Ít học sinh chọn môn khoa học tự nhiên

Trong chương trình trung học phổ thông 2018, ngoài các môn học bắt buộc, học sinh cấp trung học phổ thông được lựa chọn 4 trong 9 môn: Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mĩ thuật. Đối với các môn học tự chọn, năm học 2024-2025, tỉnh Bắc Giang có 70% học sinh trung học phổ thông lựa chọn học các môn khoa học xã hội, chỉ có 30% chọn môn khoa học tự nhiên.

Cô và trò Trường Trung học phổ thông Lạng Giang số 3 trong giờ Ngữ văn.

Trường Trung học phổ thông Lạng Giang số 3 có hơn 1,4 nghìn học sinh, trong đó có hơn 70% học sinh đăng ký học các môn khoa học xã hội như: Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật. Để thuận tiện cho việc ôn luyện, nhà trường cho học sinh lớp 12 đăng ký dự kiến các môn thi tốt nghiệp. Tuy nhiên, số lượng học sinh đăng ký các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học chiếm tỷ lệ thấp (khoảng 20%). Đặc biệt, môn Tin học, Công nghệ công nghiệp không có thí sinh đăng ký.

Thầy giáo Bùi Quang Thanh, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Những năm học gần đây, nhiều học sinh của nhà trường có xu hướng thi xét tuyển đại học tổ hợp khối C, D nên đã lựa chọn học các môn khoa học xã hội. Các em cho rằng các môn học này dễ đạt điểm cao, ít bị điểm liệt. Trong khi đó, các môn tự nhiên yêu cầu cao về tư duy, thí sinh có năng lực học tập tốt mới có thể chinh phục được những môn học này”.

Từ năm 2025, thí sinh thi tốt nghiệp trung học phổ thông với 2 môn bắt buộc gồm: Toán, Ngữ văn và lựa chọn 2 môn trong số các môn còn lại ở lớp 12 (Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ Nông nghiệp, Công nghệ Công nghiệp). Để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập phục vụ kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức khảo sát, thống kê nhu cầu lựa chọn các môn thi của học sinh lớp 12. Toàn tỉnh có 72% học sinh lớp 12 dự kiến đăng ký chọn các môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025.

Theo đánh giá của Sở Giáo dục và Đào tạo, nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do nhiều học sinh cho rằng các môn khoa học xã hội gần gũi với cuộc sống, hình thức thi trắc nghiệm giúp các em dễ dàng đưa ra đáp án đúng, ít áp lực trong học tập, ôn luyện. Thực tế, trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông hằng năm, phổ điểm trung bình các môn Địa lí, Lịch sử cao hơn các môn Sinh học, Vật lí, Hóa học. Bên cạnh đó, các trường đại học, kể cả các trường chuyên về kỹ thuật công nghệ đang có xu hướng mở rộng thêm các tổ hợp xã hội nhằm thu hút thí sinh.

Theo đó, học sinh lựa chọn tổ hợp các môn khoa học xã hội vẫn có thể được xét tuyển vào một số trường đại học khối kỹ thuật và dễ đạt điểm cao hơn so với các môn học yêu cầu kiến thức chuyên sâu về công nghệ, hóa học, sinh học.

Em Phạm Việt Tiến, học sinh lớp 12, Trường Trung học phổ thông Tứ Sơn (Lục Nam) cho biết: “Đa số chúng em không chọn môn Tin học, Công nghệ nông nghiệp, Công nghệ công nghiệp trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025. Do lần đầu tiên các môn học này có tên trong kỳ thi tốt nghiệp nên chúng em chưa có kinh nghiệm ôn luyện. Riêng môn Sinh học, chỉ có những bạn đặt mục tiêu vào các trường đại học thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe lựa chọn”.

Định hướng chọn tổ hợp môn học phù hợp

Xu hướng học sinh chọn học các môn khoa học xã hội áp đảo so với môn khoa học tự nhiên dẫn đến nguy cơ mất cân bằng cơ cấu nguồn nhân lực trong bối cảnh thế giới đang phát triển mạnh mẽ về khoa học công nghệ, đặc biệt là nhu cầu nhân lực ngành công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, bán dẫn. Đồng thời khi quá đông học sinh học tập ở lĩnh vực khoa học xã hội khiến cơ hội tìm việc làm khó khăn hơn.

Từng bước giải quyết vấn đề này, ngành Giáo dục Bắc Giang đẩy mạnh ứng dụng phương pháp giáo dục STEM vào giảng dạy tích hợp các môn học nhằm khơi dậy niềm đam mê các môn khoa học tự nhiên cho học sinh từ các bậc học mầm non, tiểu học. Kinh nghiệm của một số trường là chú trọng tư vấn, định hướng lựa chọn tổ hợp cân bằng giữa các môn khoa học tự nhiên và khoa học xã hội ngay từ khi học sinh vào lớp 10.

Ví như Trường Trung học phổ thông Hiệp Hòa số 1 đã khai thác thế mạnh về đội ngũ giảng dạy các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học giúp học sinh đạt điểm cao trong các kỳ thi đánh giá tư duy, năng lực, tốt nghiệp. Kết quả học tập của học sinh khóa trước tạo tiền đề cho nhiều học sinh khóa sau say mê học tập các môn khoa học tự nhiên, dần khắc phục tỷ lệ mất cân bằng giữa các môn khoa học tự nhiên và khoa học xã hội. Tỷ lệ học sinh dự thi tổ hợp khoa học tự nhiên trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024 là 40%, năm 2025 có 43% học sinh lớp 12 dự kiến đăng ký các môn khoa học tự nhiên.

Ông Bạch Đăng Khoa, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Thời gian tới, Sở yêu cầu các trường trung học phổ thông sắp xếp, điều chỉnh các tổ hợp môn học từ lớp 10 bảo đảm cân bằng giữa các môn khoa học tự nhiên với các môn khoa học xã hội. Trong quá trình tư vấn, hướng dẫn chọn các môn học, giáo viên phân tích từng yếu tố liên quan đến năng lực, sở thích, nhu cầu nghề nghiệp để các em nghiên cứu kỹ trước khi lựa chọn.

Nhà trường chỉ đạo tổ chuyên môn tập trung nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học tự nhiên, xây dựng chương trình giảng dạy theo hướng tích hợp nhiều lĩnh vực như: Toán - Tin học; Vật lí - Hóa học - Sinh học nhằm phát huy phẩm chất, năng lực của học sinh. Đẩy mạnh tư vấn, định hướng nghề nghiệp, giải quyết thấu đáo thắc mắc của học sinh từ bậc trung học cơ sở, trong đó chú trọng đến xu thế phát triển của xã hội, các ngành nghề đang cần tuyển dụng nhân lực.

Giữ nguyên lịch Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025

Ngày 20/3, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn gửi Sở giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Ninh Bình, Nghệ An, Quảng Trị trả lời về thời gian tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025.

Tăng cường phân cấp, tinh gọn trong Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông 2025

Chiều 19/2, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã chủ trì cuộc họp về công tác chuẩn bị cho Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025.

Chính thức ban hành Quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025

Ngày 24/12, Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức ban hành Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT ngày 24/12/2024 về Quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025, để có hành lang pháp lý cho việc tổ chức kỳ thi với mục đích xét tốt nghiệp, đánh giá việc dạy và học diện rộng trong cả nước, cũng như phục vụ mục đích tuyển sinh đại học, cao đẳng.

Công bố dự thảo Quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố dự thảo Thông tư ban hành Quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông với nhiều điểm mới. Dự kiến, Quy chế sẽ chính thức ban hành vào tháng 11/2024 và áp dụng từ kỳ thi năm 2025.