Bắc giang
Quyết liệt điều hành, thực hiện hiệu quả các kế hoạch kinh tế, tài chính
Đại biểu cho rằng, nửa nhiệm kỳ đã qua, đất nước ta đã vững vàng vượt qua nhiều sóng gió, thách thức và đang sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới. Góp phần làm nên kết quả đó có sự đóng góp rất quan trọng của công tác quản trị ngân sách và thực thi chính sách tài khóa. Có thể nói, chưa bao giờ đất nước ta có được nền tảng tài chính quốc gia vững mạnh như hiện nay.
 |
|
Đại biểu Trần Văn Lâm phát biểu tại hội trường. Ảnh Doãn Tấn. |
Trong hoàn cảnh khó khăn, dịch bệnh nhưng các kế hoạch tài chính, ngân sách trung hạn và hằng năm đều được triển khai thực hiện đạt và vượt kế hoạch; bảo đảm các nhu cầu chi định kỳ và đột xuất; bội chi thấp hơn dự toán; nợ công, nợ Chính phủ nằm trong giới hạn an toàn; tạo dư địa cho các chính sách tài khóa được triển khai tích cực, hiệu quả.
Điều hành chính sách tài khóa thời gian qua vừa góp phần quan trọng bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ phục hồi sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, tăng cường kết cấu hạ tầng KT - XH, tạo tiền đề cho sự phát triển đất nước cả trước mắt và lâu dài. Sự phối hợp với chính sách tiền tệ cũng đồng bộ hiệu quả. Chính sách tài khóa vừa qua, thành công là cơ bản, song cũng còn những băn khoăn, trăn trở.
Về thu ngân sách: Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp, kinh tế có lúc đình đốn; kết quả đạt được những năm qua là một nỗ lực lớn. Song thực tế cho thấy, nhiều chính sách thu biểu hiện sự lạc hậu, bất cập nhưng chậm được xem xét, điều chỉnh. Ví dụ: Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, với các quy định về khởi điểm thu nhập chịu thuế; phân chia bậc lũy tiến; mức giảm trừ gia cảnh... không được cập nhật theo biến động của mức lương tối thiểu, giá cả, lạm phát... có nội dung đã lạc hậu cả chục năm. Đây là bất cập lớn.
Thuế VAT được coi là sắc thuế tiên tiến, hiện đại, song cũng có không ít vấn đề. Mặc dù số thu lớn nhưng số hoàn cũng lớn: Năm 2022 thu 390 ngàn tỷ, hoàn 150 ngàn (38%); 2023 ước thu 365 ngàn, hoàn 160 ngàn (44%); 2024 dự toán thu 390 ngàn, hoàn l71 ngàn (43%). Điều đáng nói quy trình hoàn thu phức tạp, tốn kém, diễn ra ở rất nhiều khâu trung gian; thu rồi khấu trừ; thu rồi lại phải hoàn; chi phí cho thu, rồi lại chi phí cho hoàn nhưng kết cục ngân sách chẳng được bao nhiêu. Quá trình này còn làm tăng nguy cơ, rủi ro sai phạm, gian lận, thất thu ngân sách. Đây là vấn đề cần xem xét, giải quyết căn cơ.
Về vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương. Đây là yêu cầu của Luật Ngân sách nhưng thực tế thời gian qua, vai trò này liên tục giảm, thể hiện qua tỷ lệ số thu mà ngân sách trung ương được hưởng, liên tục đã suy giảm, đến nay chưa có giải pháp khắc phuc. Hiện tại, nhiều khoản chi thuộc trách nhiệm của ngân sách trung ương phải trông chờ vào sự đóng góp của ngân sách các địa phương.
Về bội chi: Theo báo cáo của Chính phủ, bội chi ngân sách tính trên GDP luôn được duy trì trong giới hạn an toàn, thực tế bội chi thực hiện luôn thấp hơn dự toán. Kết quả này có yếu tố tích cực về tăng hệ số an toàn nợ quốc gia. Song ở khía cạnh khác, khi vốn đầu tư không thể giải ngân nên không thực hiện vay, nhất là nguồn ODA, làm giảm bội chỉ. Đây lại là yếu tố không tích cực, vì không hoàn thành kế hoạch đầu tư sẽ ảnh hưởng tới tiềm năng tăng trưởng cả ở hiện tại và giai đoạn sau. Đề nghị Chính phủ lưu ý vấn đề này để quyết liệt điều hành, thực hiện các kế hoạch kinh tế, tài chính bảo đảm hiệu quả thời gian tới.
Về sử dụng các công cụ tài khoá vĩ mô: Thời gian qua, Chính phủ, Quốc hội đã sử dụng linh hoạt, đồng bộ khá hiệu quả, phù hợp với tình hình tại từng thời điểm. Tuy nhiên, nhiều biện pháp còn mang tính tình thế, ứng phó, trong đó chứa đựng không ít mâu thuẫn mà chưa phải là biện pháp căn cơ, bền vững. Mặt khác, các chính sách đề ra để ứng phó bối cảnh tình hình dịch bệnh phức tạp, khi thế giới và trong nước xáo trộn nhiều bề; nay đã khác, dịch bệnh đã qua, tình hình trở lại quỹ đạo bình thường thì cũng cần phải thay đổi phù hợp. Có thể liên hệ hình ảnh: Cơ thể ta khi có bệnh, cần dùng thuốc nhưng thuốc bổ mà dùng nhiều quá có khi còn sinh bệnh khác, chứ nói chi thuốc bệnh, dùng phải có liều.
Việc giảm thuế môi trường với xăng dầu, với nhiên liệu bay là cần thiết trong bối cảnh dịch bệnh gay gắt nhưng việc kéo dài chính sách này đến nay và còn có ý kiến đề nghị tiếp tục kéo dài hơn nữa, liệu có hợp lý. Việc bất đắc dĩ, dùng công cụ môi trường để ổn định kinh tế khi dịch bệnh phức tạp còn chấp nhận được. Nay tình thế mới, nếu tiếp tục kéo dài thì có phải là “đánh đổi môi trường cho mục tiêu tăng trưởng”? Trong khi chúng ta đang hô hào chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, thực hiện mục tiêu Cop26...
Hay việc giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước để hỗ trợ ngành sản xuất ô tô, nếu tiếp tục liệu có phù hợp? Vì đây vẫn là mặt hàng phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt chưa khuyến khích tiêu dùng; nhất là trong điều kiện ùn tắc giao thông và ô nhiễm khí thải ngày càng trầm trọng hiện nay. Các chính sách miễn, giảm nộp ngân sách khác đã phát huy tác dụng tốt để hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế nhưng đến nay cũng cũng cần phải cân nhắc để bảo đảm nguồn lực ngân sách cho thực hiện các nhiệm vụ khác đã bị trì hoãn thời gian qua cũng như cho các nhiệm vụ trong lộ trình tới đây cần thực hiện để xây dựng, phát triển đất nước.
Thu Hằng (t/h)
Ý kiến bạn đọc (0)