Những thập niên 70, 80 của thế kỷ trước, rừng Sơn Động nổi tiếng với trữ lượng gỗ quý hiếm, đặc biệt là gỗ lim xanh. Loài gỗ quý này phân bố rộng khắp các xã trên địa bàn huyện, từ các xã Cẩm Đàn, Yên Định, Tuấn Đạo, An Bá, An Châu, An Lạc cho đến Dương Hưu, Long Sơn. 

Cứ bước vào rừng là thấy lim xanh. Nhưng rồi, với nền kinh tế thị trường, khi nạn phá rừng tràn về, lim xanh bị khai thác tới cạn kiệt, nhiều lô rừng lim xanh đến tuổi khai thác bỗng chốc bị “xóa sổ”, chỉ còn lại những cây non tái sinh.

Rừng lim xanh tại xã An Lạc.

Đứng trước tình hình đó, năm 1995, ngành lâm nghiệp tỉnh Hà Bắc (nay là tỉnh Bắc Giang) đã đề nghị UBND tỉnh và Bộ Nông nghiệp và PTNT cho thành lập Khu Bảo tồn thiên nhiên Khe Rỗ nằm trên địa bàn xã An Lạc (Sơn Động) nhằm bảo vệ loài lim xanh quý hiếm, cũng như bảo tồn nguồn gen các loài thực vật rừng, động vật rừng quý hiếm khác; bảo vệ, phát triển bền vững hệ sinh thái rừng nhiệt đới đặc trưng của vùng rừng Đông Bắc Việt Nam. 

Ngày 5/8/1995, Khu Bảo tồn thiên nhiên Khe Rỗ ra đời theo Quyết định số 715 của UBND tỉnh (nay thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử); tiếp theo đó, Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Khe Rỗ cũng đã được thành lập.

Đồng thời, thực hiện chính sách pháp luật về giao đất, giao rừng cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân quản lý sử dụng ổn định, lâu dài vào mục đích lâm nghiệp; khoán bảo vệ rừng, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng tự nhiên. 

Khi rừng được giao cho người dân, công tác bảo vệ rừng được quan tâm hơn, người dân không chỉ cung cấp thông tin cho lực lượng Kiểm lâm, mà còn trực tiếp đấu tranh với những kẻ xấu để bảo vệ rừng. Hầu hết các cộng đồng, nhóm hộ đều thành lập các tổ bảo vệ rừng, thường xuyên đi tuần tra rừng để bảo vệ diện tích rừng được giao.

Bên cạnh việc tập trung triển khai thực hiện công tác phát triển rừng, sử dụng rừng, lực lượng kiểm lâm được kiện toàn về tổ chức, tăng cường lực lượng phụ trách địa bàn xã, với phương châm “bảo vệ rừng tại gốc”. 

Thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và chủ rừng tổ chức tuần tra rừng, kiểm tra các hoạt động khai thác, mua bán, vận chuyển, chế biến và kinh doanh lâm sản, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các hành vi vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp trên địa bàn.

Với những nỗ lực không ngừng hiện nay, những cánh rừng tự nhiên có phân bố loài lim xanh trên địa bàn huyện Sơn Động đã được “hồi sinh”. Điển hình như rừng đặc dụng tại Phân ban Khe Rỗ, xã An Lạc (Khu Bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử); hay rừng tự nhiên thuộc loại rừng sản xuất được quy hoạch thành cánh rừng kiểu mẫu, để bảo tồn nguồn gen quý hiếm của các giống cây thân gỗ bản địa, trong đó có loài lim xanh tại thôn Đồng Chu, xã Yên Định...

Có dịp tới thăm những khu rừng trên, ta sẽ thấy không gian hoang sơ, khí hậu trong lành, mát mẻ. Với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, đặc trưng của vùng rừng Đông Bắc Việt Nam, không chỉ đa dạng về thành phần loài cây, mà còn phân bố nhiều loài thực vật rừng quý hiếm. 

Những cây thân gỗ đại bộ phận có đường kính từ 20 - 30 cm, thậm chí có cây gỗ tạp có đường kính 40 cm, xen kẽ rải rác những cây lim xanh có đường kính một người lớn ôm không xuể, chiều cao vút ngọn từ 15 m đến trên 20 m, có tuổi đời hàng chục năm, một biểu tượng của thiên nhiên.

Về với vùng cao Sơn Động, khi tham quan quần thể Khu du lịch tâm linh - sinh thái Tây Yên Tử, hãy ghé thăm rừng tự nhiên phân bố loài lim xanh, “báu vật” rừng Sơn Động; đồng thời, là dịp để chiêm ngưỡng hệ sinh thái rừng nhiệt đới, đặc trưng của vùng rừng Đông Bắc Việt Nam. 

Dương Đại Tiến

Bắc Giang: Bàn giao ba cá thể động vật rừng quý hiếm về Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã

(BGĐT) - Ngày 6/1, Hạt Kiểm lâm huyện Lục Nam (Bắc Giang) tiến hành bàn giao ba cá thể động vật rừng quý hiếm còn sống được cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ cho Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội chăm sóc theo quy định.

'Thiên đường du lịch' Hawaii biến thành nơi cư trú của hàng nghìn con gà rừng

Đảo Kauai, thuộc quần đảo Hawaii, được mệnh danh là thiên đường du lịch, đã trở thành nơi cư trú của hàng nghìn con gà rừng.

Lâm Đồng: Tìm được hai nữ du khách nước ngoài lạc trong rừng khi leo đỉnh Langbiang

Ngày 4/1, ông Sử Thanh Hoài, Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương (tỉnh Lâm Đồng) cho biết, lực lượng cứu hộ của địa phương đã tìm thấy hai nữ du khách mang quốc tịch Vương quốc Anh và Cộng hòa Nam Phi bị lạc trong rừng khi leo lên đỉnh núi Langbiang trong những ngày nghỉ Tết Dương lịch. Hiện hai nữ du khách đã trở về TP Đà Nẵng an toàn và gửi lời cảm ơn lực lượng cứu hộ đã cứu giúp họ.