Rào cản vô hình

Mặc dù pháp luật nghiêm cấm các hình thức chọn lọc, chẩn đoán để thông báo giới tính hoặc phá thai vì lý do giới tính thế nhưng ngày nay hầu hết các bà mẹ đều biết rõ mình sẽ sinh con trai hay con gái trước ngày lâm bồn. 

Học sinh Trường Tiểu học Trần Phú (TP Bắc Giang). Ảnh: Ngọc Anh

Nhiều trường hợp khi siêu âm biết giới tính đã bỏ thai cho thấy tình trạng sử dụng trái phép và sai mục đích các thành tựu của y học rất phổ biến. Không chỉ các cặp vợ chồng đã có một hoặc hai con gái muốn sinh thêm con trai mà ngay cả các đôi mới cưới đã mong muốn sinh con trai đầu lòng. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có gần 200 cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức sinh con lần 3 trở lên, gây khó khăn cho việc tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân. 

Hơn nữa, chế tài xử lý đối tượng vi phạm chính sách dân số chưa đủ mạnh. Công tác thanh tra, kiểm tra của ngành y tế đối với cơ sở có hành vi vi phạm về tư vấn, hướng dẫn, chọn lọc giới tính thai nhi yếu.

Nhiều phụ nữ bất chấp nguy cơ liên quan đến tính mạng, sức khỏe vẫn chủ động mang thai khi cao tuổi, mang thai nhiều lần cho đến khi có được con trai. Mới đây, Bệnh viện Sản - Nhi Bắc Giang cứu sống trường hợp sản phụ Vũ Th L, phường Lê Lợi (TP Bắc Giang) bị băng huyết nguy kịch sau khi sinh bé trai thứ 3. Trước đó, sản phụ đã mổ đẻ 2 lần và được bác sĩ sản khoa khuyến cáo không nên sinh lần 3. 

Có sản phụ cố sinh thêm lần 3 nhưng chưa lường hết những tai biến nguy hiểm đã dẫn đến tử vong mẹ như trường hợp của chị Nông Thị Ng, xã Yên Định, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang chết do băng huyết gây suy đa tạng vào cuối tháng 9-2019.

Thay đổi quan niệm về giới

Do định kiến giới, mong muốn có con trai bằng được dẫn đến mất cân bằng giới tính diễn ra trầm trọng không chỉ trên địa bàn tỉnh và còn là vấn đề nan giải trong cả nước. Theo Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (DS - KHHGĐ) tỉnh, đến tháng 10-2019, tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh toàn tỉnh là 117 nam/100 nữ. Một số huyện có mức chênh lệch cao: Yên Dũng (134 nam/100 nữ); Lạng Giang (119,8 nam/100 nữ); Lục Nam (117,8 nam/100 nữ).

Khám sức khỏe cho phụ nữ mang thai tại Trạm Y tế xã Đồng Vương (Yên Thế).

Mỗi cá nhân chưa ý thức hết được hành động lựa chọn giới tính thai nhi tạo nên hiểm họa cho quốc gia, dân tộc. Đó là tình trạng thiếu hụt phụ nữ trong tương lai gần. Đến độ tuổi kết hôn, nam giới khó tìm bạn đời dẫn đến nguy cơ bạo lực tình dục, bạo lực gia đình, gia tăng tội phạm mua bán phụ nữ, trẻ em qua biên giới, nạn hiếp dâm, mại dâm, bệnh lây lan qua đường tình dục, một số ngành nghề đặc thù thiếu lao động nữ, thậm chí phá vỡ mô hình gia đình.

Trao đổi với bà Lê Tố Quyên, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh được biết: Trong kế hoạch thực hiện chiến lược quốc gia về dân số, tỉnh Bắc Giang đề ra mục tiêu duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu tốc độ gia tăng chênh lệch giới tính khi sinh, dần đưa về mức cân bằng tự nhiên. 

Từ năm 2003 trên địa bàn tỉnh đã có tình trạng chênh lệch giới tính khi sinh, trước 3 năm so với cả nước. Tỷ số giới tính khi sinh luôn cao hơn bình quân chung toàn quốc. Bắc Giang ở nhóm các tỉnh có mức chênh lệch báo động". Bà Lê Tố Quyên, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh.

Tháo gỡ vấn đề này, nhiệm vụ cấp bách là thúc đẩy các giải pháp bình đẳng giới. Trước mắt, mỗi tổ chức, cá nhân cần thay đổi quan niệm, định kiến giới, tích cực phòng, chống bạo lực gia đình. 

Nhất thiết, mỗi thành viên gia đình cần tôn trọng quyền cá nhân, chia sẻ, giúp đỡ nhau công việc gia đình, nuôi dạy con cái, xây dựng tổ ấm. Hơn hết, nam giới nêu cao trách nhiệm hợp tác thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình; hiểu rõ tác hại của việc phá thai và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục để phòng tránh hiệu quả.

Về lâu dài, để phá bỏ định kiến giới, phụ nữ cần tự khẳng định vị thế, vai trò của mình trong xã hội. Mỗi tổ chức, cá nhân khi thực hiện chính sách cần công bằng về quyền lợi, nghĩa vụ, phân công lao động, cơ hội việc làm, thăng tiến, tiền lương, thu nhập giữa nam và nữ. 

Thời gian tới, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh phối hợp với các sở, ngành, địa phương tuyên truyền, phổ biến Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và Gia đình nhằm nêu cao vai trò của phụ nữ, thúc đẩy cộng đồng thực hiện các chính sách hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái. 

Qua đó góp phần giáo dục, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cho các tầng lớp nhân dân, cho gia đình và hành động công bằng ngay từ ý thức của chính mình khi quan niệm về quyền lợi giữa nam giới và nữ giới.

Bắc Giang: Phát động Chiến dịch truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh

(BGĐT)- Sáng 10-10, Sở Y tế Bắc Giang phối hợp với Ban chỉ đạo công tác Dân số- Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) huyện Lạng Giang tổ chức phát động chiến dịch truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh và hưởng ứng ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10). 

Truyền thông thúc đẩy bình đẳng giới, giảm thiểu mất cân bằng giới tính

(BGĐT) - Ngày 8-10, Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh phối hợp với Ban chỉ đạo công tác DS- KHHGĐ huyện Lục Nam, Lục Ngạn tổ chức chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10). 

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh có xu hướng gia tăng

Hiện nay, tỷ số giới tính khi sinh vẫn nằm ở ngưỡng 114,8 bé trai/bé gái. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh có xu hướng tiếp tục tăng và lan rộng, cả nông thôn, thành thị và tại tất cả các vùng miền.

Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh

(BGĐT) - Những ngày này Sở Y tế Bắc Giang đang nỗ lực chuẩn bị tổ chức phát động chiến dịch truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh và hưởng ứng Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10).

Kéo giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh

(BGĐT) - Năm 2011, Bắc Giang có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh rất cao (119,7 bé trai/100 bé gái), đứng thứ 4 trong nhóm các tỉnh cao toàn quốc. Với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền, ngành chức năng, khoảng cách chênh lệch giới tính giảm dần mỗi năm. Năm 2018, tỷ lệ giới tính khi sinh của tỉnh là 111 bé trai/100 bé gái, đứng trong tốp các tỉnh trung bình toàn quốc.

Giáo dục giới tính lứa tuổi vị thành niên: Không né tránh chuyện tế nhị

(BGĐT) - Trẻ ở tuổi vị thành niên yêu sớm, bê trễ việc học, quan hệ tình dục không an toàn dẫn đến mang thai hoặc mắc bệnh xã hội luôn là nỗi lo lắng của cha mẹ, thầy cô giáo. Làm thế nào để  giúp các em biết bảo vệ mình, xây dựng tình bạn đẹp, tình yêu trong sáng tuổi học trò đang là vấn đề đặt ra.

Minh Thu