4 phiên tòa chưa giải quyết xong một việc

Qua người quen giới thiệu, ngày 25/3/2011, vợ chồng bà Hương mua của chị Nguyễn Thị Vân Anh một thửa đất ở thôn Toàn Mỹ, thị trấn Vôi có giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) mang tên bà Nguyễn Thị Thu Hà, mẹ chị Vân Anh. Bà Hà ủy quyền cho chị Vân Anh được quản lý sử dụng, định đoạt thửa đất. Hợp đồng chuyển nhượng được hai bên lập có chứng thực của UBND thị trấn Vôi. Giá mua bán là 500 triệu đồng. 

Vợ chồng bà Hương đã trả đầy đủ tiền cho bên bán. Sau khi giao kết hợp đồng, bà Hương nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa UBND huyện Lạng Giang để làm thủ tục sang tên giấy CNQSD nhưng sau đó hồ sơ bị trả lại với lý do chưa hợp lệ về nội dung hợp đồng ủy quyền… Phía chị Vân Anh, sau khi ký hợp đồng chuyển nhượng, nhận đủ tiền đã đi nước ngoài lao động khoảng 2 năm, khi về không đồng ý tiếp tục thực hiện hợp đồng trên. Bà Hà cũng cho rằng không ủy quyền cho con bán nhà đất... 

Thửa đất và ngôi nhà trong vụ tranh chấp .

Do bên bán và người có quyền, nghĩa vụ liên quan từ chối thực hiện hợp đồng dẫn đến tranh chấp. Tháng 10/2013, vợ chồng bà Hương làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân (TAND) huyện Lạng Giang yêu cầu tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng trên nhưng cho đến nay, vụ việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Tại bản án dân sự sơ thẩm (DSST) số 09/2014/DS-ST ngày 31/7/2014 của TAND huyện Lạng Giang đã tuyên hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa chị Vân Anh và vợ chồng bà Hương là hợp pháp, có hiệu lực pháp luật, buộc các bên liên quan tiếp tục thực hiện hợp đồng theo quy định. Bản án đã bị mẹ con chị Vân Anh kháng cáo. Bản án dân sự phúc thẩm (DSPT) số 90/2014/DS-PT ngày 25/11/2014 của TAND tỉnh Bắc Giang đã chấp nhận kháng cáo của mẹ con chị Vân Anh, sửa án sơ thẩm, tuyên hợp đồng vô hiệu. Án phúc thẩm có hiệu lực ngay sau khi tuyên.

Không đồng ý với bản án phúc thẩm, vợ chồng bà Hương có đơn đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xem xét lại vụ việc. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 10/2018/DS-GĐT ngày 9/3/2018, TAND cấp cao đã hủy toàn bộ bản án DSPT số 90, giao cho TAND tỉnh Bắc Giang xét xử lại vụ việc theo đúng quy định pháp luật. Ở phiên tòa xét xử phúc thẩm lần 2 diễn ra ngày 12/11/2018 (bản án số 86/2018/DS-PT), TAND tỉnh đã bác kháng cáo của mẹ con chị Vân Anh, xác nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa vợ chồng bà Hương và chị Vân Anh là hợp pháp, có hiệu lực pháp luật, yêu cầu các bên tiếp tục thực hiện hợp đồng.

Án đã tuyên, chưa thể thi hành

Bản án DSPT lần 2 có hiệu lực ngay sau khi tuyên nhưng 3 năm đã trôi qua, Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Lạng Giang không thể thi hành được vì giấy CNQSD thửa đất cấp năm 2007 mang tên bà Nguyễn Thị Thu Hà (mà bà Hương vẫn giữ) đã bị cơ quan chuyên môn liên quan tuyên hủy. Bà Hà đã được cấp lại giấy CNQSD mới cho thửa đất này.

Sở dĩ có sự việc trên là do bản án DSPT lần 1 của TAND tỉnh chỉ tuyên hợp đồng chuyển nhượng giữa chị Vân Anh và vợ chồng bà Hương vô hiệu mà không giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu (không buộc các bên trả lại tiền và giấy tờ sổ đỏ đất đã cầm của nhau). Vì thế, sau phiên tòa phúc thẩm, do không được sử dụng thửa đất, bên bán không trả lại tiền, vợ chồng bà Hương đã khởi kiện đến TAND huyện Lạng Giang, đề nghị giải quyết hậu quả hợp đồng vô hiệu.

Tại bản án DSST số 16 ngày 30/9/2015, TAND huyện Lạng Giang đã tuyên buộc bên bán là chị Vân Anh phải trả lại 500 triệu đồng cho vợ chồng bà Hương, còn phía bà Hương phải trả lại sổ đỏ đất cho bà Hà. Quá trình thi hành án, dù chị Vân Anh chưa trả lại tiền cho bên mua nhưng Chi cục THADS huyện vẫn yêu cầu vợ chồng bà Hương phải trả giấy tờ đất cho bà Hà. 

