Ngăn chặn khai thác khoáng sản trái phép
Nhức nhối từ núi đồi đến sông suối
Như báo Bắc Giang liên tục thông tin, trong thời gian gần đây, ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển đất, đá, cát, sỏi trái phép.
Đơn cử như ở xã Tiên Nha, Cương Sơn, Trường Giang, Bình Sơn, Cẩm Lý, Yên Sơn (Lục Nam); Phượng Sơn, Tân Mộc (Lục Ngạn); Tiền Phong (Yên Dũng); Tân Hưng, Xương Lâm, Hương Sơn, Dương Đức (Lạng Giang); Liên Chung, Hợp Đức (Tân Yên); Mai Đình, Mai Trung (Hiệp Hòa)…
Điểm mỏ đất ở thôn Nam Lễ, xã Xương Lâm (Lạng Giang) sắp bị đóng cửa nhưng người dân địa phương phản ánh vẫn có hiện tượng khai thác trái phép. |
Đến một điểm mỏ khai thác đất ở khu vực thôn Nam Lễ, xã Xương Lâm (Lạng Giang), trước mắt chúng tôi là quả đồi đã bị bóc gần hết đất, chỉ còn trơ lại lõi đá nham nhở và ghềnh cứng, khó khai thác.
Đại diện Công ty TNHH Hải Yến – DN được UBND tỉnh cho phép khai thác đất, phân trần: Do hiệu quả thấp, vận chuyển đất đá khó khăn nên từ vài năm nay, đơn vị đã không khai thác.
Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn có những đối tượng khai thác trộm. Điều này ảnh hưởng đến DN và công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, an ninh trật tự của địa phương. Thời gian tới, Công ty sẽ hoàn thiện thủ tục xin phép đóng cửa mỏ.
Hồi tháng 3-2019, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã xử phạt Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Bình Minh, trụ sở ở thôn Ải, xã Phượng Sơn (Lục Ngạn) 130 triệu đồng với hành vi khai thác đất san nền vượt ra ngoài ranh giới được cấp phép tại thôn Cẩm Nang, xã Tiên Nha (Lục Nam).
Diện tích Công ty vi phạm hơn 4,7 nghìn m2 với khối lượng đất khai thác, vận chuyển đi tiêu thụ trái phép lên tới hơn 21 nghìn m3.
Được biết, trước đó, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Bình Minh được UBND tỉnh cấp phép khai thác đất san lấp, đất làm gạch trên diện tích 3,3 ha tại xã Phượng Sơn nhưng DN này không thực hiện đúng theo giấy phép, thường xuyên đưa máy móc, ô tô sang phần diện tích liền kề để lấy đất.
Công ty còn tự ý mở bến bãi ven sông ở thôn Đồng Bộp và Cẩm Nang, xã Tiên Nha để vận chuyển đất xuống thuyền đưa đến các tỉnh lân cận tiêu thụ.
Một năm qua (từ tháng 5-2018 đến nay), lực lượng công an toàn tỉnh đã phát hiện, phối hợp bắt giữ 197 vụ, 198 đối tượng khai thác khoáng sản trái phép. Trong đó, 35 vụ, 36 đối tượng khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trái phép; 8 vụ, 8 đối tượng vận chuyển, kinh doanh than trái phép; 154 vụ, 154 đối tượng khai thác, vận chuyển đất trái phép. Tổng số tiền xử phạt 820 triệu đồng. |
Không chỉ xảy ra nhiều vi phạm về khai thác trái phép đất đá, hoạt động hút cát sỏi lòng sông cũng diễn ra nhức nhối. Từ đầu năm đến nay, người dân một số xã ven sông Thương, sông Lục Nam, sông Cầu liên tục phản ánh về tình trạng các đối tượng sử dụng tàu hút cát sỏi khiến bờ sông sạt lở, mất đất sản xuất, an ninh trật tự phức tạp.
Điển hình là trong tháng 3-2019, lợi dụng đêm tối hoặc sáng sớm, nhiều thuyền khai thác cát sỏi trái phép trên sông Thương đoạn qua xã Liên Chung gây sạt lở một số đoạn đê hữu Thương từ Km13 đến Km13+320. Khi bị đẩy đuổi, các đối tượng này còn thách thức, chống đối khiến người dân địa phương rất bức xúc.
