Để tiếng Anh không chỉ là “một môn học”

Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện đang lấy ý kiến xây dựng Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn 2045”.

Một giờ học của học sinh vùng ven biển Khánh Hòa.

Theo dự thảo Đề án, tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai trong trường học Việt Nam là tiếng Anh được dạy - học tại các trường học nơi ngôn ngữ chính thức là tiếng Việt và ngôn ngữ chính được sử dụng là tiếng Anh. Trong đó, tiếng Anh là một môn học và tiếng Anh được sử dụng để dạy - học các môn học, chuyên ngành phù hợp khác; được sử dụng trong làm việc, giao tiếp hàng ngày tại trường học.

Dự thảo Đề án quy định có 6 cấp độ nhà trường triển khai tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai tại Việt Nam với mục tiêu chung tiếng Anh được sử dụng rộng rãi, thường xuyên trong giao tiếp, học tập, nghiên cứu, làm việc, để từng bước trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Bên cạnh đó, nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh đáp ứng nhu cầu học tập và làm việc, tăng cường năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực trong thời kỳ mới, góp phần vào công cuộc phát triển và vươn mình của đất nước.

Dự thảo Đề án cũng nêu rõ các nhiệm vụ, giải pháp triển khai như nghiên cứu và hoàn thiện thể chế; tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân; phát triển và đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, giảng viên; ban hành, triển khai chương trình, giáo trình, sách giáo khoa, tài liệu, học liệu; đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá; đẩy mạnh ứng dụng các nền tảng công nghệ, trí tuệ nhân tạo, tăng cường cơ sở vật chất; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, xã hội hóa và tăng cường tổ chức các hoạt động thi đua khen thưởng…

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Tiếng Anh là một trong 7 ngoại ngữ được giảng dạy trong các trường học tại Việt Nam. Đây là ngoại ngữ có số lượng học sinh lựa chọn, số trường lớp giảng dạy chiếm đa số, được sử dụng rộng rãi trong và ngoài nhà trường. Với mục tiêu giáo dục học sinh trở thành công dân toàn cầu thì việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học là nhiệm vụ hết sức quan trọng, tác động đến toàn quốc và nhiều thế hệ người Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, trước đây, việc dạy và học ngoại ngữ thường tập trung sâu vào ngữ pháp, từ vựng, chưa chú trọng nhiều về giao tiếp. Vì vậy, với Đề án đang xây dựng, Bộ Giáo dục và Đào tạo mong muốn phát triển khả năng giao tiếp của học sinh ở cả không gian trong trường học và ngoài xã hội, tạo nên hệ sinh thái sử dụng ngoại ngữ.

Nhiều chuyên gia giáo dục cũng cho rằng, đã đến lúc cần coi tiếng Anh không chỉ là “một môn học” mà biến nó thành một công cụ sống, một cánh cửa mở ra thế giới cho mọi học sinh Việt Nam.

Tổng hiệu trưởng Hệ thống Giáo dục Victoria Lê Nguyễn Trung Nguyên khẳng định, tiếng Anh chỉ thực sự trở thành ngôn ngữ thứ hai khi học sinh được sống trong môi trường của ngôn ngữ này, chứ không chỉ học tiếng Anh như một môn học. Do đó, việc quan trọng cần làm là hình thành môi trường học đường nơi tiếng Anh được sử dụng thường xuyên trong các lớp học, hoạt động ngoại khóa và giao tiếp hàng ngày.

Bà Victoria Clark, Giám đốc toàn cầu Bộ phận các giải pháp đánh giá trong lĩnh vực tiếng Anh của Hội đồng Anh nhấn mạnh việc đưa tiếng Anh ra ngoài phòng học, đảm bảo cơ hội giao tiếp cho học sinh và tiếng Anh phải là một ngôn ngữ “sống”. Theo bà Victoria Clark, việc đánh giá, kiểm tra cũng cần phải thực hiện một cách phù hợp, thú vị, thông qua các kỹ năng nghe - nói - đọc - viết.

Đội ngũ giáo viên đóng vai trò then chốt

Không có trường học nào dạy tiếng Anh tốt nếu giáo viên không được trang bị chuẩn năng lực mới. Đó là khẳng định của nhiều chuyên gia, cán bộ quản lý giáo dục khi đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh trong nhà trường.

Nhằm có bức tranh tổng thể về năng lực tiếng Anh của đội ngũ giáo viên toàn ngành, Thành phố Hồ Chí Minh vừa thực hiện khảo sát năng lực tiếng Anh với hơn 47.000 giáo viên công lập. Theo đó, tất cả giáo viên ở các trường công lập, từ Tiểu học đến Trung học phổ thông làm bài trong 90 phút bằng hình thức trực tuyến, gồm kỹ năng nghe, đọc và viết theo khung tham chiếu châu Âu (CEFR), từ A1 đến C2. Bài khảo sát do Hội đồng khảo thí tiếng Anh Đại học Cambridge thiết kế, bảo đảm tính khách quan, khoa học và độ tin cậy cao. Đây cũng là nền tảng để ngành giáo dục xây dựng Đề án “Từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”.

