Chủ tịch nước Trần Đại Quang hội kiến lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân viếng lãnh tụ Cuba Fidel Castro   Việt Nam để tang đồng chí Fidel Castro với nghi thức Quốc tang   Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ viếng lãnh tụ Cuba Fidel Castro   Chủ tịch Quốc hội lên đường sang Cuba dự lễ truy điệu đồng chí Fidel Castro

Con người huyền thoại

Trên thế giới, ít người có được vinh quang ghi tên mình vào huyền thoại ngay khi đang sống và lãnh tụ Fidel Castro là một trong số đó. Dưới sự lãnh đạo của vị “Tổng tư lệnh kính yêu”, nhân dân Cuba đã lập nên những kỳ tích làm kinh ngạc cả thế giới. Tên tuổi của ông gắn liền với vận mệnh quốc gia và cuộc sống của toàn thể nhân dân Cuba kể từ khi khởi binh tấn công pháo đài Moncada ngày 26-7-1953 chống lại chính quyền quân sự do Batista đứng đầu. Sau trận đánh này, ông và nhiều nghĩa quân bị chính quyền độc tài bắt giữ, đưa ra xét xử nhưng lãnh tụ Fidel đã tự bào chữa cho mình bằng bài biện hộ làm chấn động chính quyền phản động mang tên “Lịch sử sẽ phán quyết tôi vô tội”. 

Trận tiến công trại lính Moncada tuy thất bại nhưng là cuộc đấu tranh vũ trang đầu tiên của cách mạng Cuba và làm lãnh tụ Fidel Castro nhận thức một chân lý đúng đắn sau này được chứng minh là: “Kẻ thù sợ nhất nhân dân khi họ cầm vũ khí đấu tranh; đấu tranh vũ trang phải đi đầu”. Ngày 1-1-1959, tên độc tài Batista cuối cùng đã phải tháo chạy ra nước ngoài, quân khởi nghĩa do Fidel Castro lãnh đạo tiến vào thủ đô, chính quyền lâm thời được thành lập. Sự kiện này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho nhân dân Cuba. 

Ngay sau cách mạng Cuba thành công, các thế lực thù địch đã tiến hành nhiều âm mưu, thủ đoạn hòng bóp chết cuộc cách mạng non trẻ. Lãnh tụ Fidel Castro đã tích cực triển khai những hoạt động ngoại giao cấp cao, trở thành một trong những nguyên thủ quốc gia được chú ý nhất trên vũ đài chính trị quốc tế nhằm tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với Cuba và phản đối chính sách cấm vận của Mỹ. Kết quả là, hơn 50 năm qua, đất nước Cuba đã có những thay đổi sâu sắc chưa từng có trong lịch sử.   

Sau thành công của Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ VI (năm 2011), với hơn 300 cải cách được đưa ra, đất nước Cuba đang có những biến chuyển đáng kể. Đặc biệt, sau hơn nửa thế kỷ cấm vận phi lý, chính quyền Mỹ đã phải dỡ bỏ lệnh cấm vận và tái thiết lập quan hệ ngoại giao với Cuba vào ngày 20-7-2015. Đây là một sự kiện tích cực trong lịch sử quan hệ Mỹ-Cuba. 

“Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”

Từ hàng chục năm qua, trong trái tim mỗi người Việt Nam, Cuba và vị lãnh tụ Fidel Castro đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Nhân dân Việt Nam luôn dành cho nhân dân Cuba, cho vị lãnh tụ Fidel Castro niềm tin yêu, sự khâm phục và đồng cảm sâu sắc. 

Tháng 9-1973, Fidel Castro là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm vùng giải phóng miền Nam khi chiến tranh chưa kết thúc. Hình ảnh vị Tổng Tư lệnh với bộ quân phục màu xanh ôliu đứng trên nóc một lô cốt cũ của địch phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng là sự cổ vũ vô cùng to lớn đối với đồng bào, chiến sĩ ta lúc đó. Trong chuyến thăm này, ông đã nói: "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình". 

