Ứng dụng công nghệ trong quản lý, bảo vệ rừng

Chủ nhật: 08:49 ngày 01/12/2024

BẮC GIANG - Nhằm nâng cao năng lực giám sát, điều hành cho lực lượng kiểm lâm trong công tác quản lý, bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR), ngành Nông nghiệp Bắc Giang đã và đang triển khai nhiều giải pháp ứng dụng công nghệ hiện đại, thông minh. Các ứng dụng đã hỗ trợ đắc lực cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện, ngăn chặn các nguy cơ gây ảnh hưởng đến rừng.

Thời gian qua, lực lượng kiểm lâm Bắc Giang đã tích cực ứng dụng nhiều giải pháp công nghệ để thực hiện công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và PCCCR như ứng dụng thiết bị bay không người lái (flycam) vào tuần tra, kiểm soát rừng. Năm 2023, nhiều diện tích rừng trên địa bàn tỉnh bị sâu bệnh gây hại, lực lượng kiểm lâm đã sử dụng thiết bị flycam để xác định tình trạng, diện tích bị ảnh hưởng, từ đó có hướng dẫn người dân biện pháp phòng, trừ hiệu quả.

Các diễn biến về rừng được truyền về Trung tâm giám sát, điều hành quản lý, bảo vệ rừng đặt tại Chi cục Kiểm lâm, đồng thời gửi thông tin về điện thoại của cán bộ phụ trách địa bàn.

Ngoài ra, cơ quan kiểm lâm trong tỉnh đang sử dụng biển báo hiệu cấp dự báo cháy rừng tự động để thực hiện công tác PCCCR, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và sử dụng ảnh viễn thám trong quản lý, theo dõi diễn biến rừng. Theo ông Nguyễn Bá Kiên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Yên Thế, trước đây, muốn theo dõi diễn biến của rừng, lực lượng kiểm lâm phải thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra trực tiếp tại hiện trường, đòi hỏi nhiều thời gian, công sức, phải mang theo bản đồ, máy định vị GPS... nhưng hiệu quả không cao, việc xác minh các vụ việc liên quan đến diễn biến của rừng bị bỏ sót, nhầm lẫn.

Để khắc phục, đơn vị đã triển khai rộng rãi ứng dụng FRMS Mobile được cài đặt trên điện thoại thông minh của công chức kiểm lâm để thực hiện khoanh vẽ, xác định điểm biến động diện tích rừng thay thế cho việc sử dụng bản đồ hiện trạng rừng dạng giấy để cập nhật diễn biến rừng. Phần mềm hỗ trợ lực lượng kiểm lâm đo đạc, kiểm tra thực địa, quản lý số lô rừng, trạng thái rừng, tên chủ rừng, loại cây trồng, năm trồng, trữ lượng... nhanh và chính xác hơn. Những biến động về hiện trạng rừng được lực lượng kiểm lâm tích hợp vào hệ thống để theo dõi, quản lý.

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 111-NQ/TU ngày 11/6/2021 của Tỉnh ủy về chuyển đổi số tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang đã và đang thực hiện dự án Trung tâm giám sát, điều hành quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh. Theo đó, với nguồn kinh phí gần 20 tỷ đồng, đơn vị đã được đầu tư xây dựng 9 hệ thống camera tại các điểm đỉnh cao để quan sát, cảnh báo cháy rừng, chặt phá, lấn chiếm rừng; 19 hệ thống camera đặt tại các cửa rừng để quan sát, tự động cảnh báo khi có người, phương tiện xuất hiện tại các khu vực cửa rừng đặt trên địa bàn các huyện: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế, Yên Dũng. Ngoài chức năng giám sát, tự động phát hiện, cảnh báo khi có người, phương tiện di chuyển đến cửa rừng, các camera có khả năng quét và ghi lại rõ khuôn mặt người, phương tiện ra vào rừng, hỗ trợ lực lượng chức năng kiểm soát người và phương tiện vào rừng.