Ông Davide Guarini Gilmartin, Giám đốc Học thuật cao cấp của Hội đồng Anh cho rằng: Việc bồi dưỡng giáo viên có thể thực hiện bằng các lớp học bồi dưỡng ngắn hạn về tiếng Anh cho cả giáo viên tiếng Anh và giáo viên các chuyên ngành khác. Cùng với đó là cấp các chứng chỉ về ngôn ngữ này ở các cấp độ khác nhau theo thời gian, cấp bậc đào tạo để nâng cao năng lực đội ngũ.

Ngoài ra, ông Davide Guarini Gilmartin cũng lưu ý đến một số giải pháp như học bổng khuyến khích học sinh, đánh giá chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, hỗ trợ trọng điểm cho các trường khó khăn để đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, tích hợp giảng dạy tiếng Anh vào các môn học, thiết lập khung đánh giá, giám sát…

Nhấn mạnh vai trò của việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên là điều kiện tiên quyết để thực hiện Đề án, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Nguyễn Đức Sơn chia sẻ: "Những năm gần đây, nhà trường đã tổ chức cho sinh viên thực tập sư phạm tại các trường quốc tế hoặc song ngữ, tổ chức các câu lạc bộ tiếng Anh chuyên ngành, các hội thảo, tọa đàm chuyên đề với sự tham gia của giảng viên quốc tế. Đồng thời, thực hiện thí điểm đưa sinh viên đi học một số học phần tương đương tại nước ngoài theo hình thức trao đổi. Việc tuyển sinh từng năm cũng chú trọng nâng cao chất lượng đầu vào và thắt chặt đầu ra".

Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Loan, Trưởng khoa Tiếng Anh, Trường Ngoại ngữ - Đại học Thái Nguyên nêu một số khó khăn hiện nay trong việc giảng dạy tiếng Anh như đội ngũ giáo viên còn thiếu về số lượng và chất lượng, đặc biệt là giáo viên có khả năng giảng dạy ở các cấp độ cao, từ cấp độ 4 trở lên. Cơ sở vật chất và tài liệu giảng dạy vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu; thiếu đồng bộ trong phương pháp giảng dạy và chương trình học khiến cho việc tiếp cận tiếng Anh không đồng đều giữa các trường và các khu vực khác nhau.

Vì vậy, theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Loan, để khắc phục những khó khăn trên, hướng tới mục tiêu từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ 2, cần đầu tư vào việc đào tạo đội ngũ giáo viên tiếng Anh chất lượng cao, đặc biệt là giáo viên có khả năng giảng dạy bằng tiếng Anh ở các môn học khác. Bên cạnh đó, xây dựng chương trình học đồng bộ, đáp ứng được yêu cầu của từng cấp học và phù hợp với nhu cầu thực tế của học sinh, sinh viên; tăng cường khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh từ những lớp đầu tiên, kết hợp giữa học ngôn ngữ và các kỹ năng thực tế.

Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội Phạm Xuân Khánh cho rằng, cần xác định rõ thước đo năng lực và tiêu chuẩn đánh giá để bảo đảm hiệu quả dạy - học ngay từ các cấp học Mầm non, Tiểu học, tạo nền tảng vững chắc, sự nối tiếp hiệu quả ở các bậc học cao hơn. Đặc biệt, để triển khai Đề án thành công, không chỉ cần đội ngũ giáo viên giỏi mà còn cần xây dựng một môi trường đồng bộ giữa gia đình, nhà trường và ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin.

Định hướng phát triển và phân bố mạng lưới cơ sở đào tạo giáo viên đến năm 2030

Phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đại học đào tạo giáo viên đạt quy mô từ 180 đến 200 nghìn người học; trong đó:

Giáo viên bị tạm giữ sau phản ánh sàm sỡ nhiều học sinh

Sau phản ánh của một số phụ huynh về việc thầy giáo Lộc Quang Lý có hành vi thiếu chuẩn mực, sàm sỡ học sinh trong trường, các cơ quan chức năng đã vào cuộc và tạm giữ hình sự giáo viên này.

Hội đồng Xúc tiến hòa bình và hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản trao học bổng cho học sinh dân tộc thiểu số tại Bắc Giang

BẮC GIANG - Ngày 2/5, Hội đồng Xúc tiến hòa bình và hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản (JVPF - Tổ chức phi lợp nhuận) đã trao 20 suất học bổng, mỗi suất 3 triệu đồng cho học sinh dân tộc thiểu số đạt thành tích xuất sắc trong học tập ở tất cả các khối lớp của Trường Trung học cơ sở Lục Sơn (Lục Nam).