Nhà hoạt động nhân quyền người Belarus Ales Bialiatski (Ảnh: AFP).

Ủy ban Nobel Na Uy hôm nay 7/10 cho biết họ đã trao giải cho nhà hoạt động nhân quyền người Belarus Ales Bialiatski, cùng tổ chức nhân quyền Memorial ở Nga và Trung tâm Tự do Dân sự ở Ukraine.

Ủy ban Nobel Na Uy thông báo các cá nhân và tổ chức được trao giải Nobel Hòa bình năm nay "đã có nhiều năm thúc đẩy quyền phản biện và bảo vệ các quyền cơ bản của công dân".

"Họ đã có nỗ lực xuất sắc để ghi lại các tội ác chiến tranh, vi phạm nhân quyền và lạm dụng quyền lực. Họ cùng nhau chứng minh tầm quan trọng của xã hội dân sự đối với hòa bình và dân chủ", Ủy ban Nobel Na Uy cho biết thêm.

Theo Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy Berit Reiss-Andersen, Ủy ban muốn trao giải Nobel Hòa bình cho các cá nhân và tổ chức trên vì muốn tôn vinh "nhân quyền, dân chủ và cùng tồn tại hòa bình" ở 3 quốc gia láng giềng Belarus, Nga và Ukraine.

Danh sách đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm nay bao gồm 343 ứng viên, trong đó có những cái tên đáng chú ý như Cơ quan về Người tị nạn của Liên Hợp Quốc (UNHCR), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hay Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Danh sách này được đề cử bởi các nguyên thủ quốc gia, thành viên chính phủ, nghị sĩ từ khắp nơi trên thế giới. Những nhân vật có ảnh hưởng trong xã hội như các giáo sư đại học, chuyên gia hay người từng đoạt giải Nobel Hòa bình cũng có thể đề xuất các ứng viên tiềm năng.

Thời gian đề cử thường bắt đầu từ tháng 9 và kết thúc vào ngày 31/1 năm sau. Danh sách rút gọn được đưa ra vào khoảng cuối tháng 2 và sau đó các thành viên của Ủy ban Nobel Na Uy sẽ lựa chọn ra người chiến thắng.

Giải thưởng Nobel ra đời cách đây 120 năm do nhà phát minh Thụy Điển Alfred Nobel khởi xướng, trao giải cho các hạng mục Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình và giải Nobel Kinh tế mới được bổ sung sau này.

Nobel Hòa bình là giải thưởng thứ 5 được công bố trong mùa giải Nobel năm nay. Mỗi giải thưởng có trị giá 10 triệu krona Thụy Điển (tương đương 900.357 USD).

Giải Nobel Văn học 2022 thuộc về nữ nhà văn Annie Ernaux

Chiều 6/10, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố giải Nobel Văn học năm 2022 thuộc về nữ nhà văn người Pháp Annie Ernaux.

Giải Nobel Hóa học 2022 vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ và Đan Mạch

Chiều 5/10, Viện Hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Hóa học năm 2022 thuộc về 3 nhà khoa học Carolyn R. Bertozzi (Mỹ), Morten Meldal (Đan Mạch) và K. Barry Sharpless (Mỹ) về sự phát triển của nghiên cứu phản ứng hóa học click và phản ứng hóa học sinh trực giao.

Giải Nobel Vật lý 2022 vinh danh 3 nhà khoa học Pháp, Mỹ, Áo

Vào lúc 16 giờ 45 phút ngày 4/10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Vật lý năm 2022 thuộc về 3 nhà khoa học Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) về "các thí nghiệm với các photon ở trạng thái vướng mắc lượng tử, phá vỡ bất đẳng thức Bell và khoa học thông tin lượng tử tiên phong”.

Nhà khoa học Svante Paabo đoạt giải Nobel Y sinh 2022

Vào lúc 16 giờ 30 phút ngày 3/10 (theo giờ Việt Nam), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển công bố giải Nobel Y sinh năm 2022 thuộc về nhà khoa học người Thụy Điển Svante Paabo với công trình nghiên cứu về gene của các loài linh trưởng đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của loài người.