Bắc giang
Đề nghị hoàn thiện các quy định xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH
Theo đại biểu Đỗ Thị Việt Hà, thời gian qua, tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, địa phương, ảnh hưởng tới việc giải quyết chế độ BHXH của người lao động. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó có việc chưa quản lý chặt chẽ đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; các giải pháp, biện pháp xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH chưa đạt được hiệu quả như kỳ vọng.
 |
|
Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà thảo luận tại hội trường. |
Để khắc phục tình trạng trên, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã bổ sung một số quy định cụ thể về các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, với các biện pháp xử lý, chế tài xử lý vi phạm (Điều 36 và Điều 37). Nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, đại biểu đề nghị Ban Soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, bổ sung một số biện pháp chế tài như: Khấu trừ tiền nợ BHXH tại các tài khoản ngân hàng sau khi đã có thông báo, đôn đốc của Cơ quan BHXH trong thời gian nhất định (có thể là 3 tháng); công khai danh tính các đơn vị nợ BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng…
Đồng thời, cần có các quy định đồng bộ, khả thi nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc đang đặt ra hiện nay (có thể nói là đang khá bế tắc) trong việc khởi kiện dân sự và khởi tố hình sự đối với người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH.
Theo quy định của dự thảo Luật thì 2 chủ thể có quyền và trách nhiệm khởi kiện đối với người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH là: Công đoàn (điểm c, khoản 1, Điều 13) và cơ quan BHXH (khoản 4, Điều 37). Ngoài việc khởi kiện về dân sự, dự thảo Luật cũng quy định cơ quan BHXH kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật khi “Người sử dụng lao động có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH theo quy định của Bộ luật Hình sự…” (khoản 5, Điều 37).
Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đề nghị chỉnh sửa, bổ sung khoản 4 và khoản 5, Điều 37 theo hướng: Khi người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH và cơ quan có thẩm quyền đã áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính mà người sử dụng lao động vẫn không đóng hoặc đóng không đủ số tiền BHXH bắt buộc phải đóng thì không chỉ cơ quan BHXH mà tổ chức công đoàn và người lao động cũng có quyền khởi kiện người sử dụng lao động theo quy định của pháp luật.
Đồng thời khi người sử dụng lao động có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH theo quy định của Bộ luật Hình sự thì không chỉ cơ quan BHXH mà tổ chức công đoàn, các cơ quan thanh tra, kiểm tra về lao động, BHXH và người lao động đều có quyền kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật.
Song song với đó là hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả của việc khởi kiện, khởi tố đối với các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH. Nếu không, việc khởi tố, khởi kiện theo quy định trên sẽ tiếp tục bế tắc. Thời gian qua, từ thực tiễn ở nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Bắc Giang cho thấy, mặc dù Liên đoàn Lao động tỉnh đã tích cực song việc thực hiện cơ chế tổ chức công đoàn khởi kiện doanh nghiệp ra tòa án đối với hành vi nợ tiền BHXH nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân lao động chưa thực sự hiệu quả.
Theo quy định, thẩm quyền khởi kiện ra tòa án là của công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp, trong khi đó, cán bộ công đoàn cơ sở là người được người sử dụng lao động tuyển dụng, trả lương nên rất khó thuyết phục họ đứng tên đại diện cho công đoàn cơ sở khởi kiện người sử dụng lao động.
Quy định một trong những thủ tục để công đoàn cơ sở khởi kiện doanh nghiệp là phải được sự ủy quyền của từng người lao động. Tuy vậy, doanh nghiệp đã dừng sản xuất, người lao động đi làm ở nhiều doanh nghiệp khác, công đoàn cơ sở gặp rất nhiều khó khăn để lấy được hàng trăm giấy ủy quyền của người lao động.
Ngoài ra, vì người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đã xuất cảnh nên không có người đại diện để hòa giải với công đoàn cơ sở, do đó không có căn cứ để tòa án ra quyết định công nhận kết quả hòa giải thành ngoài tòa án và tiến hành thi hành án.
Tài sản của doanh nghiệp để bảo đảm thi hành án gần như không có bởi tài khoản gần như không còn tiền; nhà xưởng của các doanh nghiệp chủ yếu là thuê; máy móc, tài sản đã thế chấp tại ngân hàng…
Vì vậy, cùng với sửa đổi Luật BHXH, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đề nghị Quốc hội sớm nghiên cứu sửa đổi đồng bộ các luật liên quan đến việc khởi kiện, khởi tố hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH (như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn…) để nâng cao tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả của quy định trên, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân và người lao động.
Thu Hằng (tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc (0)