Khu ao nuôi bỏ không tại thôn Xuân Trung.

Năm 2013, xã Xuân Phú được Bộ Nông nghiệp và PTNT đầu tư xây dựng vùng nuôi trồng thủy sản tập trung nhằm chuyển đổi ruộng cấy lúa không ăn chắc sang nuôi cá. Tổng kinh phí thực hiện hơn 35 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án huyện Yên Dũng chủ trì. Theo đó, chuyển đổi 49,7 ha ruộng trũng thành các ao nuôi thủy sản; hoàn thiện hệ thống thủy lợi trong vùng, bảo đảm dự trữ nước tưới cho khoảng 70 ha ruộng, vườn quanh khu vực. Công trình gồm các hạng mục chính như: Hệ thống bờ bao; đường giao thông; kênh tiêu; hệ thống điện chiếu sáng... hoàn thiện, đưa vào sử dụng cuối năm 2015. Mục tiêu của dự án là phấn đấu năng suất cá bình quân đạt từ 10 tấn/ha trở lên tại vùng chuyên canh thủy sản.

Tuy nhiên, từ khi công trình giao cho các hộ dân sử dụng, khai thác (từ năm 2015) chưa thực sự phát huy hiệu quả. Khảo sát tại thôn Xuân Trung, nhiều diện tích mặt nước bỏ trống trong thời gian dài hoặc chỉ thả quảng canh, năng suất đạt thấp. Không mặn mà với nuôi thả cá, một số hộ có ao nuôi đang có nhu cầu sang nhượng. Gia đình ông Nguyễn Văn Khanh được nhận diện tích thủy sản từ đầu năm 2016 với 3 mẫu ao song chỉ thả cá một vụ đầu còn lại bỏ không đến nay. “Gia đình tôi dành gần chục triệu đồng thả cá giống nhưng do lòng ao nông, mực nước thấp, mùa hè nhiệt độ cao, mùa đông lại quá lạnh khiến cá bị chết. Sau vụ đầu lỗ nặng, tôi bỏ không hai ao do chưa có tiền để cải tạo, nâng cấp”, ông Khanh nói. Cùng thôn, hơn chục hộ dân khác tại vùng nuôi thủy sản tập trung cũng trong tình trạng tương tự.

Tìm hiểu được biết, cả vùng chăn nuôi tập trung chỉ có một đến hai hộ đạt năng suất khoảng 6 tấn/ha/năm. Hầu hết các hộ còn lại đều tính phương án chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc sang nhượng cho chủ khác.

Dự án đã được nghiệm thu và bảo đảm đủ tiêu chuẩn kỹ thuật cho ao nổi nuôi cá thâm canh. Vì vậy, bà con chỉ cần đầu tư nốt phần kinh phí đối ứng xây đắp bờ ao theo thiết kế dự án công trình sẽ phát huy hiệu quả”. Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án huyện Yên Dũng

Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án huyện Yên Dũng cho biết, có tình trạng ao nuôi tại vùng nuôi trồng thủy sản tập trung chưa đi vào hoạt động hoặc chỉ nuôi thả một đến hai lần là dừng. Nguyên nhân do đây là ao nổi, mực nước chỉ đạt từ 1-1,2 m; ngoài những hạng mục chính được xây dựng thì phần còn lại gồm: Cứng hóa một số bờ ao cần được bà con thực hiện hoặc kè, be bịt chắc chắn bảo đảm đủ mực nước 1,5 - 2m mới phù hợp với yêu cầu vùng chuyên canh nuôi thả thủy sản nhưng người dân không thực hiện. Ông Sơn cũng khẳng định, công trình đã được nghiệm thu và bảo đảm đủ tiêu chuẩn kỹ thuật cho ao nổi nuôi cá thâm canh. Vì vậy, bà con chỉ cần đầu tư nốt phần kinh phí đối ứng xây đắp theo thiết kế, công trình sẽ phát huy hiệu quả.

Nhận thấy thực trạng trên, UBND huyện Yên Dũng đã có nhiều chương trình hỗ trợ một số trang thiết bị máy móc cho người dân nuôi thủy sản. Cụ thể, vừa qua UBND huyện trích ngân sách hơn 200 triệu đồng hỗ trợ mua máy làm sạch nước, sục ô-xy cho 7 hộ. Mở lớp tuyên truyền kiến thức chăn nuôi thủy sản thâm canh trên ao nổi. Để hạn chế rủi ro, phát huy hiệu quả vùng, UBND huyện đang có kế hoạch hỗ trợ 10-15 ha mặt nước chăn nuôi theo công nghệ cao vào năm tới. Các hộ dân sẽ được chuyển giao công nghệ, đầu tư máy móc, tôn tạo nâng cấp hạ tầng. Huyện cũng có chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển vào HTX; có hỗ trợ kinh phí mua trang thiết bị. Đơn vị chuyên môn của huyện cũng khuyến cáo, đối với những hộ chưa có kinh phí xây đắp bờ ao cần thường xuyên lấy nước đúng quy định hoặc dùng túi ni-lông chắn bờ để tránh thất thoát nước.

Thiết nghĩ, dự án vùng chăn nuôi thủy sản tập trung xã Xuân Phú (Yên Dũng) nhằm mục tiêu khắc phục khó khăn điều kiện thổ nhưỡng, giúp người dân phát triển vùng nuôi thủy sản hướng tới xuất khẩu là mục tiêu tốt. Tuy nhiên, sau khi bàn giao cho người dân, các cơ quan chuyên môn, chủ đầu tư thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn các hộ sản xuất. Chủ hộ trong dự án cần chủ động tập trung nguồn vốn hoàn thiện hạng mục, phát huy hiệu quả công trình tiền tỷ.

Hoàng Phương