LTS:  Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển KT- XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” xác định phát triển Bắc Giang thành cực tăng trưởng và là động lực thúc đẩy tăng trưởng Vùng. Trong Quy hoạch vùng Thủ đô, Bắc Giang được xác định là cửa ngõ xuất, nhập khẩu, trung tâm tiếp vận - trung chuyển hàng hóa của Vùng với cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn). Vì thế, hạ tầng giao thông giữ vai trò hết sức quan trọng, không chỉ đối với sự phát triển của tỉnh mà còn của cả nước.

Nhận diện rõ những nút thắt, điểm nghẽn về giao thông; ý thức rõ sứ mệnh, trách nhiệm với vùng và cả nước; từ nhu cầu bức thiết của Nhân dân, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Bắc Giang đã luôn đồng hành, mạnh dạn, kiên trì đề xuất với Quốc hội, Chính phủ ban hành những quyết sách đặc thù, “lần đầu tiên” xuất hiện để gỡ khó cho địa phương. 

Sau nhiều năm mong đợi, những tuyến giao thông huyết mạch như quốc lộ 31 thông đến “thủ phủ” vải thiều đã được nâng cấp; cầu Như Nguyệt (giai đoạn 2) đã khánh thành, mở ra cơ chế cho cầu Xương Giang, cầu Cẩm Lý chuẩn bị khởi công. Tất cả những công trình đó là kết quả của sự lắng nghe, thấu hiểu và đầy trách nhiệm của Quốc hội; là kết tinh giữa ý chí của đại biểu hòa quyện với ý nguyện của Nhân dân.

Bài 1 - CON ĐƯỜNG THỎA ƯỚC MONG

Đúng vào dịp kỷ niệm 128 năm Ngày thành lập tỉnh 10/10 (1895-2023), 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm và chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ Nhất 17/10 (1963-2023), dự án nâng cấp quốc lộ 31 chính thức đưa vào khai thác. Con đường to đẹp, phẳng phiu, dài gần 40 km từ TP Bắc Giang đi huyện Lục Ngạn là niềm mong mỏi bấy lâu của người dân và được bà con trân trọng, coi là món quà vô giá mà Quốc hội, Chính phủ dành tặng để an cư, phát triển KT-XH.

Kiến nghị “vắt” qua nhiều kỳ họp

Quốc lộ 31 là một trong những trục giao thông quan trọng bậc nhất trong mạng lưới giao thông của tỉnh Bắc Giang. Với chiều dài 158 km, tuyến đường bắt đầu từ ngã ba Quán Thành (TP Bắc Giang) và kết thúc ở cửa khẩu Bản Chắt (tỉnh Lạng Sơn). Trong đó, đoạn qua tỉnh Bắc Giang dài 97 km là tuyến đường huyết mạch cả về kinh tế lẫn quốc phòng. Đặc biệt, đây là trục đường bộ chính yếu nối vùng sản xuất vải thiều lớn nhất nước với thị trường bên ngoài.

Tuy nhiên, từ nhiều năm nay, tuyến đường này bị quá tải, xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến việc tiêu thụ nông sản, đi lại, cuộc sống của người dân, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Một đoạn quốc lộ 31 sau khi được nâng cấp, cải tạo.

Ông Trần Văn Lâm, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội, nhiệm kỳ trước là Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Bắc Giang cho biết: Tôi ứng cử ĐBQH ở Bắc Giang hai nhiệm kỳ, lần nào đi tiếp xúc cử tri, bà con cũng đều tha thiết đề nghị Chính phủ sớm nâng cấp con đường. Đây có thể nói là con đường nhiều kiến nghị nhất, kiến nghị đi - kiến nghị lại, “vắt” qua nhiều kỳ họp nhất và cũng “nóng” nghị trường nhất. Kiến nghị cả bằng văn bản, cả ở hội trường; kiến nghị gửi Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT), rồi thông qua cả Ban Dân nguyện…

Ông Cao Văn Hoàn, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Lục Ngạn thông tin: Những năm trước, vào mùa thu hoạch, dòng xe chở vải thiều “nhuộm” đỏ cả tuyến quốc lộ, tắc nghẽn vài km. Bà con phải dậy sớm từ 2, 3 giờ sáng hái vải nhưng đi bán thì đường sá xuống cấp, “ổ voi, ổ trâu”, ách tắc nên có khi đến được điểm cân thì vải đã xuống mã, mất giá, rất thương bà con.