Do không thu hồi được giấy CNQSD đất bà Hương đang giữ, Chi cục THADS đã có công văn đề nghị Văn phòng Đăng ký đất đai huyện làm thủ tục hủy giấy CNQSD đất tranh chấp, cấp lại sổ đỏ đất mới cho bà Nguyễn Thị Thu Hà. Tháng 9/2017, bà Hà đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp sổ đỏ mới.

Bản án DSST số 16/2015 của TAND huyện Lạng Giang sau đó đã bị TAND cấp cao tại Hà Nội có quyết định giám đốc thẩm tuyên hủy vào ngày 21/6/2018. Lúc này án sơ thẩm giải quyết hậu quả hợp đồng vô hiệu đã được thi hành nhưng quyết định giám đốc thẩm không đề cập đến việc hủy giấy CNQSD đất bà Hà mới được cấp lại. Trong phiên tòa DSPT lần 2, Hội đồng xét xử TAND tỉnh Bắc Giang cũng không đề cập đến giấy CNQSD đất bà Hà mới được cấp. Hiện giấy tờ đất này bà Hà đã thế chấp vào ngân hàng để vay tiền. Đây là các lý do mà bản án phúc thẩm lần 2 không thể thi hành.

Trao đổi về vụ việc, thẩm phán Ong Thân Thắng, chủ tọa phiên tòa DSPT lần 2 cho biết: Trước khi xét xử, TAND tỉnh đã có văn bản gửi Chi cục THADS huyện Lạng Giang đề nghị thông báo kết quả thi hành vụ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa vợ chồng bà Hương và chị Vân Anh. 

Tuy nhiên, Chi cục THADS không thông tin gì về vụ án giải quyết hậu quả hợp đồng vô hiệu trước đó cũng như việc đã hủy sổ đỏ của thửa đất trong vụ tranh chấp cấp lại sổ mới; tại phiên tòa cả nguyên đơn, bị đơn, người có quyền, nghĩa vụ liên quan cũng không đề cập nội dung này nên quá trình giải quyết, Hội đồng Xét xử không nắm được tình tiết mới kể trên.

Được biết, ngày 15/7/2021, TAND tỉnh mới có công văn đề nghị Chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội xem xét, kháng nghị theo thủ tục tái thẩm đối với bản án DSPT lần 2 về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất mà vợ chồng bà Hương là nguyên đơn.

Rõ ràng, nguyên nhân dẫn đến việc án DSPT có hiệu lực nhưng không thể thi hành là do cán bộ cơ quan thi hành án, TAND không nghiên cứu, xem xét, phối hợp chặt chẽ, thông tin đầy đủ, toàn diện hồ sơ, các tình tiết liên quan đến vụ tranh chấp dẫn đến việc giải quyết vụ án thiếu khách quan, gây thiệt hại cho công dân. Đáng trách là, khi phát hiện bản án không thể thi hành, cán bộ thực thi công vụ lại không quan tâm, tham mưu giải quyết kịp thời để vụ việc kéo dài thêm gần 3 năm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của các bên liên quan, nhất là vợ chồng bà Hương. 

Do đó, ngoài việc kiến nghị TAND cấp cao sớm mở phiên tòa tái thẩm xem xét lại vụ việc này một cách toàn diện, đề nghị TAND tỉnh, Chi cục THADS huyện Lạng Giang và các cơ quan liên quan xem xét trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể trong vụ việc để có hình thức kiểm điểm xử lý theo quy định. Việc thu hồi, hủy giấy CNQSD, cấp lại sổ đất mới cho bà Hà có được thực hiện đúng quy định pháp luật không cũng cần được làm rõ, từ đó có hướng xử lý, giải quyết vụ án triệt để, bảo đảm quyền lợi chính đáng của các đương sự.

Bài, ảnh:  Tuấn Dương

Bắc Giang: 32 dự án đủ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở, nhà ở

(BGĐT) – Theo Sở Xây dựng Bắc Giang, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 32 dự án khu đô thị, khu dân cư, nhà ở đủ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở.

Phát hiện khai thác đất không có giấy phép ở Yên Dũng

(BGĐT) - Khoảng 23 giờ 30 phút, ngày 16/12, tại thôn Yên Tập Bắc, xã Yên Lư (Yên Dũng-Bắc Giang), Phòng Cảnh sát môi trường chủ trì, phối hợp với Công an huyện Yên Dũng kiểm tra, phát hiện đối tượng khai thác đất không có giấy phép.