Theo đại diện Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang, các vị trí camera quan sát, cảnh báo cháy rừng lắp đặt tại các đỉnh cao như: Đồng Cao, đèo Chinh (Sơn Động); Vạn Cung, Khuôn Thần (Lục Ngạn); Ba Gò - Suối Mỡ, Khe Quang - Đồng Vành (Lục Nam); Đá Bờ, Ba Mả (Yên Thế) và Non Vua (Yên Dũng). Mỗi camera có khả năng quan sát, ghi hình trong phạm vi hơn 14 km với hàng nghìn ha rừng, phát hiện các nguy cơ xâm hại rừng và gửi thông tin cảnh báo về màn hình trung tâm cũng như điện thoại thông minh, giúp cán bộ kiểm lâm xác định vị trí, quan sát rõ nét toàn cảnh hiện trường rừng trong phạm vi quản lý. Cùng đó, nắm bắt được khu vực có nguy cơ cháy cao, phát hiện sớm các đám cháy, địa điểm có hoạt động chặt phá rừng… Từ đó có thể đưa ra phương án chỉ đạo, xử lý kịp thời.

Trong bối cảnh biên chế lực lượng kiểm lâm của tỉnh mỏng, mỗi công chức kiểm lâm phải quản lý địa bàn từ 3-5 xã, địa hình cao, xa, diện tích rừng lớn thì việc ứng dụng công nghệ số là hết sức cần thiết. Đây được xem là giải pháp quan trọng để hỗ trợ và nâng cao năng lực giám sát, quản lý, bảo vệ rừng của cơ quan kiểm lâm, giảm tối đa thiệt hại tài nguyên rừng của tỉnh".

Ông Từ Quốc Huy, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang.

Ví như chiều 22/11 vừa qua, camera phát hiện một đám khói tại khu vực Khuôn Thần (Lục Ngạn), ngay lập tức máy quay đã thu quét cận cảnh đám khói truyền thông tin, hình ảnh về Trung tâm chỉ huy đặt tại Chi cục Kiểm lâm, đồng thời gửi vào máy điện thoại của cán bộ kiểm lâm phụ trách. Sau khi phân tích, đánh giá và nhận thấy đây là đám khói thông thường trong vườn của một hộ dân, không nguy hại đến rừng nên cán bộ kiểm lâm không triển khai các bước tiếp theo để ứng phó.

Ông Từ Quốc Huy, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang cho biết: “Trong bối cảnh biên chế lực lượng kiểm lâm của tỉnh mỏng, mỗi công chức kiểm lâm phải quản lý địa bàn từ 3-5 xã, địa hình cao, xa, khó di chuyển, diện tích rừng lớn thì việc ứng dụng công nghệ số là hết sức cần thiết. Đây được xem là giải pháp quan trọng hỗ trợ và nâng cao năng lực giám sát, quản lý, bảo vệ rừng của cơ quan kiểm lâm, giảm tối đa thiệt hại tài nguyên rừng của tỉnh”.

Thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang đã chú trọng nâng cấp cơ sở hạ tầng CNTT, trang bị các thiết bị, phần mềm quản lý, bảo vệ rừng. Qua đó nhiều vụ việc vi phạm đã được phát hiện và xử lý kịp thời. Từ đầu năm đến nay toàn tỉnh đã xảy ra 6 vụ cháy rừng nhưng do được phát hiện sớm, xử lý kịp thời nên chỉ có 2 vụ cháy có thiệt hại về rừng. Cùng đó, xảy ra 6 vụ chặt phá rừng, giảm 9 vụ; 50 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, giảm 16 vụ so với cùng kỳ năm 2023.

Với việc xây dựng Trung tâm giám sát, điều hành quản lý, bảo vệ rừng, Bắc Giang được xem là tỉnh đi đầu, tiêu biểu trong toàn quốc trong ứng dụng công nghệ hiện đại, thông minh này đối với vấn đề quản lý, bảo vệ rừng, được Cục Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và PTNT) đánh giá cao và nhiều địa phương trong nước đến tham quan, học tập mô hình, trao đổi kinh nghiệm. Cũng theo ông Từ Quốc Huy, thời gian tới, lực lượng kiểm lâm toàn tỉnh tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, tính quyết liệt trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt rừng tự nhiên. Trong đó đề cao việc ứng dụng CNTT, thực hiện chuyển đổi số, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của đơn vị.

Ngoài ra, Chi cục Kiểm lâm sẽ chỉ đạo các hạt kiểm lâm tăng cường ứng dụng CNTT, đặc biệt là sử dụng các phần mềm, thiết bị, ảnh viễn thám trong công tác theo dõi diễn biến, PCCCR và phát hiện các vụ vi phạm về phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật để kịp thời ngăn chặn, xử lý. Đồng thời, quan tâm đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ kiểm lâm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nguyễn Hưởng