Bắc giang
Khi phóng viên Bắc Giang thâm nhập điều tra điểm khai thác đất trái phép
Bài học thực tế
Nhớ lại những ngày đầu mới “vào nghề”, do thiếu kinh nghiệm trong cách lấy tư liệu, vụng về trong việc thâm nhập vào điểm mỏ vi phạm nên không ít lần chúng tôi gặp phải tình huống “dở khóc, dở cười”. Đó là lần tiếp cận điểm khai thác đất vi phạm tại thôn Tiên Phong, xã Nội Hoàng (Yên Dũng). Do chủ quan nên chúng tôi phóng thẳng xe máy vào giữa bãi đất, ung dung đứng chụp ảnh. Khi ấy, các tài xế xe tải vào chở đất đã phát hiện nên gọi điện báo động cho chủ mỏ đến và buộc chúng tôi xóa toàn bộ ảnh vừa chụp mới cho rời khỏi hiện trường, thậm chí, còn đe dọa đánh và thu máy ảnh nếu không xóa ảnh.
 |
|
Phóng viên thâm nhập thực tế tại một điểm mỏ khai thác đất ra ngoài mốc giới ở huyện Lạng Giang. Ảnh: Thành Nam |
Sau khi rời khỏi khu vực này, chúng tôi vào nhà dân bên cạnh, đứng nấp trong bụi cây để chụp lại ảnh hoạt động vi phạm khai thác đất tại đây. Lại một lần nữa bị lộ, do chủ mỏ cho người theo sát chúng tôi nên vừa chụp ảnh xong quay ra, một số đối tượng đã chặn xe lại rồi giữ máy ảnh. Để thoát khỏi tình huống này, nhóm phóng viên chúng tôi tìm kế “hoãn binh”, một người mở ảnh để tìm trong máy, người còn lại điện thoại liên hệ trực tiếp với lãnh đạo UBND huyện Yên Dũng nhờ can thiệp.
Không chỉ vậy, một lần khác khi vào vai chủ đầu nậu mua đất để đi thực tế mỏ đất tại xã Hương Sơn (Lạng Giang), phóng viên cũng bị chủ mỏ nghi ngờ và không nói chuyện nữa vì chúng tôi đã hỏi quá nhiều thông tin. Việc “diễn” không tròn vai còn xảy ra khi tôi và đồng nghiệp vào vai chủ lò gạch tiếp cận điểm khai thác đất sai phép tại xã Minh Đức (Việt Yên) mua vật liệu sản xuất gạch ngói. Lần ấy do thiếu kinh nghiệm chúng tôi mặc quần áo công sở sáng màu, đi giầy cao gót nên khi tiếp cận với chủ mỏ giới thiệu là chủ lò đã bị lộ tẩy. Chủ mỏ đất nói: Thường thì chủ lò hay chủ đầu nậu đến đây mua đất đều leo lên đồi, xem đất khá kỹ lưỡng nên không mấy ai đi giầy cao gót như các chị, lại mặc quần áo công sở, đeo túi đi làm như vậy. Thấy chủ mỏ nghi ngờ, chúng tôi chỉ còn biết tìm cách rút lui.
Trưởng thành qua từng “vai diễn”
Sau những bài học từ thực tiễn đó, chúng tôi đúc rút kinh nghiệm cho bản thân nên việc tiếp cận hiện trường điểm vi phạm và khai thác thông tin cho các bài viết về hoạt động khai thác đất san lấp mặt bằng ngày càng hiệu quả hơn. Còn nhớ cách đây không lâu, chúng tôi được bạn đọc cung cấp thông tin có một số đối tượng huy động máy múc, ô tô tải cỡ lớn múc đất trái phép ven cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, đoạn qua xã Xương Lâm (Lạng Giang).
