Sáng 25/4, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến.

Tổ chức mô hình Viện Kiểm sát nhân dân 3 cấp

Trình bày tờ trình, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, việc xây dựng Luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về tổ chức bộ máy của Viện Kiểm sát nhân dân bảo đảm phù hợp với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo 3 cấp (Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực) theo chủ trương của Đảng.

Cụ thể, dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan đến tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy Viện Kiểm sát nhân dân từ mô hình 4 cấp (cấp tối cao, cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện) thành 3 cấp (cấp tối cao, cấp tỉnh và khu vực) để thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp.

"Sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng số lượng Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tối đa từ 19 người thành 27 người để bảo đảm nguồn nhân lực để thực hiện nhiệm vụ công tố, kiểm sát xét xử đối với hoạt động của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao", ông Nguyễn Huy Tiến nói.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao thông tin dự thảo Luật đưa ra một số quy định về điều khoản chuyển tiếp khi Luật có hiệu lực thi hành (ngày 1/7).

Theo đó, việc chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp giữa Viện Kiểm sát các cấp thực hiện theo quy định của các luật về tố tụng và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Còn việc chuyển giao, tiếp nhận, quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của Viện Kiểm sát nhân dân cấp huyện và Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước và tài sản công.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng bày tỏ tán thành với dự thảo Luật về hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân và đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định liên quan trong Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân hiện hành nhằm thực hiện đầy đủ, đúng đắn yêu cầu của Đảng về hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân có 3 cấp, kết thúc hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao và Viện Kiểm sát nhân dân cấp huyện.

Về bổ sung số lượng kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng.

"Việc đề xuất tăng số lượng từ 19 lên 27 Kiểm sát viên nhằm đáp ứng việc tăng án ở cấp Trung ương do kết thúc hoạt động của Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao là chưa phù hợp với chủ trương xuyên suốt của Đảng về tinh gọn bộ máy, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tránh dồn án lên cấp trên, nhất là dồn án lên cấp Trung ương", Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh.

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, đây là vấn đề quan trọng, liên quan đến chủ trương của Đảng, Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao thuộc diện Ban Bí thư quản lý (hưởng phụ cấp chức vụ 1,25), vì vậy trước đây khi sửa đổi Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân vào năm 2014 cũng phải báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền về số lượng Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao.

"Mặc dù, Đề án của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao trình Ban Chấp hành Trung ương có đề xuất nội dung nêu trên nhưng Nghị quyết số 60 chưa kết luận cụ thể vấn đề này. Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao thực hiện thủ tục xin ý kiến cấp có thẩm quyền theo đúng Quy định của Bộ Chính trị", ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Lý do bổ sung Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới đề nghị làm rõ thẩm quyền thành lập cơ quan khu vực (Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân, cơ quan điều tra hình sự) đảm bảo thống nhất, tránh việc "Viện Kiểm sát nhân dân khu vực thì 10 xã mà Tòa án nhân dân lại 11 xã, cơ quan điều tra 12 xã".

Giải đáp băn khoăn này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết 3 dự án luật liên quan là Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Tổ chức Tòa án nhân dân, Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự được thảo luận kỹ lưỡng và thấy rằng nguyên tắc phải đồng bộ với nhau.

"Về thẩm quyền, dự kiến quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập Viện Kiểm sát nhân dân khu vực, đồng bộ với đó là thẩm quyền theo lãnh thổ, tương tự với Tòa án nhân dân khu vực. Đương nhiên trong quá trình chuẩn bị để thành lập thì tòa án và viện kiệm sát phải thống nhất địa hạt khu vực để đảm bảo đồng bộ, từ nơi đặt trụ sở tới các vấn đề liên quan", ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Tuy nhiên, dự thảo Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự có cách tiếp cận khác, không quy định cụ thể mà giao Bộ trưởng Công an và Bộ trưởng Quốc phòng quy định tổ chức bộ máy cụ thể của cơ quan điều tra trong Công an Nhân dân và Quân đội Nhân dân.

"Có đảm bảo đồng bộ với bên tòa, viện hay không? Phân cấp xuống bộ trưởng hay chỉ đến Chính phủ thôi? Còn trong bước chuyển tiếp dự kiến vẫn quy định cơ quan điều tra cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ điều tra liên quan thẩm quyền thẩm quyền tòa án và Viện Kiểm sát nhân dân khu vực. Những vấn đề này cần tiếp tục nghiên cứu", Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu vấn đề.

Về việc tăng số lượng Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, ông Nguyễn Huy Tiến giải trình do nhiệm vụ của Viện cấp cao chuyển một phần cho tỉnh, một phần cho tối cao nên phải bổ sung để đảm bảo yêu cầu nhiệm vụ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.

Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết thêm, trong đề án báo cáo của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao trình Hội nghị Trung ương 11 nêu nội dung này và sẽ phối hợp Tòa án nhân dân Tối cao xin ý kiến cơ quan thẩm quyền về cách thức thực hiện.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá hồ sơ đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 9 tới đây theo quy trình thủ tục rút gọn tại một kỳ họp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí phạm vi sửa đổi đó là chỉ tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Viện Kiểm sát nhân dân nhằm thể chế hóa các nghị quyết, kết luận của Đảng.

Về bổ sung kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản ủng hộ và đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao báo cáo xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền.