Bắc giang
Thay thủ tướng, nước cờ tính toán của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
 |
|
Tân Thủ tướng Pháp Jean Castex. |
Chỉ 4 ngày sau khi ông Jean Castex được bổ nhiệm làm thủ tướng, hôm 6/7, Phủ Tổng thống Pháp đã công bố danh sách Nội các mới của nước này. Việc ông Macron thay Thủ tướng vào thời điểm này để đưa nước Pháp thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai và để ông nuôi hy vọng tái đắc cử.
Thay đổi quan trọng nhất được công bố hôm 6/7 là việc Bộ trưởng Ngân sách Gerald Darmanin thay thế ông Christophe Castaner giữ chức Bộ trưởng Nội vụ. Ông Darmanin, 37 tuổi, được coi là một trong những đồng minh trung thành nhất của Tổng thống Macron nhưng cũng là đối tượng đang bị điều tra tội tấn công tình dục.
Cuộc cải tổ lần này không có nhiều thay đổi lớn, ông Macron tiếp tục giữ lại Ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian, Bộ trưởng Tài chính Bruno Le Maire và Bộ trưởng Quốc phòng Florence Parly. Bộ trưởng Y tế Olivier Veran, người đã dẫn dắt đất nước đi qua cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 khiến gần 30.000 người Pháp tử vong vẫn tiếp tục giữ chức vụ hiện tại.
Giới quan sát cho rằng Tổng thống Macron muốn tập trung quyền lực với việc bổ nhiệm một chính trị gia ít tên tuổi như ông Jean Castex vào vai trò đứng đầu chính phủ. Một người có vị trí trong phe đa số cầm quyền cho biết với việc bổ nhiệm chính trị gia 55 tuổi, một lãnh đạo địa phương, nguyên thủ Pháp coi như muốn nắm trọn cả hai chức vụ tổng thống và thủ tướng trong phần còn lại gần hai năm của nhiệm kỳ và cũng để rảnh tay cho chiến dịch tái tranh cử tổng thống vào năm 2022.
Tân Thủ tướng Jean Castex chỉ là thị trưởng Prades, một thị trấn nhỏ với 6.000 dân ở miền Nam, thuộc tỉnh miền núi Đông Pyrénées, phía Nam nước Pháp. Ông Castex từng là phó Tổng Thư ký Điện Elysée dưới thời Tổng thống Nicolas Sarkozy, mới gần đây được biết đến trong vai trò người điều phối chiến lược dỡ bỏ phong tỏa sau đại dịch COVID-19. Trong thời gian làm việc này, Tổng thống Pháp đã đặc biệt chú ý đến “tinh thần đối thoại và trách nhiệm” của ông.
Sau khi nhậm chức, tân Thủ tướng Pháp sẽ phải tiếp tục các dự án cải cách của tổng thống. Tân thủ tướng cũng cam kết sẽ thực hiện hàng loạt cải cách đã được tổng thống xác định ngay từ đầu nhiệm kỳ, liên quan đến vấn đề hưu trí, y tế và giới trẻ...
Nhiều chuyên gia cho rằng việc Đảng LREM của Tổng thống Macron đã thất bại trong cuộc bầu cử địa phương gần đây có lẽ là hồi chuông cảnh tỉnh đối với ông Macron, khi ông bi rơi vào vị thế “dễ tổn thương” hơn trước các cuộc bầu cử năm 2022, ngay cả khi chưa xuất hiện bất kỳ ứng cử viên nào trong chính giới đủ khả năng thách thức ông.
Tuy nhiên, chính trị lại không thường đi theo những thứ vốn được xem là logic và điều này càng đặc biệt đúng tại Pháp. Một chiến thắng quá vang dội thậm chí có thể tạo nên những điều kiện dẫn tới các thất bại ê chề ngay sau đó. Hay nói cách khác, trong trường hợp này, sự thất bại của LREM ở cấp địa phương có thể thực sự đem đến nhiều cơ hội tái đắc cử cho ông Macron trong 2 năm tới. Những bình luận cho rằng ông Macron đang vướng vào những rắc rối nghiêm trọng có thể là đúng, song mọi chuyện sẽ khác khi người ta nhìn vào tổng thể chính trường nước Pháp.
Chưa có một ứng cử viên nào đủ “xứng tầm” với ông Macron. Bà Marine Le Pen, người Macron đã đánh bại trong vòng đối đầu ở cuộc bầu cử trước, vẫn là một chính trị gia với tư tưởng dân túy có “tham vọng” và được xem là đối thủ tiềm năng nhất của nhà lãnh đạo Pháp, song các nhà bình luận không đánh giá cao bà trở thành ứng cử viên sáng giá cho cuộc bầu cử 2022.
Bà Le Pen đã khiến các cử tri, kể cả những lực lượng cực hữu, mệt mỏi. Những gì bà thể hiện trong chiến dịch tranh cử năm 2017 là một thảm họa. Trong cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình với ông Macron chỉ vài tuần trước cuộc bỏ phiếu, Le Pen đã gây thất vọng cho cả những người ủng hộ trung thành lâu năm, những người suốt nhiều thập kỷ đã ủng hộ Jean-Marie Le Pen, người sáng lập đảng Mặt trận Dân tộc.
