Làm tốt công tác xây dựng hương ước, quy ước góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Ảnh: Lễ hội Thổ Hà, xã Vân Hà (Việt Yên).

Bám sát thực tiễn đời sống

Theo ông Trần Bá Giang, Phó trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện, trước đây, hầu hết các thôn trên địa bàn đều đã xây dựng hương ước, quy ước. Qua rà soát nhận thấy mỗi nơi làm một kiểu, thậm chí có những quy định nội dung không phù hợp với pháp luật, rườm rà, chưa sát với tình hình thực tế. 

Phòng Văn hóa - Thông tin phối hợp với Phòng Tư pháp huyện xây dựng đề cương hương ước, quy ước mẫu, hướng dẫn ban quản lý các thôn, khu phố chỉnh sửa, bổ sung, phát huy hiệu quả, vai trò của “lệ làng” trong xây dựng đời sống văn hóa mới. Thời điểm này, 154/155 thôn trong huyện đã xây dựng hương ước, quy ước theo hướng dẫn mới (riêng thôn Nông Lâm thuộc xã Bích Sơn mới thành lập cuối năm 2017).

Những ngày này, đi dọc tuyến đường ở các thôn Rãnh, Xuân Lâm, thuộc xã Tự Lạn không còn rác thải sinh hoạt vứt bừa bãi, khác hẳn trước đây. Vì địa phương khó thu phí môi trường, thù lao chi trả cho thành viên tổ tự quản thấp nên có thời điểm họ sao nhãng công việc. Qua rà soát, ban quản lý các thôn quyết định họp bàn với nhân dân, thống nhất đưa nội dung chấp hành quy định về thu phí vệ sinh, bảo vệ môi trường vào hương ước. 

Ông Lê Hùng Lanh, Trưởng thôn Xuân Lâm cho hay: “Năm 2015, sau khi bổ sung quy định này vào hương ước, Ban quản lý thôn tuyên truyền trên loa truyền thanh để người dân hiểu và nghiêm túc thực hiện. Các trường hợp vi phạm ngoài bị nhắc nhở còn không được xét danh hiệu gia đình văn hóa cuối năm”. Với cách làm trên, xã Tự Lạn không còn điểm tồn lưu rác thải, tỷ lệ thu phí vệ sinh môi trường đạt 98%.

Ở thôn Phù Tài, xã Tiên Sơn từ năm 2007 đã xây dựng hương ước nhằm phục vụ đời sống sinh hoạt hằng ngày. Quá trình thực hiện nhận thấy có một số nội dung không phù hợp nên năm 2016 thôn quyết định chỉnh sửa. Hiện bản hương ước có 8 chương, 26 điều quy định rõ từng hoạt động sản xuất, sinh hoạt của thôn để nhân dân thực hiện. Trong đó, việc giữ gìn sự bình yên, bảo đảm an ninh trật tự được đặt lên hàng đầu. Mọi người dân phải có trách nhiệm giữ gìn mối quan hệ láng giềng thân thiện, đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau.

Tìm hiểu được biết, hầu hết các hương ước, quy ước trên địa bàn huyện có nội dung về thực hiện dân chủ ở cơ sở như: Quy định việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai; thu chi các loại quỹ, các khoản đóng góp xây dựng hạ tầng, chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình, xây dựng nếp sống văn minh, đoàn kết, hòa thuận... Có nơi còn đưa các tiêu chí đặc thù như đóng quỹ khuyến học vào quy ước.

Tăng cường hướng dẫn, giám sát

Để phát huy hiệu quả của hương ước, quy ước, hằng năm, Phòng Văn hóa - Thông tin huyện cùng các cơ quan chuyên môn Việt Yên thường xuyên phối hợp hướng dẫn việc xây dựng, thực hiện nội dung này tại các khu dân cư. 

Tháng 10-2016, huyện tổ chức làm điểm xây dựng hương ước tại 5 khu dân cư gồm: Khu phố 2 (thị trấn Bích Động), thôn Xuân Lâm (xã Tự Lạn), thôn Thượng (Bích Sơn), thôn Núi Hiểu (Quang Châu), thôn Phù Tài (Tiên Sơn). Tại đây, ban quản lý thôn đã thực hiện đầy đủ quy trình như: Thành lập nhóm/tổ soạn thảo; xây dựng dự thảo gửi cấp ủy, chính quyền, lãnh đạo các tổ chức chính trị xã hội ở cơ sở để xin ý kiến và thông qua nhân dân.

Kinh nghiệm cho thấy để phát huy hiệu quả vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa, các thôn cần chú trọng ngay từ khâu soạn thảo. Nội dung hương ước, quy ước cần bám sát quy định của Nhà nước, không xa rời phong tục, tập quán, điều kiện KT-XH ở địa phương. 

Ví như trong bản quy ước cũ của thôn Đông, xã Tự Lạn có nội dung quy định công tác giữ gìn an ninh trật tự song còn chung chung. Từ những ý kiến đóng góp của nhân dân, hiện nay nội dung này đã được bổ sung chi tiết hơn. Hoặc hương ước của thôn Núi Hiểu, xã Quang Châu có ghi “người chết không có hộ khẩu thường trú tại thôn nếu an táng tại nghĩa trang của thôn thì phải xung quỹ thôn là 5 triệu đồng”, sau rà soát thấy không phù hợp đã xóa bỏ.

Hiện nay, các thôn trên địa bàn huyện đang tiến hành in, sao hương ước, quy ước và niêm yết tại nhà văn hóa để toàn dân được biết và thực hiện. Ông Nguyễn Đại Lượng, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: “Với những nội dung liên quan trực tiếp, thiết thực đến đời sống nhân dân cần thực hiện trên nguyên tắc dân chủ, minh bạch, hướng tới lợi ích chung của tập thể. Vì vậy, ban quản lý các thôn, khu phố cần quan tâm thường xuyên lắng nghe ý kiến đóng góp, bổ sung từ nhân dân để hương ước, quy ước ngày càng phù hợp, phát huy hiệu quả trong đời sống”.

Hướng dẫn xây dựng đời sống văn hóa nông thôn mới

(BGĐT) - Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Việt Yên vừa tổ chức tập huấn nghiệp vụ văn hóa nông thôn mới cho 200 học viên là cán bộ, công chức văn hóa - xã hội các xã, thị trấn; trưởng, phó thôn, khu phố; cán bộ làm công tác quản lý văn hóa cơ sở. 

 

Hội thảo khoa học về đền thờ danh nhân văn hóa Thân Nhân Trung

(BGĐT) - Ngày 15-1, UBND huyện Việt Yên tổ chức hội thảo khoa học bàn phương án lựa chọn kiến trúc nội thất, bài trí đồ thờ, mẫu tượng đài danh nhân văn hóa, Tiến sĩ Thân Nhân Trung. 

 

Khôi Nguyên