Mấy lần gọi không thấy chồng đáp lời, bà Xuyên tất tả chạy lên cầu thang. Từ xa, bà thấy ông Xuyên đang vò đầu bứt tai: “Chết thật, bao nhiêu công đánh máy giờ thành công toi!” Thấy ông than thở, chốc chốc lại di di chuột máy tính, rồi lại đứng lên, bà Xuyên sốt ruột, hỏi gặng:

- Có việc gì mà ông cứ than thở mãi thế hử?

- Trời ạ, bao nhiêu công đánh máy, mấy chương gia phả, lưu rồi mà giờ không tìm thấy nó nằm ở đâu đây này!

- Khổ, tôi đã nói với ông rồi, công với chả nghệ, cứ viết tay như mấy năm trước cho nhàn. Mà sắp đến Thanh Minh rồi, giỗ họ luôn nữa đấy, ông liệu mà làm cho kịp!

Minh họa: Đinh Hương.

Nghe vợ nói vậy, ông Xuyên càng tỏ ra bực bội! Đúng là đàn bà, chỉ được cái lắm nhời! Nói rồi ông ngồi đánh máy lại, bỏ luôn cả cơm tối. Rồi suốt mấy ngày sau, ông cứ miệt mài gõ chữ, bình thường cứ gõ ba đến bốn trang ông lại nghỉ uống trà, ngắm hoa. Giờ thì thời gian không còn cho phép, nó đang buộc ông phải chạy đua bằng cái sức già, phải làm việc gấp đôi… Cái lưng còng và manh áo mướt mồ hôi, mái tóc bạc rũ xuống cặp kính lão. Bà Xuyên thấy cảnh này, chỉ biết thở dài thườn thượt, bà lo ông ốm.

Ông đang phải vắt chân lên cổ, dốc toàn bộ sức lực và tập trung cao. Trong họ, ông Xuyên được coi là người thành đạt nhất về đường học vấn. Gì thì gì, ông cũng từng là thầy giáo dạy văn cấp ba, lại làm đến chức hiệu phó trường huyện. Văn chương chữ nghĩa trong tầm tay, ông Xuyên lại rất chịu khó đọc sách báo, nghiên cứu nhiều tài liệu về các dòng họ, dòng tộc, mộ chí. Ông còn tự học thêm chữ Hán - Nôm. 

Mỗi khi giỗ họ hoặc họp bàn các chi, ông lúc nào cũng được xếp ngồi ở hàng Ban tổ chức, phụ trách khoản khánh tiết, phát biểu, đáp từ… Ông tự tin, ý thức được vai trò quan trọng của mình trong dòng họ, thế nên, ông nhận trách nhiệm viết lại cuốn gia phả. 

Trong bữa cỗ tất niên vừa rồi, ông còn nói như đinh đóng cột, khẳng định với họ mạc: “Đây sẽ là cuốn gia phả đứng đầu các dòng họ trong làng”. Sự tự tin khiến ông Xuyên có thêm động lực, quên hết mệt mỏi, thức đêm thức hôm, mong cho sớm hoàn thành, để ông còn báo cáo với tổ tiên và đám con cháu xa quê dự tính sẽ về đông đủ trong ngày giỗ họ vào dịp Thanh Minh năm nay. 

Ông Xuyên tưởng tượng cái ngày ông mặc áo dài khăn xếp, trịnh trọng công bố cuốn gia phả với con cháu dòng họ; cuốn gia phả sẽ được đặt lên bàn thờ, mọi người thay nhau đọc; cuốn gia phả sẽ đi Nam về Bắc, gắn với tên tuổi, công lao của ông. Ông tự hào, vì ông hiểu rằng, đó là món quà độc nhất vô nhị và cũng không có thứ gì quý bằng cuốn gia phả trong dịp trọng đại này.

Giá như không bị mất một chương do lỗi đánh máy thì ông đã hoàn tất nhiệm vụ thiêng liêng sớm hơn mười ngày. Nhưng không sao, ông đã thức nhiều đêm để bù lại phần sai sót. Đến khi đem in, ông sút mất hai cân, tóc ngả bạc trông thấy. Bà Xuyên xuýt xoa thương chồng, nhưng ông thì vui lắm. 

Ông sửa soạn quần áo, cái điếu cày, phóng chiếc xe máy cà tàng về quê. Gì thì gì, ông cũng là người con quê hương thành đạt, nay về trong tư thế mới, ông tưởng tượng bao tiếng xuýt xoa ngưỡng mộ của cả họ. Ông tính, việc công bố cuốn gia phả chính là món quà tài trợ độc nhất vô nhị trong sự kiện quan trọng của dòng họ.

Về đến cổng làng thì con ngựa sắt già nua của ông phải khựng lại vì tắc đường, mà chuyện tắc đường ở quê thì hiếm lắm, hầu như chả mấy khi xảy ra. Nguyên nhân là vì có hai chiếc ô tô đen bóng, đang đỗ chình ình ở đúng cái đoạn thắt cổ chai, đông người tụ tập. 

Rất ít khi có ô tô vào làng nên giao thông bất ngờ hỗn loạn. Đi đoạn đường dài cũng hơi mệt, ông Xuyên bực lắm, đúng là mấy cái xe vô duyên, hợm hĩnh, cứ chình ình ra đấy, cứ như là cả thế giới chỉ mình là có xe ô tô đấy phỏng? Sẵn đang bực, ông định dừng xe, xuống mắng tay tài xế một trận, bất ngờ cửa xe mở, một cái đầu bóng lộn, kính đen ngó ra:

- Ôi, bác Xuyên!

- Ơ, ông là…

- Em đây, em Tuân, con chú Đành bên cánh nhà ông bà Đạc!

- Ôi giời, tưởng ai, nom béo đẹp quá, không nhận ra, thế chú mới về quê?

- Vâng, em thu xếp về chơi một tuần, anh em mình vào nhà thờ họ, xem chuẩn bị đến đâu nhỉ!

- Ông Xuyên tìm chỗ dựng cái xe, không quên thắt cẩn thận lại dây chằng buộc chiếc cặp đen căng phồng, rồi vào cùng chú em họ! Lâu ngày mới gặp người họ hàng ở xa, ông cảm thấy phấn chấn lắm. Bao nhiêu dự định cứ ngổn ngang bộn bề, chỉ chờ dịp bung ra cho thỏa lòng, thôi thúc ông tưởng tượng ra những viễn cảnh mà ở đó, ông chính là trung tâm, có vai trò không ai thay thế.

* * * *

Phút giây ông Xuyên ngày đêm chờ đợi cũng đến. Sân nhà thờ họ tuy có hơi cũ kỹ một chút nhưng đã được bắc rạp, chăng cờ hoa, thắp điện sáng choang. Tiếng nhạc phát ra từ bộ loa thùng, đội trung niên đang gấp rút làm cỗ. Ông Xuyên xúng xính áo the khăn xếp, đeo kính mạ vàng sáng choang, tay xách chiếc cặp đen bóng được ông giữ gìn từ hồi còn đi dạy học.

Quan sát một lúc, ông mới tìm được chỗ phù hợp, ngay khu vực quan khách và cái bàn ghi danh sách tài trợ. Ông Xuyên chỉnh trang tư thế, áo khăn, ngồi cạnh ông em con chú Đành sau mấy năm mới gặp lại chiều qua. Tay Tuân nom cũng oách, com lê sọc, giầy da đen, tay cầm chiếc máy tính bảng to bự, bên cạnh là một thanh niên mặt mũi non choẹt, lạ hoắc.

- Dạ, giới thiệu với bác, đây là trợ lý của em ở công ty trong miền Nam.

- Ông Xuyên gật gù khách sáo vì ông còn bận trả lời mọi người đang hỏi thăm. Sự trọng vọng hiện trên nét mặt mọi người bởi ai cũng coi ông vừa như khách quý, lại vừa có công với họ hàng. Trong khi chú Tuân do đi xa lâu ngày nên còn e dè, thỉnh thoảng quay sang nhờ ông giới thiệu.

Phút giây quan trọng đã đến, ông Xuyên lên công bố cuốn gia phả trong niềm vinh dự với hàng trăm ánh mắt hoan hỉ và tiếng vỗ tay, ông trao cuốn gia phả cho cụ trưởng họ. Ông Xuyên tuyên bố đây là món quà ông dâng lên tổ tiên, là công sức, tài sản quý của dòng họ!

- Thưa các cụ, các ông, các bà, các bác, còn đây cũng là sự kiện không kém phần long trọng. Sau hàng chục năm ấp ủ mong mỏi, nay đã thành hiện thực khi ông Trần Gia Tuân, người con quê hương, một tổng giám đốc thành đạt sẽ lên trao tặng 500 triệu đồng để đầu tư tôn tạo nhà thờ họ. Với số tiền trên, chúng ta sẽ có một công trình khang trang nhất nhì cái làng này phải không các cụ, các ông, các bà!