Bà Marine Le Pen tỏ ra rất thiếu hiểu biết về các vấn đề kinh tế, có lập trường chính trị hẹp hòi, nếu không muốn nói là cực đoan, và gần như không tương xứng về mặt trí thức với tầng lớp xã hội mà bà thuộc về. Chính đảng của Le Pen, hiện đã đổi tên thành Tập hợp Quốc gia, trên thực tế có thể đã “bỏ rơi” chính bà, hoặc ngược lại. Một chính đảng dân túy mới nhiều khả năng sẽ tái thiết và ủng hộ cháu gái của Marine Le Pen, Marion Marechal-Le Pen với tư cách một ứng cử viên. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, rất khó có khả năng Macron sẽ thất bại trước một ứng cử viên dân tộc chủ nghĩa cực hữu với tư tưởng dân túy.
Dẫu vậy, vị thế của ông Macron hiện nay đang yếu hơn thời điểm 3 năm nước bởi trong vài năm qua, ông đã để mất một lượng cử tri và cả những quan chức cánh tả. Lãnh đạo một chính phủ thực sự là cách khiến người ta phải tiêu tốn không ít vốn liếng chính trị.
Ông Macron vẫn sẽ tiếp tục duy trì được sự ủng hộ của các cử tri trung dung và trung hữu. Các đảng cánh hữu bảo thủ truyền thống vẫn chưa hồi phục sau “sự trỗi dậy” của ông Macron năm 2017 (ứng cử viên đảng Cộng hòa năm 2017 François Fillon vừa mới bị bắt giam hồi tuần trước vì cáo buộc tham nhũng).
Trong khi đó, ngoại trừ đảng Xanh, lực lượng cánh tả Pháp cũ chỉ còn là một lực lượng khủng hoảng, thiếu lãnh đạo và thiếu bản sắc. Tuy nhiên, nhìn từ quan điểm của ông Macron, thực tế đảng Xanh lại không phải là một mối đe dọa tiềm tàng, bởi chính đảng này chưa có một lãnh đạo đủ tầm lèo lái đất nước và khả năng xuất hiện một nhân vật như vậy trong tương lai cũng được cho là không mấy khả thi. Tất nhiên, thời gian để họ tìm kiếm một ứng cử viên không nhiều, song người ta cũng nên nhớ đến thực tế việc ông Macron “vụt sáng” đầy bất ngờ như thế nào trong giai đoạn từ 2016-2017.
Một ứng cử viên của đảng Xanh gây ấn tượng mạnh có thể ghi điểm nhiều hơn bà Le Len hay bất kỳ ai trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử và bước vào vòng đối đầu với ông Macron. Với tỷ lệ ủng hộ đối với ông Macron hiện nay, không khó để người ta nghĩ đến khả năng một ứng cử viên đầy hứa hẹn của đảng Xanh có thể đánh bại ông trong vòng 1 cuộc bỏ phiếu.
Ông Macron đã có những sai lầm nhất định, nhưng ông là một lãnh đạo chính trị nghiêm túc và can đảm đến bất ngờ. Macron đã thúc đẩy những cải cách khó khăn, chẳng hạn như thay đổi trong các quy định bảo vệ người lao động và lương hưu- những động thái tính đến dài hạn dù nguy cơ phải trả giá bằng những bất ổn trong ngắn hạn. Nỗ lực này không giúp ông Macron gia tăng sự ủng hộ, mà trái lại đẩy ông tới trước cuộc khủng hoảng và sự phản đối của các liên đoàn lao động cũng như phong trào Áo vàng- một sự bùng phát từ những thất vọng chất chồng suốt nhiều năm vì các vấn đề không phải do ông Macron gây ra. Và giờ, dịch COVID-19 càng khiến "cơn gió ngược" trở nên trầm trọng hơn.
Ông Macron đánh mất sự lôi cuốn bởi tính cách có đôi phần thiếu kiên nhẫn và tự phụ. Song khi so sánh ông với những nhà lãnh đạo khác của châu Âu, rõ ràng chỉ có Thủ tướng Đức Angela Merkel mới có thể làm khó ông. Thực tế là các cử tri Pháp lâu nay vẫn luôn có thái độ hằn học với các chính trị gia.
Chính trường luôn là nơi đầy nghịch lý và phức tạp. Nếu nước Pháp chọn được một tổng thống từ đảng Xanh đủ năng lực, tất cả sẽ được lợi. Song mọi chuyện sẽ tốt đẹp hơn nếu ông Macron, một người có tư tưởng mới mẻ và nhiệt huyết, tiếp tục có thêm nhiệm kỳ thứ hai để thúc đẩy và hoàn thành những dự định dang dở.
Ý kiến bạn đọc (0)