Ngồi trong ngôi nhà trống vắng, bà Đ.T.M (80 tuổi) ở xã Hương Sơn (Lạng Giang) rơm rớm nước mắt khi nói về đứa cháu ngoại tên là P.V.T (SN 2005). “Nó vào tù rồi, mấy tháng nay có về nhà đâu. Bố mẹ qua đời, anh cả đang lao động bên Hàn Quốc, dưới là em gái học lớp 3. Tôi coi nó như chỗ dựa, ai dè...”. T học đến lớp 9 thì nghỉ, giao du với nhóm bạn xấu rồi nghiện ma túy, chẳng mấy khi ở nhà. 

Cán bộ TAND tỉnh tuyên truyền pháp luật cho học sinh Trường THPT Lý Thường Kiệt (Việt Yên).

Đầu năm 2022, T đánh người khác và bị Viện KSND huyện truy tố về tội “Cố ý gây thương tích”. Trong thời gian chờ xét xử, T còn lấy trộm 8 triệu đồng; trộm xe mô tô, mượn xe máy điện rồi mang đi cầm cố. TAND huyện xét xử P.V.T về tội “Trộm cắp tài sản” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. 

Phiên tòa không có người thân nào của bị cáo đến theo dõi. Nét mặt buồn rầu, T lí nhí nói trước khi Hội đồng xét xử tuyên án: “Mỗi khi gặp khó khăn, bế tắc, cháu không biết phải làm sao cho đúng. Từ ngày nghiện ma túy, không có tiền nên cháu làm liều”.

Gia đình em H.T.H (SN 2005) ở phường Ngô Quyền (TP Bắc Giang) thuộc diện khá giả nhưng H thiếu sự quan tâm, quản lý, giáo dục từ bố mẹ. Ngày H và nhóm bạn bị công an bắt quả tang khi sử dụng ma túy tại một nhà nghỉ, bố mẹ H ngỡ ngàng, không nghĩ con mình lại sa ngã như thế. H kể, em cô đơn trong chính ngôi nhà của mình, em không được thấu hiểu, lắng nghe. Cuối năm 2021, em tìm đến ma túy. Tháng 8/2022, TAND tỉnh tuyên phạt H 5 năm 6 tháng tù.

Như H, một số bị cáo khác trong vụ án này cũng chưa đủ 18 tuổi và có bố mẹ ly hôn, ly thân, làm ăn xa. Ông Nguyễn Trung Thông, Phó Chánh tòa Gia đình và Người chưa thành niên (TAND tỉnh) cho biết, án ly hôn luôn chiếm số lượng lớn trong tổng số các loại án, mỗi năm có từ 600 đến 900 vụ việc. 

Khi gia đình tan đàn xẻ nghé, thiệt thòi nhất vẫn là con trẻ, chúng dễ dàng phát triển theo chiều hướng lệch lạc, có hành vi nổi loạn, bất cần. Cũng có trường hợp vị thành niên phạm tội “Cố ý gây thương tích” do từ nhỏ thường xuyên bị bố mẹ đánh đập, to tiếng nên bắt chước, có tính cách nóng nảy, côn đồ. 

Từ đầu năm đến nay trên địa bàn tỉnh có gần 100 trẻ vị thành niên phạm tội, chủ yếu là trộm cắp tài sản, cố ý gây thương tích, ma túy, hiếp dâm, vi phạm quy định về bảo đảm an toàn giao thông, tăng 20 trường hợp so với cùng kỳ năm 2021.

Theo các nhà nghiên cứu, người dưới 18 tuổi chưa phát triển đầy đủ về nhân cách, đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật. 

Thực tế nhiều bạn trẻ có hành vi sai trái nhưng không biết rằng điều đó bị pháp luật ngăn cấm. Như trường hợp P.Đ.M (SN 2005) ở xã Kiên Lao (Lục Ngạn), M biết chú ruột mình phóng hỏa đốt nhà kho của hàng xóm nhưng vẫn đứng ra nhận tội thay nếu như việc làm của chú bị phát giác. 

Tháng 9/2022, TAND tỉnh xử phạt cảnh cáo P.Đ.M để em có cơ hội tiếp tục học tập. Bộ luật Hình sự quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự nếu phạm tội thuộc trường hợp rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng. 

Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự đối với mọi loại tội phạm. Nói như vậy để thấy trách nhiệm giáo dục, bảo vệ trẻ em phải ngày càng được chú trọng, quan tâm hơn để hạn chế thấp nhất tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội.

Ông Hà Ngọc Luyện, Trưởng Phòng Xây dựng Nếp sống Văn hóa và Gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho hay, có nhiều môi trường để tạo nên tính cách của con người, đó là gia đình, nhà trường, xã hội. Trong đó, môi trường gia đình bao giờ cũng quan trọng, ảnh hưởng nhiều nhất đến con trẻ. Một gia đình có sự yêu thương, tôn trọng, bình đẳng sẽ cho xã hội những đứa trẻ hiểu chuyện và ngược lại. 

Khi con đã sai đường, lầm lỡ thì gia đình vẫn phải là nơi an toàn nhất, vừa yêu thương vừa nghiêm khắc giúp con có điểm tựa, sửa sai. Đem những phân tích trên trao đổi với nhiều phụ huynh có con đang trong độ tuổi vị thành niên, ai cũng đồng quan điểm. 

Chị Nguyễn Thị T ở phường Mỹ Độ (TP Bắc Giang) chia sẻ: “Con trai tôi đang học lớp 10. Có thời điểm, hai vợ chồng mải mê làm ăn, ít chuyện trò với con. Thấy ngày càng nhiều vụ án mà người phạm tội tuổi rất trẻ khiến chúng tôi lo lắng. Vợ chồng tôi đã thay đổi cách giáo dục bằng cách kiên nhẫn hơn với con, không áp đặt, thực sự trở thành người bạn của con. Gần đây, con trai tôi cởi mở hơn, có chuyện gì cũng kể và nhờ bố mẹ tư vấn, định hướng”.

Bài, ảnh: Mạc Yến

Ẩn họa khi trẻ vị thành niên điều khiển mô tô, xe gắn máy

(BGĐT)- Mấy hôm nay, cửa hàng tạp hóa nhà chị Ngô Thúy M (SN 1984) ở xã Xuân Hương (Lạng Giang - Bắc Giang) đóng cửa im lìm. Hỏi ra mới biết, chị vừa bị một trẻ vị thành niên điều khiển mô tô đâm vào làm gãy chân và phải vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh điều trị. 

TP Bắc Giang: Làm rõ nhóm đối tượng vị thành niên trộm cắp nhiều xe đạp

(BGĐT) - Công an TP Bắc Giang (Bắc Giang) vừa làm rõ nhóm đối tượng nhiều lần trộm cắp tài sản. Đáng chú ý các đối tượng này đều ở lứa tuổi vị thành niên, có 3 đối tượng đang đi học.

Tuyên truyền, trợ giúp pháp lý cho trẻ vị thành niên: Đa dạng cách làm, tăng hiệu quả

(BGĐT) - Bằng nhiều hình thức, Hội Luật gia tỉnh Bắc Giang phối hợp với ngành giáo dục và công an đa dạng hình thức tuyên truyền, trợ giúp pháp lý (TGPL) cho trẻ vị thành niên. Qua đó đưa ra nhiều tình huống phòng ngừa giúp các em dễ dàng tiếp cận, nâng cao hiểu biết pháp luật. 

Bắc Giang: Khởi tố hai bố con phạm tội giết người

(BGĐT) - Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang vừa khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can về tội "Giết người" đối với Nguyễn Văn Hoàn (SN 1959) và Nguyễn Vũ Hiệp (SN 1986, con ông Hoàn) ở phường Hoàng Văn Thụ (TP Bắc Giang). 

Công an Lục Ngạn liên tiếp bắt giữ 2 đối tượng phạm tội về ma túy

(BGĐT) - Ngày 26/7, trong quá trình tuần tra kiểm soát tại tổ dân phố Trần Hưng Đạo, thị trấn Chũ, Công an thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) đã phát hiện, bắt quả tang đối tượng Vi Lương Đạo (SN 1985), trú tại thôn Đồng Nấm, xã Tân Quang (Lục Ngạn) có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy.