Thượng tướng Nguyễn Hữu An và kỷ vật chiến trường
Những lá thư mang tin chiến thắng
Thượng tướng Nguyễn Hữu An quê ở xã Trường Yên, huyện Hoa Lư (Ninh Bình). Khi là Tư lệnh Quân đoàn 2, ông mang quân hàm Thiếu tướng; trực tiếp chỉ huy Quân đoàn tham gia nhiều chiến dịch. Nổi bật là Chiến dịch Trị Thiên - Huế, Đà Nẵng, hành quân thần tốc giải phóng các tỉnh dọc duyên hải miền Trung và giành thắng lợi giòn giã trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Ông Nguyễn Hữu An (người đeo kính) cùng Bộ Tư lệnh Quân đoàn 2 giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc đánh vào Dinh Độc Lập. Ảnh tư liệu. |
Trong các chiến dịch nói trên, Tướng An đóng vai trò rất quan trọng. Ông cùng Đảng ủy Bộ Tư lệnh Quân đoàn 2 lúc bấy giờ đã chủ động đề xuất lên Bộ Quốc phòng nhiều phương án, quyết sách táo bạo, nhanh nhạy; trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo các lực lượng của Quân đoàn tiến công thần tốc, đánh trận nào thắng trận đó.
Với mục đích giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, Bảo tàng Quân đoàn 2 đã sưu tầm, trưng bày nhiều kỷ vật liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp của ông. Đó là khẩu súng tiểu liên, ống nhòm mà ông sử dụng ở nhiều trận chiến, đồng hồ, đài cassette, huân chương, bộ lễ phục ông mặc trong lễ mít - tinh tại Sài Gòn mừng đất nước thống nhất… Đặc biệt hơn cả là những lá thư Thượng tướng viết gửi về cho vợ là bà Bùi Thục Chi. Mỗi lá thư đều gắn liền với một sự kiện lịch sử quan trọng của dân tộc.
Trung tá quân nhân chuyên nghiệp Vũ Thành Huế, nhân viên Bảo tàng giới thiệu cho chúng tôi lá thư Tướng An viết ngày 1/4/1975 gửi về hậu phương sau khi Quân đoàn 2 giải phóng hoàn toàn Trị Thiên – Huế. Trong thư có đoạn: “Chắc em đã nghe tin chiến thắng dồn dập rồi, có phấn khởi không?... Trong trận giải phóng TP Huế, Quân đoàn anh đã tiêu diệt 35 nghìn địch, bắt 15 nghìn tù binh, xóa sổ Sư đoàn 1 bộ binh, Lữ đoàn thủy quân lục chiến 147, 2 liên đoàn biệt động, 1 trung đoàn độc lập, 3 trung đoàn xe tăng bọc thép, 10 tiểu đoàn pháo…”.
Trong chiến dịch này, ban đầu, Quân đoàn 2 nhận lệnh tiến công theo hướng Tây Bắc. Sau đó, Tướng An cùng các đồng chí trong Bộ Tư lệnh nghiên cứu địa hình, tình thế và đề nghị cấp trên cho chuyển hướng tiến công sang Tây Nam vì nơi đây quân Ngụy có nhiều sơ hở. Theo kế hoạch mới, cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn tiến công thuận lợi hơn và nắm phần thắng trong tay.
Trận quyết chiến cuối cùng
Chiến công nối tiếp chiến công, Quân đoàn 2 tiếp tục giải phóng Đà Nẵng. Sau đó, Bộ Tư lệnh Quân đoàn nhận được chỉ thị của Bộ Quốc phòng chuẩn bị một lực lượng tăng cường cho Quân đoàn 1 vào Nam. Các đơn vị khác ở lại Đà Nẵng làm lực lượng dự bị.
Một số kỷ vật của Thượng tướng Nguyễn Hữu An tại Bảo tàng Quân đoàn 2. |
Sau khi xem xét tình hình, khả năng, số lượng vũ khí, lương thực đáp ứng tốt cho tiền tuyến, Tư lệnh Nguyễn Hữu An cùng Bộ Tư lệnh Quân đoàn đã đề nghị cấp trên cho phần lớn lực lượng của đơn vị vào Nam, trở thành đội quân nòng cốt trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng. Đề nghị đó đã được Bộ Quốc phòng chấp thuận. Qua nhiều bức ảnh đen trắng ghi lại những thời khắc lịch sử được lưu giữ ở Bảo tàng Quân đoàn 2, chúng tôi thấy bóng dáng một vị tướng giản dị, kiên cường, luôn theo sát tình hình để kịp thời chỉ huy, động viên bộ đội.
Đến ngày Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, Tư lệnh Nguyễn Hữu An không quên viết thư báo tin cho vợ. Trong thư đề ngày 4/5/1975, ông viết: “Tiện có máy bay về Hà Nội, anh viết thư này thăm em và các con và báo tin mừng là quân ta đã toàn thắng. Quân đoàn anh đã đánh chiếm Dinh Độc Lập, bắt toàn bộ từ Tổng thống, Phó Tổng thống, Thủ tướng các bộ trong chính phủ bù nhìn đấy… Chiến tranh kết thúc rồi, thế nào anh cũng về thăm mấy mẹ con em… ”.
Đại tá Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Bảo tàng Quân đoàn 2 cho biết: Năm 2005, thực hiện cuộc vận động “Mỗi người một giọt đồng đúc tượng danh nhân”, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phối hợp với nghệ sĩ Tạ Duy Đoán đã hoàn thành bức tượng Thượng tướng Nguyễn Hữu An và dành tặng cho Bảo tàng Quân đoàn 2. Bức tượng được đặt trang trọng ở khu vực trung tâm của Bảo tàng, gần tủ đựng các kỷ vật của Tướng An và sa bàn Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Bài, ảnh: Mạc Yến
Ý kiến bạn đọc (0)