Trong những năm tháng khó khăn nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, câu nói ấy đã làm rung động bao trái tim nhân dân Cuba và Việt Nam. Càng quý hơn khi Cuba cũng gặp rất nhiều khó khăn nhưng vẫn sẵn lòng giúp nước ta vô điều kiện với tình cảm anh em ruột thịt. Trong chuyến thăm lần đầu tiên này, lãnh tụ Fidel Castro đã tặng Việt Nam 5 công trình KT- XH với tổng trị giá khoảng 80 triệu USD, gồm: Khách sạn Thắng Lợi tại Hồ Tây (Hà Nội), Bệnh viện Việt Nam- Cuba tại Đồng Hới (Quảng Bình), đường Xuân Mai, Trại bò giống Ba Vì, Xí nghiệp gà Lương Mỹ; tặng bò, gà giống và chi hơn 6 triệu USD để mua thiết bị hiện đại, cử chuyên gia về cầu đường sang Việt Nam tham gia cùng bộ đội Trường Sơn mở rộng đường mòn Hồ Chí Minh… 

Tháng 12-1995 và tháng 2-2003, lãnh tụ Fidel Castro có chuyến thăm lần thứ hai và thứ ba đến Việt Nam. Trong mỗi chuyến thăm, tình hữu nghị và sự hợp tác anh em giữa hai nước tiếp tục đạt nhiều mốc son mới. Qua mỗi chuyến thăm, Chủ tịch Fidel Castro luôn khẳng định, nhân dân Việt Nam mãi mãi là người bạn, người anh em gần gũi, thân thiết của nhân dân Cuba. Trong lịch sử, Cuba là nước đầu tiên công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (tháng 12-1961), là nước đầu tiên thành lập Ủy ban đoàn kết với Việt Nam (tháng 9-1963), là nước đầu tiên và duy nhất lập Sứ quán bên cạnh Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại vùng giải phóng (tháng 7-1967). 

Người dân Cuba tưởng niệm lãnh tụ cách mạng kiệt xuất Fidel Castro.

Chính lãnh tụ Fidel Castro cũng là người khởi xướng, khích lệ phong trào đoàn kết với Việt Nam ở Cuba và Mỹ Latinh. Trong tất cả các chuyến thăm nước ngoài vào thời kỳ đó, ông luôn luôn nêu vấn đề đoàn kết, ủng hộ Việt Nam ở mọi lúc, mọi nơi. Trong chuyến thăm chính thức tới Ba Lan (6-1972), lãnh tụ Fidel Castro đã dành phần lớn bài diễn văn đáp từ trong buổi chiêu đãi của phía Ba Lan để vạch trần tội ác của đế quốc Mỹ, kêu gọi dư luận các nước tăng cường ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. 

Trong bài phát biểu, ông nói dứt khoát: “Trong giờ phút này, đối với nhân dân Cuba chúng tôi, cũng như đông đảo dư luận quốc tế, vấn đề quan trọng nhất, vấn đề chúng tôi quan tâm nhất là tình hình Việt Nam. Chúng tôi cho rằng phong trào cách mạng quốc tế, dưới bất cứ quan niệm nào cũng không thể để dân tộc Việt Nam bị tiêu diệt. Dưới bất cứ quan niệm nào, phong trào cách mạng cũng không thể cho phép diễn ra những tội ác diệt chủng như vậy đối với nhân dân Việt Nam”.

Thắm tình đoàn kết Việt Nam - Cuba

Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro đã chính thức thiết lập và dày công vun đắp mối quan hệ Việt Nam- Cuba từ ngày 2-12-1960. Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, đầu năm 1987, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng ta dự Đại hội lần thứ III Đảng Cộng sản Cuba. Những năm gần đây, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta luôn có những cuộc gặp gỡ lãnh tụ Fidel Castro nhân mỗi chuyến thăm, làm việc tại Cuba. 

Tình cảm của Việt Nam dành cho Cuba và cá nhân lãnh tụ Fidel tiếp tục được khẳng định qua các chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (9-2010; 4-2012); chuyến thăm của nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (3-2014); chuyến thăm của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (9-2015)… Khi đến thăm đồng chí Fidel Castro, chiều 11-4-2012, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chia sẻ, trong trái tim mỗi người Việt Nam, hình ảnh Fidel luôn luôn là biểu tượng cao đẹp của một chiến sĩ cách mạng kiên cường, đấu tranh cho độc lập, tự do không những của nhân dân Cuba mà của cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới, một người bạn lớn, người đồng chí anh em của nhân dân Việt Nam. 

Tại cuộc gặp với lãnh tụ Fidel Castro, ngày 16-11-2016, Chủ tịch nước Trần Đại Quang trân trọng chuyển đến tình cảm, tình đồng chí, anh em thân thiết của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước ta và khẳng định lãnh đạo, nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ, đánh giá cao công lao, đóng góp to lớn của đồng chí Fidel Castro vào việc thiết lập, vun đắp, phát triển mối quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam-Cuba. 

Hơn nửa thế kỷ qua, mối quan hệ hữu nghị thắm thiết Việt Nam- Cuba không ngừng được củng cố, trở thành mẫu mực của tình cảm thủy chung, trong sáng. Lãnh tụ Fidel Castro đã được Đảng, Nhà nước ta trao tặng Huân chương Sao Vàng (năm 1982) và Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1989).

Lê Minh (tổng hợp)