Mọi sự chú ý giờ đây đổ dồn về phía ông Tuân! Ông Xuyên nóng bừng mặt, mọi dự định trong tưởng tượng của ông dường như phút chốc tan biến khi bao tiếng xuýt xoa khen ngợi tập trung vào ông em họ. Ông Xuyên giận dỗi lách người đi ra vườn, nhưng chẳng ai để ý đến ông nữa!

* * * *

Trở về thành phố, ông buồn mấy hôm, chẳng nói chẳng rằng! Bà Xuyên chỉ biết thở dài khi nghe chuyện của ông! Một nỗi buồn ghê gớm tan chảy cả cõi lòng ông Xuyên. “Thế là mọi nỗ lực cố gắng của ông bị đổ xuống sông xuống biển. Giá như không có sự xuất hiện của tay em họ thì mọi chuyện không tồi tệ thế này, mình đã bị mất vị trí số một trong họ rồi”. 

Ý nghĩ đó khiến ông quên mất chuyện xây nhà thờ họ. Cảm giác bị tổn thương làm ông trở nên tiêu cực…

Có cuộc điện thoại, thì ra của tay em họ giàu có kia!

“Anh ạ, em vẫn chưa đi vì còn phải ở nhà cùng các anh duyệt bản thiết kế, em định lên đón anh, nhưng có việc này trao đổi trước!”

“Chú cứ nói!” Ông Xuyên tỏ ra hờ hững nhưng trong lòng rất bực bội!

“Em đã báo cáo với các cụ, họ ta thống nhất giao cho bác làm trưởng ban xây dựng công trình nhà thờ họ. Mọi việc bác giúp em nhé, ai cũng ghi nhận bác là người uy tín, năng lực nhất họ!”

“Ờ, ờ, việc này còn để tôi suy nghĩ đã!” Ông Xuyên ngượng ngùng trả lời.

“Vâng, việc đó bác cứ tính toán rồi quyết định cũng chưa vội! Còn việc nữa, em đã mời một đoàn làm phim về làm cuốn phim giới thiệu dòng họ ta, vì dòng họ ta vốn đã được ghi sử sách, họ đặt vấn đề từ lâu rồi, lại có kinh phí dự án hỗ trợ. Em vừa đưa số điện thoại của bác cho ông đạo diễn, chắc chắn việc viết kịch bản phim phải là người trong họ ta mới chuẩn xác. Tay đạo diễn muốn cùng bác tham khảo nghiên cứu cuốn gia phả và mua bản quyền kịch bản phim, nếu bác đồng ý!”

…Ông Xuyên cứ ngắm mãi chiếc điện thoại sau khi chào tạm biệt chú em họ. Tâm trạng ông thật khó tả, vui đấy, phấn khởi đấy mà sao cứ ngài ngại thế nào! Cũng may mình chưa làm gì quá, không thì ắt bị cười chê. Rõ ngọn ngành, bà Xuyên cười vui vẻ nhắc khéo chồng:

“Đấy, người ta quả là không hổ danh con cháu dòng họ, chả trách chú ấy thành đạt như vậy, không phải tự nhiên mà được ông nhỉ!”

Ông Xuyên khẽ gật đầu, khuôn mặt rạng rỡ hơn. Vậy là ông lại có nhiều việc phải làm trong thời gian tới.

Truyện ngắn của Bùi Thu Hằng

Duyên hoa

(BGĐT) - Không gian của ông Hữu luôn trầm ấm. Nếp nhà cổ trông ra ao làng cùng khoảng sân vườn rộng trồng nhiều loại hoa là không gian hội tụ “xanh mỹ sắc” đáng tự hào của ông Hữu. Làng Nho nhiều người chơi hoa, cây cảnh và chẳng ít người đạt đến độ “cổ kỳ mỹ văn”. Sân vườn nhà ông bốn mùa hoa nở ngát, trang điểm cho cuộc sống nho nhã của giao đình ông giáo làng về hưu.

Phố làng

(BGĐT)- Tôi lớn lên đã thấy đất làng nâu sậm, đồng Cỏ bên đầm Vạc mênh mông. Dãy núi cạnh đó im lìm mặc mây bay gió thổi từ ngàn năm. Cây gạo gai đầu làng già khụ khị bung hoa đỏ cháy trời tháng ba. Sáng sáng, dê từng đàn đeo lục lạc đinh đinh, đang đang... leo qua eo Bát vào thung Dâu ăn cỏ. 

Một chiều họa mi

(BGĐT) - Nhiều lúc tôi quay cuồng nhớ. Tôi nhắn tin rồi không gửi và xóa đi. Anh cũng thấy những lầm lỗi với chị nên ít liên lạc với tôi hơn. Vậy là tôi tủi thân, tôi hờn giận vô lý.