Tự chữa bệnh bằng thuốc nam: Nhiều ẩn họa
"Tiền mất, tật mang"
Cách đây hai tháng, bà Nguyễn Thị H (84 tuổi) ở xã Thượng Lan (Việt Yên) thấy người mệt mỏi, kém ăn, con cháu đưa đi khám được bác sĩ chẩn đoán bị suy thận. Trước đó, bà H không dùng thuốc theo đơn mà tự đi cắt thuốc nam để uống. Sau một thời gian điều trị, bệnh không giảm, còn nặng hơn. Ngày 15/3 vừa qua, bà H được đưa vào điều trị tại Khoa Nội thận- Tiết niệu- Lọc máu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) trong tình trạng suy kiệt, chân tay tê bì, không thể ăn uống. Sau khi được lọc máu cấp cứu, sức khỏe bà H có tiến triển song hai thận bị hư hỏng nặng.
![]() |
Một bệnh nhân bị suy thận do tự uống thuốc nam đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. |
Tương tự, anh Giáp Văn T (36 tuổi) ở thị trấn Chũ (Lục Ngạn) cũng bị suy thận, phải lọc máu chu kỳ suốt đời. Cách đây 3 năm, anh T được chẩn đoán suy thận giai đoạn 2 song bỏ điều trị ở bệnh viện chuyển sang dùng thuốc lá của một ông lang ở Thái Bình. Các bác sĩ cho biết, khi nhập viện ngày 6/3/2021, anh T bị thiếu máu trầm trọng, khó thở, chất độc bị nhiễm trong cơ thể quá cao. Anh T làm nghề tự do, vợ thu nhập thấp, 2 con còn nhỏ, kinh tế gia đình rất khó khăn. "Cũng vì nghe theo quảng cáo trên mạng về tác dụng của thuốc nên tôi mua dùng, nào ngờ hậu quả lại như vậy", anh T nói.
Thời gian qua, tình trạng người dân tự ý sử dụng các loại cây, lá dược liệu hay còn gọi thuốc nam để điều trị bệnh khá phổ biến. Thực tế có nhiều bài thuốc dân gian, cổ truyền đã được các nhà khoa học, giới chuyên môn, cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu, đánh giá, công nhận và được phép lưu hành trên thị trường, có tác dụng tốt đối với người bệnh. Tuy nhiên, không ít người tùy tiện sử dụng các loại lá cây, thảo dược tự điều trị bệnh gây ra những hậu quả đáng tiếc.
Dùng bất kỳ loại thuốc gì chữa bệnh cũng phải thận trọng, không tùy tiện. Bởi, dù nhiều loại thuốc nam lành tính nhưng nếu hàm lượng thừa hoặc thiếu so với quy định cũng không tốt cho người dùng. |
Không ít trường hợp bị bỏng song người nhà không đưa đến viện mà ở nhà tự đắp thuốc. Nhiều trẻ sau khi đắp lá, vùng bỏng hoại tử sâu để lại di chứng, thậm chí nguy hiểm tính mạng. Cách đây ít ngày, cháu ĐXT (9 tháng tuổi) ở xã Tam Tiến (Yên Thế) bị bỏng nước sôi ở đùi và chân, gia đình không đưa tới bệnh viện mà đắp thuốc của một bà lang ở gần nhà. Sau vài ngày, cháu phải nhập viện vì sốt li bì, hôn mê, toàn thân nổi ban, phù nề, bị sốc nhiễm khuẩn nặng... Dù được chuyển lên Bệnh viện Nhi T.Ư cấp cứu nhưng cháu không qua khỏi.
Không tùy tiện chữa bệnh
Các chuyên gia y tế cho rằng, việc tự dùng thuốc nam để chữa bệnh hoặc hỗ trợ điều trị rất nguy hiểm. Nhiều người vẫn nghĩ, dùng thuốc nam, dược liệu là bổ, lành, an toàn nên có thể tự mua về dùng. Đây là một quan niệm sai lầm bởi có nhiều loại thuốc trôi nổi, chưa được kiểm định, không rõ nguồn gốc, hết hạn sử dụng, thậm chí bị ngâm tẩm hóa chất độc hại để chống mốc, nấm... Đặc biệt, những loại cây thuốc trồng ở môi trường không bảo đảm rất dễ nhiễm chì. Đây là chất cực độc, khó thải loại, nhất là bị ngộ độc cấp tính. Khi vào cơ thể, chì sẽ theo máu đến gan, thận, não, tủy xương, dây thần kinh, cơ… gây thiếu máu, suy nhược cơ bắp, liệt chi, suy thận...
Tại nhiều phiên chợ quê, nhất là ở miền núi, vùng cao, không hiếm gặp người dân bày bán những loại thuốc lá cây. Đáng chú ý, nhiều loại thuốc nam, thảo dược được rao bán tràn lan trên mạng xã hội. Việc này rất nguy hiểm vì hầu hết người bán không có chuyên môn, chỉ chạy theo lợi nhuận. Người bệnh không được thăm khám trực tiếp để có thể chẩn đoán chính xác, nhiều khi dẫn đến "bệnh một đằng, chữa một nẻo".
Điển hình như chị Nguyễn Thị T (54 tuổi) ở xã Mỹ Thái (Lạng Giang), khoảng 3 tháng trước bị viêm khớp đầu gối, đi lại khó khăn. Chị được bác sĩ phẫu thuật, kê đơn thuốc điều trị và hẹn khám lại. Trong khi điều trị, chị không tuân thủ phác đồ mà tự ý đi cắt thuốc của một thầy lang để chữa. Hậu quả, khớp gối ra dịch nhiều hơn, viêm sưng. "May mà tôi kịp dừng, xuống bệnh viện kiểm tra, điều trị lại, bệnh tiến triển hơn nhiều", chị T nói.
![]() |
Người dân không tự chữa bệnh bằng thuốc nam. |
Theo bác sĩ Đồng Thị Lợi, Phó trưởng Khoa Nội thận - Tiết niệu - Lọc máu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), việc dùng bất kỳ loại thuốc gì chữa bệnh cũng đều phải thận trọng, không tùy tiện. Bởi dù nhiều loại thuốc nam lành tính nhưng nếu hàm lượng thuốc thừa hoặc thiếu so với quy định đều không tốt cho người dùng.
Đáng chú ý, nhiều bệnh nhân khi phát hiện cơ thể có khối u, tâm lý lo ngại, không muốn phẫu thuật, đụng dao kéo, xạ trị..., nhất là khối u ở ngực, gan, phổi, dạ dày… Thay vào đó lại nghe theo sự mách bảo, quảng cáo về các loại thuốc nam, thuốc đông y không rõ nguồn gốc để tự điều trị. Hậu quả, nhiều bệnh nhân bỏ lỡ việc điều trị ở giai đoạn đầu; khi nhập viện bệnh đã tiến triển xấu, thậm chí khối u đã di căn khiến việc điều trị khó khăn hơn.
Để tránh “tiền mất, tật mang”, người dân không nên đặt cược sức khỏe, tính mạng mình vào những bài thuốc trôi nổi được quảng cáo, đồn thổi thiếu căn cứ. Các chuyên gia khuyến cáo, dù lựa chọn đông y hay tây y, người bệnh cũng phải đến cơ sở y tế được cấp phép, bảo đảm về mặt chuyên môn. Mặt khác, cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh, hành nghề dược liệu trái phép.
Ý kiến bạn đọc (0)