Tiếp đó, vào đầu tháng 4 vừa qua, tình trạng nhiều tàu, thuyền “ma” (không số hiệu, không biển kiểm soát) hút cát trái phép gần bờ trên đoạn sông Lục Nam chảy qua địa phận xã Bắc Lũng khiến hàng trăm mét đê, hàng nghìn m2 đất bãi bồi của thôn Xuân Phú bị xói lở và cuốn trôi.
Trên sông Cầu, mới đây, Công an huyện Hiệp Hòa đã bắt giữ và xử lý hai đối tượng sử dụng tàu tự chế khai thác trái phép ở đoạn sông thuộc xã Mai Đình với tang vật là hàng chục m3 cát sỏi.
Xử lý nghiêm, gắn trách nhiệm
Ông Ngô Trí Dũng, Trưởng Phòng Khoáng sản, Sở TN&MT cho biết, trên địa bàn tỉnh đang triển khai hàng loạt dự án, công trình nên nhu cầu đất san nền rất cao.
Mặt khác, toàn tỉnh có đến hơn 90 nhà máy sản xuất gạch đã và đang đầu tư, công suất thiết kế khoảng 1,6 tỷ viên gạch nung/năm đòi hỏi nguồn nguyên liệu đất với khối lượng khổng lồ.
Kinh tế càng phát triển, hoạt động xây dựng càng nhiều, kéo theo là yêu cầu về cát sỏi.
Các đối tượng khai thác trái phép khoáng sản thường manh động, sẵn sàng chống trả, khi khai thác cát sỏi lòng sông thường lợi dụng địa bàn giáp ranh hoặc đêm tối để hoạt động.
Thực tế này là một trong những nguyên nhân khiến hoạt động khai thác khoáng sản trái phép thêm nhức nhối.
Về chủ quan, đội ngũ cán bộ quản lý lĩnh vực khoáng sản các cấp có số lượng ít, thông thường ở cấp huyện chỉ có 1-2 công chức kiêm nhiệm công tác môi trường, khoáng sản, cấp xã có 1 cán bộ địa chính. Tinh thần trách nhiệm của một bộ phận cán bộ quản lý chưa cao, né tránh, ngại va chạm hoặc vì lợi ích cá nhân.
Đã có những cán bộ cơ sở không nắm được địa bàn mình quản lý có hiện tượng khai thác khoáng sản trái phép, thậm chí xảy ra trong thời gian dài nhưng không có biện pháp quản lý, không báo cáo cấp trên ngăn chặn.
Trong báo cáo gửi Thường trực HĐND tỉnh về tình hình khai thác đất, đá, cát, sỏi trên địa bàn tỉnh, Đại tá Nguyễn Đình Hoàn, Phó Giám đốc Công an tỉnh nhấn mạnh: “Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành có lúc chưa chặt chẽ, thậm chí đùn đẩy trách nhiệm”.
Do vậy, cần thiết phải có chế tài xử lý nghiêm minh, chỉ rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương, cán bộ chuyên môn nếu để xảy ra khai thác khoáng sản trái phép thuộc địa bàn, lĩnh vực mình phụ trách.
Gần đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lại Thanh Sơn đã yêu cầu các sở, ngành, địa phương thực hiện đầy đủ các nội dung quản lý nhà nước về khoáng sản. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến khoáng sản cho nhân dân và các DN, cá nhân có hoạt động khai thác.
Gắn trách nhiệm của chủ tịch UBND cấp huyện, xã trong quản lý khoáng sản trên địa bàn; có biện pháp xử lý nếu để xảy ra vi phạm kéo dài mà không ngăn chặn, giải quyết theo thẩm quyền hoặc không kịp thời báo cáo cấp trên.
Tăng cường quản lý, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm (cả xử lý hành chính và hình sự) đối với các hoạt động liên quan đến khoáng sản; bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông, lao động và bảo vệ môi trường trong khai thác, vận chuyển đất, đá, cát, sỏi.
UBND tỉnh giao Sở TN&MT phối hợp với các cơ quan T.Ư tham khảo, nghiên cứu, đề xuất việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản để tổ chức thí điểm trong năm 2019 nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép, quản lý chặt chẽ, hạn chế thất thoát tài nguyên, khoáng sản và thất thu thuế từ hoạt động này.
Nhóm PVKT
Ý kiến bạn đọc (0)