Được thành lập từ năm 2002 với hơn 200 xã viên, HTX dịch vụ nông lâm xã Trí Yên ban đầu hoạt động dưới hình thức tập thể, phục vụ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và giống cây trồng vật nuôi. Năm 2005, thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp chung của huyện, HTX vận động xã viên tham gia trồng nấm. Với 200 hộ xã viên tham gia, sản lượng nấm của HTX có ngày lên tới gần 1 tấn/ngày, riêng mộc nhĩ có vụ đạt 1,5 tấn mộc nhĩ khô. HTX còn đầu tư 2 máy sấy để kịp thu mua chế biến nấm tiêu thụ cho xã viên. 

Để phù hợp với xu thế mới trong hoạt động sản xuất kinh doanh, năm 2013, HTX quyết định chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX kiểu mới và bắt tay vào khai thác các sản phẩm truyền thống của địa phương. Trong đó, tập trung triển khai Dự án khôi phục nghề làm tương truyền thống. Thông qua chuỗi giá trị trong liên kết sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, mà giờ đây sản phẩm “Tương Trí Yên" của thôn Thanh Long, xã Trí Yên được nhiều du khách thập phương mỗi lần về chiêm bái chùa Vĩnh Nghiêm mua về làm quà. Ông Giáp Văn Năm, du khách tham quan cho biết: “Các thành viên trong gia đình tôi rất thích sản phẩm tương Trí Yên vì nó có vị thơm, ngọt dịu, đậm đà, khó tìm được ở nhiều sản phẩm tương khác”.

Sản phẩm tương của HTX được các xã viên đóng chai trước khi chuyển đến người tiêu dùng.

Để đưa ra được thị trường sản phẩm tương có chất lượng tốt nhất các thành viên của HTX thường xuyên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, đồng thời, các công đoạn làm tương tuân thủ theo quy trình nghiêm ngặt từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến khâu lên mốc, ủ tương, đóng gói sản phẩm nhằm tạo hương vị, màu sắc đặc trưng cho sản phẩm. Hiện nay, mỗi năm HTX bán ra thị trường hơn 2 vạn lít với giá từ 35 đến 40 nghìn đồng/ lít. Đặc biệt, năm 2016, sản phẩm tương của HTX được đăng ký nhãn hiệu. Tháng 10-2017 vừa qua, Tương Trí Yên vinh dự là một trong 19 sản phẩm nông nghiệp của tỉnh được Hội nông dân tỉnh tôn vinh "Sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu lần thứ nhất". Đó chính là nguồn động viên lớn lao cho công sức lao động của xã viên nhằm làm ra sản phẩm có thương hiệu, chất lượng bảo đảm, được người tiêu dùng tin cậy và đánh giá cao. Ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc HTX dịch vụ nông lâm Trí Yên cho biết: “Thời gian tới, bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm, chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng thị trường bán lẻ tại các đại lý, cửa hàng trên toàn quốc để đưa sản phẩm Tương Trí Yên đến tay người tiêu dùng nhiều hơn nữa”.

Hồng Phấn