Nghệ thuật kiến trúc Từ chỉ Quán Quận công Nguyễn Thế Nho
Từ chỉ Quán Quận công. |
Theo Địa chí Bắc Giang từ điển, Nguyễn Thế Nho sinh ngày 5-3 năm Mậu Tý, triều vua Lê Chân Tông, niên hiệu Phúc Thái thứ 6 (1648). Ông vốn là người khoan hòa, phong độ nhàn nhã. Từ nhỏ ông đã ham mê nghiệp võ. Khi lớn lên thừa nghiệp tổ tông, nhiều phen ông theo giúp vua đánh giặc nên được triều đình trọng dụng, phong chức quan coi việc trong cung (Thái giám), chức Tri thị nội Thư tả, Lại phiên, Tri công tượng, Tiền tượng kỳ, Phó cai quan, Thị nội giám, Tư lễ giám, Tổng thái giám, Thư vệ sự. Tước Quán Quận công. Ông làm việc ở ngôi quan cao, lộc trọng, hàm đến Chánh tam phẩm, làm vẻ vang cho nghiệp văn. Cuộc đời làm quan của ông là cuộc đời thanh liêm, mẫu mực rất đáng tôn trọng. Khi được triều đình cho về nghỉ hưu ở quê, việc gì có ích cho dân ông đều cùng dân lo liệu. Bởi thế dân thôn đã tôn bầu ông làm "hậu Thần", "hậu Phật" để thờ phụng. Ông mất năm Kỷ Sửu, niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 5 triều vua Lê Dụ Tông (1709), mộ chí đặt tại Từ chỉ làng Quang Biểu.
Là một võ quan, ngoài trọng trách binh nghiệp với triều đình, Quán Quận công còn rất quan tâm đến công việc lớn nhỏ của dân làng. Việc gì có thể làm được ông đều cố gắng giúp dân lo liệu hoàn tất. Vì thế ông được dân yêu mến tôn thờ làm hậu Thần, hậu Phật ở đình-chùa làng. Công lao đóng góp của ông với quê hương được người đời khắc ghi trên bia đá ở một số di tích thôn Quang Biểu.
Từ chỉ Quán Quận công tại làng Quang Biểu được tạo dựng đầu thế kỷ XVIII, lúc đầu chỉ là những di vật bằng đá lộ thiên, sau xây đền trùm lên gọi là “Quán Quận từ” với bố cục kiến trúc hình chữ nhất. Hiện vật hiện còn lưu giữ trong Từ chỉ là những hiện vật cổ quý, có giá trị về nghệ thuật và lịch sử- văn hóa sâu sắc. Đặc điểm rõ nét nhất được thể hiện ở nghệ thuật trang trí và cách tạo dựng trên những tấm bia đá, đôi nghê chầu, linh cẩu, sập đá, nhang án đá… Thông qua nội dung được ghi khắc trên các hiện vật đá giúp cho việc khẳng định sự nghiệp, thân thế, quê quán và đóng góp của ông với quê hương, đất nước.
Bia "Phụng sự bi ký" niên hiệu Chính Hòa thứ 21 lưu giữ tại Từ chỉ. |
Theo nội dung tấm bia tứ diện "Phụng sự bi ký" niên hiệu Chính Hòa thứ 21 (1700) hiện còn lưu giữ tại Từ chỉ cho biết: "Xã Quang Biểu, huyện Việt Yên, phủ Bắc Hà cho thấy quan Vương phủ thị hầu nội cơ tả ưu hữu khiên mã tả đẳng đội thuyền phó tri thủy sư, Tư lễ giám, Thiên tri thái giám Quán Đường hầu Nguyễn Quý Công húy Thế Nho, người bản xã, phong sư nhàn nhã... năm ngoái, quyên nạp 600 quan tiền mua gỗ tốt, hưng công làm một tòa đại đình. Xã dân ghi nhớ ơn ấy đã bầu cha mẹ và bản thân ông làm hậu Thần"… Từ chỉ Quán Quận công là công trình văn hóa tín ngưỡng có kiến trúc nghệ thuật đẹp, được Nhà nước công nhận di tích Kiến trúc nghệ thuật năm 1995.
Bảo Anh
Ý kiến bạn đọc (0)