Khu rừng nguyên sinh rộng hơn 5ha được bao bọc bởi các khu rừng kinh tế và bản, làng dân tộc Tày, Nùng.

Hàng trăm năm qua, rừng Pò Chùa được chính quyền và cộng đồng trên địa bàn xem như “báu vật”. Nơi đây có những cây gỗ quý, to lớn như lim, dẻ, trám hồng, đa và nhiều măng trúc, mai... 

Anh Vi Văn Tiến, cán bộ khuyến nông, khuyến lâm xã Hữu Sản giới thiệu về những cây gỗ lim lớn tại rừng Pò Chùa.

Đưa chúng tôi đi thăm rừng, anh Vi Văn Tiến, cán bộ khuyến nông, khuyến lâm xã Hữu Sản, người dân tộc Tày cho biết: Từ xa xưa người dân trên địa bàn xã đã ý thức được những điều cấm kỵ như: Không được chặt cây, lấy củi, săn bắt thú, làm việc xấu trong khu rừng. Rừng có nhiều cây gỗ dù để khô nhưng không ai dám lấy về. Nơi đây có nhiều cây lim hàng trăm năm tuổi, mấy người ôm không xuể. Đồng bào còn lưu truyền nhiều câu chuyện ly kỳ về khu rừng này và từng có một số cá nhân phạm vào điều cấm kỵ bị thần Rừng trừng phạt. “Có người lấy gỗ ở rừng Pò Chùa về làm nhà cũng không thể ở được”, anh Tiến nói... 

Chân tảng đá công trình kiến trúc cổ trên đỉnh rừng Pò Chùa.

Trẻ em từ nhỏ đã được ông bà, bố mẹ khuyên dạy rất kỹ những điều cấm đó, tuyệt đối không được làm điều xấu ảnh hưởng đến rừng xanh. Điều đặc biệt, tại khu vực cao nhất của cánh rừng có một phế tích với nhiều chân tảng đá, nền móng công trình kiến trúc quy mô lớn và một số vật liệu xây dựng cổ như gạch, ngói, các sản phẩm làm từ gốm còn sót lại. 

Theo suy đoán của người dân địa phương, rất có thể đó là nền móng của một ngôi chùa cổ. Nhiều người dân trong vùng cho biết, mỗi khi đi làm rừng qua đây họ đều mang theo hương để thắp, thể hiện lòng tôn kính với thần linh. Chính quyền địa phương cùng người dân nơi đây mong rằng công trình kiến trúc cổ này sớm được các nhà nghiên cứu văn hóa đánh giá, làm sáng tỏ những giá trị, qua đó làm cơ sở khoa học để phục dựng lại di tích. Hiện khu rừng già được giao cho Hội Người cao tuổi xã Hữu Sản trực tiếp quản lý, trông coi, giáo dục con cháu có trách nhiệm giữ rừng. Hằng tháng vào ngày mồng một Âm lịch và ngày Rằm, người cao tuổi địa phương tổ chức lên thắp hương tại khu di tích, phát quang bụi rậm, cây tạp.

Theo đại diện lãnh đạo xã Hữu Sản, ngoài quan tâm phát triển rừng kinh tế, công tác bảo vệ rừng tự nhiên trên địa bàn xã thời gian gần đây đạt nhiều kết quả tích cực. Việc lấn chiếm, khai thác rừng tự nhiên đã được hạn chế, qua đó góp phần thiết thực vào công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng, môi trường sinh thái, bảo tồn sự đa dạng sinh học. Ở cả 4 thôn trên địa bàn xã đã thành lập các tổ bảo vệ rừng thường xuyên tuần tra, canh gác, tuyên truyền nhân dân nâng cao nhận thức về việc bảo vệ rừng nên những năm qua việc khai thác gỗ, phát lấn chiếm rừng tự nhiên không còn xảy ra phổ biến như trước đây.

Bí ẩn giống chè cổ Tây Yên Tử

(BGĐT)- Khu bảo tồn thiên nhiên Khe Rỗ, xã An Lạc, huyện Sơn Động (Bắc Giang) tưởng chừng đã được con người khám phá hết. Nhưng núi rừng tự nhiên luôn ẩn giấu những điều kỳ thú mà nếu có cơ duyên sẽ biết được một phần rất nhỏ bí mật của đại ngàn. Chỉ từ một mẩu thông tin trong câu chuyện tưởng chừng như vu vơ, chúng tôi liền lên đường, bắt đầu hành trình đi tìm loài chè cổ thụ đang còn tồn tại ở rừng nguyên sinh Tây Yên Tử.

Khai thác tiềm năng, mở rộng diện tích cây dược liệu

(BGĐT) - Ngày 4-4, đồng chí Nguyễn Việt Ước, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Động (Bắc Giang) đi kiểm tra một số mô hình cây dược liệu trên địa bàn. Cùng đi có đại diện các cơ quan chuyên môn của huyện.

Trứng kiến - Thời trân miền Tây Yên Tử

(BGĐT) - Đến các vùng Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động… ngoài các lễ hội độc đáo và danh thắng tuyệt đẹp, du khách còn không quên khi được thưởng thức hương vị ngậy bùi của bánh, xôi dân dã đồ cùng trứng kiến. Một sản vật ngon lạ mà các bậc tao nhân xưa vẫn gọi là thời trân - thực phẩm quý giá. 

Nguyễn Hưởng