Lục Ngạn nổi tiếng cả nước với 4 mùa cây trái thơm ngon tươi tốt nhưng sản xuất càng được mùa, con đường cấp 4 nhỏ hẹp này lại càng phải oằn mình “cõng” những xe trọng tải lớn, xe công-ten-nơ đến vận chuyển. Ngoài bức bách về đi lại, tiêu thụ hàng hóa, quốc lộ 31 còn là nỗi ám ảnh với người dân khi nơi đây thường xuyên xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông (Công an tỉnh), 5 năm qua, trên tuyến đường này xảy ra hàng trăm vụ tai nạn giao thông, cướp đi sinh mạng của hơn 50 người.

Đau đáu cởi nút thắt

Bà Leo Thị Lịch - Ủy viên Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, ĐBQH tỉnh Bắc Giang là người con của quê hương vùng vải Lục Ngạn, ứng cử ĐBQH ở Bắc Giang hai khóa XIV và XV nên hơn ai hết, bà thấu hiểu nguyện vọng bức thiết của cử tri và sự vào cuộc, đeo bám từ nhiều năm nay của cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như các ĐBQH. Bà cho biết: Không phải Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương không quan tâm, giải quyết các vấn đề cử tri nêu mà do nhiều yếu tố, cả chủ quan, khách quan, cơ chế chính sách, nguồn vốn nên qua nhiều năm, con đường vẫn rất “vướng”.

Nhà thầu thi công nền đường quốc lộ 31 đoạn qua địa bàn huyện Lục Ngạn.

Tìm hiểu ở Sở GTVT, rất nhiều tài liệu liên quan tới tuyến đường này, văn bản gửi đi, gửi đến giữa Bắc Giang và Bộ GTVT được lưu trữ thành tập dày. Hầu như không có năm nào, không có Bộ trưởng nào không về làm việc với lãnh đạo tỉnh Bắc Giang để gỡ nút thắt cho địa phương về phát triển hạ tầng giao thông nói chung, tuyến quốc lộ 31 nói riêng. 

Tại nhiều văn bản, việc đầu tư, nâng cấp quốc lộ 31 đã được Bộ đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nhưng do nguồn vốn ngân sách nhà nước khó khăn, chưa bố trí được nên con đường vẫn “án binh bất động”, chỉ duy tu, sửa chữa tạm thời. 

Nhiều phương án khác được đưa ra, như có thể nghiên cứu nâng cấp tuyến Bắc Giang - thị trấn Chũ theo hình thức hợp đồng BOT hay kết hợp ngân sách trung ương, địa phương để mở rộng tuyến đường… Tuy nhiên, các phương án đều có vướng mắc về quy định của pháp luật nên một lần nữa, lại lỗi hẹn với cử tri, không thể thực hiện.

Rất nhiều cuộc họp, làm việc, nghiên cứu, khảo sát tiếp sau đó; hàng loạt văn bản gửi đi, gửi đến trao đổi giữa Bộ GTVT với Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh Bắc Giang và Đoàn ĐBQH tỉnh; bao tâm huyết, trách nhiệm của bao con người và đặc biệt, từ nhu cầu cấp thiết của đời sống, ý nguyện của cử tri; sự quyết tâm đeo bám công việc của lãnh đạo tỉnh; sự tha thiết, kiên trì theo đuổi của Đoàn ĐBQH, ngày 23/8/2021, Bộ GTVT đã phê duyệt chủ trương cải tạo, nâng cấp quốc lộ 31, đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Tổng kinh phí hơn 863 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Dự án do Cục Đường bộ Việt Nam làm chủ đầu tư, UBND tỉnh Bắc Giang thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng.

“Đây là sự quan tâm, ủng hộ của Trung ương đối với Bắc Giang để tháo gỡ nút thắt, mang lại cho người dân và chính quyền địa phương cơ hội đổi mới, vươn lên, thúc đẩy phát triển KT- XH và từng bước hoàn chỉnh mạng lưới giao thông của tỉnh Bắc Giang”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Mai Sơn thông tin.

Đường mới phơi phới lòng dân

Đúng vào dịp kỷ niệm 128 năm Ngày thành lập tỉnh 10/10, 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm và chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ Nhất 17/10, chiều 9/10, Bộ GTVT và UBND tỉnh Bắc Giang chính thức khánh thành dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 31 trong niềm hân hoan, vui mừng khôn xiết của Nhân dân. 

Sau 13 tháng thi công, quốc lộ 31 đi qua TP Bắc Giang và ba huyện: Lạng Giang, Lục Nam, Lục Ngạn có tổng chiều dài 39,1 km được mở rộng gấp đôi so đường cũ. Quy mô từ đường cấp IV-cấp V lên đường cấp III đồng bằng (nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 11 m), hai làn xe cơ giới.

“Phấn khởi lắm, từ nay chúng tôi mua bán, vận chuyển vải thiều, cam bưởi không lo ùn tắc rồi. Đường sá thông thoáng, thuận tiện, giảm chi phí vận chuyển, giảm thời gian, làm ăn buôn bán gì cũng thuận. Con cháu đi học thì bớt lo tránh “ổ voi, ổ gà”, hạn chế tai nạn giao thông, không gì mừng hơn”- bà Nguyễn Thị Tươi ở phố Kim, xã Phượng Sơn (Lục Ngạn) bày tỏ.

Chính vì sự náo nức, khao khát con đường được mở rộng, nâng cấp mà việc thi công con đường được triển khai thuận lợi. Ông Nguyễn Xuân Cường, Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cho biết: Đây là dự án mà từ lúc phê duyệt tới lúc khởi công nhanh nhất. Khi khởi công thì đã có mặt bằng sạch nhiều nhất (hơn 81%), chính vì thế mà về đích sớm trước 3 tháng so với hợp đồng.

Lục Ngạn là địa phương có tuyến đường và số hộ liên quan tới giải phóng mặt bằng nhiều nhất, khoảng 900 hộ với 15 km đường mở rộng và chỉ trong 8 tháng, huyện đã bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công. Nhiều hộ phải tháo dỡ, di dời nhà cửa, tài sản, hoa màu, cả đồi vải thiều hàng chục năm tuổi nhưng đều sẵn sàng ủng hộ. 

Quốc lộ 31 thông thoáng khi tuyến đường được nâng cấp, mở rộng.

Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn nói: “Chưa có dự án nào, chúng tôi giải phóng mặt bằng thần tốc như dự án này. Cán bộ làm việc không kể thời gian, người dân cơ bản thiện chí, hợp tác, vì bao năm qua, Nhân dân mong đợi dự án này lắm rồi!”.

Quốc lộ 31 thông đường đến “thủ phủ” vải thiều đã được “khoác” áo mới. Niềm ao ước bấy lâu của Nhân dân, nay đã thành sự thật. Đó là món quà vô giá, sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ dành cho cử tri mà với người dân bình thường nhất, ai cũng đều cảm nhận được. “Đường lớn đã mở, đi tới tương lai”, từ con đường mong ước này, sẽ tiếp tục là động lực để Bắc Giang đi tới, phát triển và vươn xa.

Thu Hương

(Còn nữa)