Nghênh ngang xe tự chế
Nhan nhản trên đường
Không có số liệu thống kê chính xác nhưng hầu như trên tuyến đường nào trong tỉnh cũng gặp những loại xe tự chế, từ dạng lắp động cơ xe máy hoặc xe máy gắn thêm thùng hàng, kéo moóc đến loại sử dụng động cơ diesel, có tay lái, thùng ben như ô tô… Những loại xe này có lợi thế là nhỏ gọn, có thể chở hàng tận nhà, rẻ tiền, thiết kế đơn giản, người điều khiển chẳng cần học, thi bằng lái, chỉ phải bỏ ra vài chục triệu là có phương tiện hành nghề.
Xe tự chế chở vật liệu xây dựng trên đường tỉnh 293 đoạn qua xã Khám Lạng (Lục Nam). |
Gia đình anh N.V.H ở phường Xương Giang (TP Bắc Giang) làm nghề giao hàng tạp hóa, trong đó chủ yếu là bình nước uống cho các cửa hàng ở khu vực lân cận. Mặc dù có ô tô tải loại nhỏ nhưng anh vẫn mua thêm một chiếc xe ba bánh lắp đầu máy diesel để chở hàng. Anh H nói: “Chiếc xe này tôi mua hơn 40 triệu đồng, xe nhỏ nên có thể đưa hàng vào những ngõ ngách mà ô tô không thể đi được. Nếu lực lượng cảnh sát giao thông xử lý, tôi chấp nhận bị tịch thu xe vì biết loại phương tiện này không được phép lưu thông trên đường”.
Hầu như các xe tự chế không chuyên về chở loại mặt hàng nào mà thường là “xe đụng”, tức là đụng việc gì làm việc ấy, khách hàng yêu cầu chở gì cũng nhận. Anh C.B.N ở xã Quảng Minh (Việt Yên) dành dụm tiền để mua lại chiếc xe tự chế. Ngày nào anh cũng có việc, khi chở cát sỏi, đất đá, vật liệu xây dựng, lúc chở cây que, cốp pha, mái tôn, khung sắt cho các công trình… Anh N cho biết, khách hàng thích thuê loại xe này vì cước phí rẻ hơn ô tô, chủ xe không kén chọn hàng, cho dù đường đi có khó đến mấy cũng len lỏi đến được.
Để tìm hiểu kỹ hơn, chúng tôi tìm đến một xưởng cơ khí ở xã Quang Châu (Việt Yên) chuyên “chế” xe theo yêu cầu của khách hàng. Ông N.V.D chủ cơ sở niềm nở đón tiếp và giới thiệu tỉ mỉ về một số loại xe thông dụng. Theo ông D có loại dùng động cơ xe máy khoảng 100-110-125 cm3, truyền động bằng xích hoặc hộp số như ô tô.
Loại này chỉ khoảng 32 - 35 triệu đồng/xe nhưng tải trọng nhỏ. Loại được nhiều khách hàng lựa chọn là dùng động cơ diesel, đầu nổ như công nông, thùng hàng lắp ben, vô lăng có trợ lực… có thể chở được tới 2 tấn hàng hóa. Loại này có giá cao hơn, khoảng 37 - 40 triệu đồng/xe, thậm chí có những xe lên đến 80-100 triệu đồng.
Xử lý xe tự chế, ngăn ngừa tai nạn
Chính vì là xe tự chế nên vật liệu, linh kiện, máy móc lắp ráp đều cũ, tận dụng từ các loại xe máy, ô tô hết vòng đời. Đặc biệt, điều kiện an toàn kỹ thuật của xe tự chế không được cơ quan nào kiểm định nên tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, gây ra tai nạn giao thông.
Chị N.T.H ở phường Trần Phú (TP Bắc Giang) nhắc lại vụ va chạm với xe tự chế với vẻ mặt lo sợ: “Đoạn đường gần nhà tôi thường đông xe mà hôm ấy chiếc xe ba-gác gắn động cơ xe máy chở đầy hàng chạy rất nhanh. Khi đến gần, tôi cố gắng đánh lái nhưng chiếc ba-gác vẫn lao vào sườn xe ô tô của tôi, tạo thành vết lõm, rách kéo dài”.
Xe tự chế đang được hoàn thiện, chuẩn bị giao cho khách hàng tại một cơ sở sản xuất ở xã Quang Châu (Việt Yên). |
Huyện Việt Yên là một trong những địa bàn có nhiều xe tự chế. Trung tá Nguyễn Ngọc Hùng, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an huyện Việt Yên cho biết, ước tính toàn huyện có khoảng 300-400 xe tự chế, tập trung ở các xã như Quang Châu, Tiên Sơn, Ninh Sơn, Vân Trung… Các xã này có nhiều điểm tập kết, cung cấp cát sỏi, vật liệu xây dựng, xe tự chế được dùng để chuyên chở loại hàng này.
Tuy Công an huyện và các xã, thị trấn thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở và xử lý xe tự chế nhưng do nhu cầu sử dụng lớn nên nhiều người vẫn mua và sử dụng. Hiện nay, Công an huyện đang thu giữ gần 90 xe tự chế. Thực tế cho thấy dù bị xử lý nhưng tình hình vẫn chưa có nhiều chuyển biến, loại xe này vẫn hoạt động ở các khu dân cư, vùng nông thôn.
Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, người điều khiển xe tự chế, xe sản xuất, lắp ráp trái quy định pháp luật tham gia giao thông bị xử phạt vi phạm hành chính và hình phạt bổ sung là tịch thu phương tiện. Trường hợp gây tai nạn ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người khác thì người điều khiển phương tiện còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với hình phạt từ 3 - 10 năm tù.
Hình thức xử lý như vậy là rất nghiêm khắc, đầy đủ. Bởi vậy, vấn đề đặt ra là trách nhiệm của lực lượng chức năng và chính quyền các địa phương. Thượng tá Ngô Văn Phục, Phó trưởng Phòng CSGT, Công an tỉnh trao đổi: Năm 2021, lực lượng CSGT toàn tỉnh xử lý 118 xe tự chế; 6 tháng đầu năm 2022 phát hiện, xử lý 52 xe tự chế vi phạm trật tự ATGT. Các trường hợp vi phạm, lực lượng công an đều tịch thu theo quy định pháp luật.
Để giải quyết triệt để vấn đề trên, lực lượng công an cùng các ngành chức năng cần tiếp tục tuyên truyền, nâng cao ý thức của chủ phương tiện tự giác không sử dụng, lưu hành loại phương tiện này; nếu cố tình vi phạm sẽ kiên quyết tịch thu phương tiện, xử lý nghiêm. Về lâu dài, chính quyền các địa phương xem xét có phương án hỗ trợ chủ xe tự chế chuyển đổi nghề nghiệp, thay thế bằng các loại phương tiện hợp pháp.
Ý kiến bạn đọc (0)