Khi ấy tuyến đường này đang được đơn vị thi công san lấp mặt bằng nên có một số cá nhân lợi dụng múc đất đồi ở những vị trí tiếp giáp với cao tốc để mang đi tiêu thụ. Theo nguồn tin người dân cung cấp, chúng tôi đã tìm cách thâm nhập thực địa để nắm bắt thông tin và chụp ảnh hiện trường. Qua hai ngày đóng vai là người dân đi xe máy qua đoạn đường này, rồi đỗ xe lại hỏi đường để quan sát vị trí khai thác đất trái phép song chúng tôi không thể tiếp cận gần điểm múc đất vi phạm vì xung quanh nơi này có khá nhiều người cảnh giới.
Sau đó, nhóm phóng viên quyết định đóng vai người đi mua đất và đi bộ thẳng vào điểm khai thác. Ban đầu, do chúng tôi là người lạ nên một số người trông coi bãi đất nghi ngờ, dè chừng, chặn không cho vào. Thế nhưng, sau một hồi ngồi tại “cổng canh gác”, nhập vai khá đạt với những câu hỏi mua đất, trả giá cụ thể đối với từng loại đất nên chúng tôi đã tiếp cận được hiện trường. Chủ mỏ đất không ngần ngại dẫn chúng tôi đi quanh mỏ đất và kể toàn bộ từ thời gian bắt đầu khai thác, diện tích, khối lượng đất đã múc và còn cam kết sẽ cung cấp đủ lượng đất theo nhu cầu đặt hàng của khách. Chúng tôi đã đặt vấn đề về có hay không giấy phép của cơ quan chức năng cho phép hạ độ cao vận chuyển đất đi tiêu thụ để ký hợp đồng mua đất, chủ mỏ thẳng thừng nói “Các cô không phải lo, có giấy phép thì làm sao có giá đất rẻ hơn 3-4 nghìn đồng/m3 như vậy nên không phải ký hợp đồng làm gì, cứ đặt tiền là có đất”. Rời khỏi hiện trường, chúng tôi đã không quên chụp ảnh mẫu đất và hứa sẽ điện thoại lại hẹn ngày mua. Sau đó, chúng tôi thực hiện bài viết đăng báo, cơ quan chức năng đã vào cuộc kiểm tra, xử phạt hành chính nghiêm đối tượng vi phạm theo quy định của pháp luật.
Không chỉ vậy, mới đây khi thực hiện chuyên đề hai kỳ: “Khai thác đất san lấp mặt bằng ở Bắc Giang: Khi cầu lớn hơn cung” và “Khai thác đất san lấp mặt bằng tại Bắc Giang: Đổi mới quản lý, tăng nguồn cung” phản ánh về tình trạng khai thác đất sai phép, trái phép để có thể thâm nhập vào các mỏ đang hoạt động, chúng tôi đã qua nhiều lần “hóa thân”. Tùy vào từng hoàn cảnh, phóng viên phải nhập vai chủ lò gạch, nông dân, đầu nậu tìm mua đất… mới có thể tiếp cận điểm khai thác vi phạm. Chúng tôi đã ghi được những hình ảnh giá trị lột tả những quả đồi, vạt núi bị băm vằm, đào bới tung tóe để “rút ruột” tài nguyên tại các địa phương như: xã An Dương (Tân Yên), Trù Hựu (Lục Ngạn), Yên Mỹ, Tân Hưng (Lạng Giang)… Ngoài ra, chúng tôi thu thập được những thông tin lột tẩy các mánh khóe qua mặt ngành chức năng, các chiêu thức “đi đêm” để lấy được đất.
Thực tế, làm báo vốn dĩ là nghề không hề đơn giản, thậm chí là khá vất vả, gian truân, nhất là đối với những phóng viên viết mảng điều tra, phản ánh các vấn đề “nóng”, tiêu cực của xã hội thì khó khăn càng gấp bội, thậm chí còn nguy hiểm. Không ít lần, sau khi hoàn thành bài viết, có nhiều đối tượng liên tục điện thoại, thậm chí đến tận nhà “bắn tin” đe dọa … Nhưng với tinh thần trách nhiệm của một nhà báo, chúng tôi vẫn nỗ lực vượt qua trở ngại để có các tác phẩm chân thực, phản ánh những vấn đề "nóng" trong đời sống, góp phần lập lại trật tự, kỷ cương xã hội.
Tú Linh
.png)
Ý kiến bạn đọc (0)