loại thực phẩm ôn bổ khí dương như hành, tỏi, kinh giới, tía tô… Ở đây chúng tôi đã nêu rồi chỉ xin nhắc:
Tỏi có tác dụng sát khuẩn rất mạnh, trị cảm mạo, đau bụng tiêu chảy, viêm dạ dày và ruột, đồng thời còn thúc đẩy sự ăn uống, kích thích ăn uống, phòng bệnh xơ vữa động mạch và huyết áp cao. Lưu ý, tỏi sống không nên ăn quá nhiều.
Hành có hàm lượng vitamin C rất cao, mùa đông, mùa xuân có bệnh truyền nhiễm đường ruột, nếu ăn hành sống có tác dụng phòng bệnh. Hành còn có chức năng miễn dịch và kháng bệnh cho cơ thể, giảm tỷ lệ mỡ máu, làm tiêu tình trạng máu đóng cục, gây tắc động mạch.
Mùa xuân nên giảm chất chua, tăng chất ngọt để dưỡng tỳ vị. Mùa xuân can khí vượng, gan quá mạnh, theo ngũ hành gan thuộc Mộc, tỳ thuộc Thổ, Mộc khắc Thổ, vậy nên gan vượng gây tổn thương tỳ, ảnh hưởng chức năng tiêu hóa và hấp thụ của tỳ. Vị chua đi vào gan, trong khi gan đã vượng, còn vị ngọt đi vào tỳ trong khi tỳ bị khắc nên cần tăng cường vị ngọt giảm vị chua nghĩa là vậy.
Và mùa xuân về điều dưỡng ăn uống, nên ăn nhiều rau. Ở nước ta, vụ đông xuân rau rất nhiều, rất phong phú ta có thể tha hồ lựa chọn, thay đổi các loại rau trong bữa ăn cho hợp khẩu vị và để có đủ chất vì mỗi loại rau có đặc tính và chất riêng.
Lương y Vũ Huy Ba
Ý kiến bạn đọc (0)