Bệnh sởi vào chu kỳ bùng phát dịch 5 năm một lần
Bệnh sởi đang vào chu kỳ bùng phát dịch 5 năm một lần trong khi tỷ lệ tiêm chủng thấp nên số ca nhiễm tăng ở nhiều địa phương.
Ngày 12/3, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Y tế dự phòng nhận định như trên, giải thích thêm: "Dịch sởi bùng phát theo chu kỳ mỗi 5 năm, và hiện đã đúng vào chu kỳ dịch này". Ngoài ra, tỷ lệ tiêm chủng giảm có thể khiến cho số người nguy cơ mắc bệnh tích lũy rất lớn, dẫn đến khả năng cao bùng phát dịch.
![]() |
Trẻ bệnh sởi điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 2, TP Hồ Chí Minh. |
Việt Nam ghi nhận hai đợt dịch sởi gần nhất là vào năm 2019 và 2014. Riêng năm 2014, hơn 110 trẻ đã tử vong do bệnh sởi.
Trên thực tế, số ca sởi ở nhiều địa phương đang ngày càng tăng. Ngày 12/3, đại diện Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (CDC) Hà Nội ghi nhận 120 ca sởi trong tuần qua, nâng tổng số ca từ đầu năm đến nay lên 745. Trong đó, phần lớn bệnh nhân trên 10 tuổi (24%), tuổi 1-5 (22%) và 6-11 tuổi (16%). Ngoài ra, 10% bệnh nhân dưới 6 tháng tuổi, 14% thuộc nhóm 6-8 tháng tuổi và 11% thuộc nhóm 9-11 tháng tuổi.
Một số địa phương ghi nhận số nghi sởi (sốt và phát ban, chưa xét nghiệm dương tính) và sởi dương tính như Đồng Nai, Đăk Lăk, Bình Dương, Khánh Hòa, Kiên Giang, Đồng Tháp... Gần nhất là hai trẻ ở Quảng Nam tử vong, ngành y tế báo động dịch sởi.
Bộ Y tế ghi nhận hầu hết trường hợp mắc sởi đều chưa tiêm vaccine phòng bệnh hoặc chưa tiêm đầy đủ, cho thấy khả năng miễn dịch trong cộng đồng giảm. Nguyên nhân là trước và sau dịch Covid-19 Chương trình Tiêm chủng Mở rộng bị gián đoạn do thiếu vaccine khiến số trẻ chưa được tiêm phòng tăng dần.
Ông Phu phân tích một năm Việt Nam có khoảng 1,5 triệu trẻ sinh ra. Với kịch bản tỷ lệ tiêm vaccine sởi đạt 90-95%, thì 5-10% trẻ không được tiêm chủng. Tích lũy, sau 4-5 năm sẽ có khoảng gần một triệu trẻ có nguy cơ mắc sởi. Số này có thể lây lan cho nhóm chưa đến tuổi tiêm chủng và chưa có miễn dịch với bệnh.
Thực tế, tỷ lệ tiêm vaccine sởi hiện nay chưa cao, nhiều nơi dưới 90% trẻ được tiêm chủng, thậm chí thấp hơn. Về cơ chế lây nhiễm, người mắc sởi đều có triệu chứng mà không có người lành mang trùng. Bệnh sởi lây truyền qua đường hô hấp mạnh hơn so với Covid-19 và cúm. Do đó, nếu có nguồn lây, sởi rất dễ lan rộng và bùng phát thành dịch.
"Tỷ lệ tiêm chủng giảm có thể khiến tích lũy lớn số người có nguy cơ mắc bệnh, dẫn đến khả năng cao bùng phát dịch", ông Phu nói.
Các chuyên gia nhìn nhận "vaccine là công cụ cần thiết để kiểm soát dịch sởi", song nhiều địa phương vẫn đang "đuổi theo dịch chứ không chủ động phòng, chống dịch". Bộ Y tế triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng sởi cho trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi, tuy nhiên nhiều địa phương chưa ráo riết thực hiện.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá tỷ lệ tiêm chủng không đạt mức độ bao phủ cần thiết là 95% thì không ngăn được các đợt bùng phát, bệnh tật, tử vong và loại trừ bệnh sởi. Vì vậy, người dân được khuyến cáo chủ động tiêm vaccine, bên cạnh các biện pháp phòng bệnh khác như đeo khẩu trang, cách ly người bệnh.
Bệnh sởi lây truyền qua đường hô hấp do ho, hắt hơi, tiếp xúc gần với người bị nhiễm hoặc dịch tiết mũi họng... Bệnh có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban. Trẻ mắc bệnh đa phần tự khỏi, song một số nhóm như suy giảm miễn dịch, ung thư, bệnh mạn tính, tim bẩm sinh... nguy cơ diễn tiến nặng, có thể tử vong. Trẻ bệnh sởi thường giảm miễn dịch lâu dài, dễ còi cọc suy dinh dưỡng, mắc các bệnh khác sau đó.
Ý kiến bạn đọc (0)