Lời giải nào cho “bài toán” xử lý rác thải nông thôn? Bài 1: Chuyển biến bước đầu
Cả hệ thống chính trị vào cuộc
Trước thực trạng rác thải tràn lan gây ô nhiễm môi trường, ngày 11/5/2017, BTV Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 43-KL/TU về một số chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn.
Đường hoa ở xã Danh Thắng (Hiệp Hòa). |
Tiếp đến, Thường trực Tỉnh ủy ban hành hàng loạt công văn chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy, UBND các huyện, TP, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tăng cường triển khai chiến dịch cao điểm vệ sinh môi trường (VSMT); kiểm tra, xử lý các điểm tồn lưu rác thải trên địa bàn. Các đồng chí Ủy viên BTV Tỉnh ủy tổ chức kiểm tra thực địa, chỉ đạo kịp thời, chấn chỉnh tình trạng xả rác thải ra kênh mương và để rác thải tồn lưu lâu ngày trên địa bàn phụ trách.
Thực hiện chỉ đạo của BTV Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và chiến dịch cao điểm VSMT năm 2017; phê duyệt đề án thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến năm 2030; phê duyệt giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt.
Lò đốt rác thải quy mô công nghiệp tại xã Thanh Hải (Lục Ngạn). |
Ủy ban MTTQ tỉnh đã xây dựng một số mô hình điểm khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường và khuyến khích nhân rộng. Tỉnh đoàn Bắc Giang phát động hàng loạt chương trình chung tay xây dựng nông thôn xanh, sạch, hiện đại; lan tỏa lối sống xanh; thực hiện nhiều đợt đổi rác, phế liệu lấy cây xanh. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh ban hành đề án “tuyên truyền, vận động, hướng dẫn hội viên thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình giai đoạn 2017-2021” gắn với cuộc vận động “xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.
Nhiều người dân thị trấn Vôi (Lạng Giang) mang làn nhựa đi chợ, giảm thiểu sử dụng túi ni-lông. |
Hội viên phụ nữ các cấp nhiệt tình hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa, “nói không với túi ni-lông” bằng việc sử dụng làn nhựa đi chợ thay vì dùng sản phẩm nhựa một lần; phân loại rác tại nguồn; xây dựng cánh đồng không túi ni-lông; quyết tâm biến rác thành hoa, tiền tiết kiệm từ nguồn bán phế liệu được phụ nữ dùng để mua giống hoa trồng trên các con đường làng.
Hội phụ nữ còn phối hợp với nhiều tổ chức đoàn thể đồng loạt ra quân tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, nhà văn hóa, khu dân cư, khơi thông cống rãnh thoát nước, phát quang lề đường, hạn chế xả thải xuống kênh mương, làm sạch đồng ruộng. Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi… đồng lòng triển khai chủ trương chung với tinh thần sạch từ nhà ra ngõ.
10/10 huyện ủy, thành ủy và UBND huyện, TP đã ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và chiến dịch cao điểm VSMT; phân công đồng chí Huyện ủy viên phụ trách từng xã, phường, thị trấn chỉ đạo thực hiện chiến dịch cao điểm này.
Các huyện, TP đã hướng dẫn, đôn đốc cấp xã, thôn ban hành hơn 1,8 nghìn hương ước, quy ước có nội dung bảo vệ môi trường, thực hiện phân loại rác thải tại nguồn. Việc quản lý chất thải trong sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi được quan tâm, nhiều nơi bố trí bể chứa rác ngoài cánh đồng, vườn đồi.
Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn thường xuyên kiểm tra theo dõi, xử lý vi phạm tại địa phương. Sở Tài nguyên và Môi trường thành lập 3 tổ công tác duy trì kiểm tra, giám sát thực tế việc xử lý rác thải tồn lưu, có văn bản chấn chỉnh, đôn đốc tới huyện, TP. Nhờ huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, công tác quản lý, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh có bước chuyển tích cực và đạt một số kết quả quan trọng.
Những làng quê sạch, đẹp
Hình ảnh dễ nhận thấy nhất sau thực hiện Kết luận 43 là toàn tỉnh có hơn 600 km đường hoa gắn với xây dựng mô hình khu dân cư đẹp, kiểu mẫu. Nhiều xã đã tổ chức làm tốt và tiếp tục nhân rộng như: Tiên Lục, Tân Dĩnh, Đào Mỹ, Nghĩa Hưng (Lạng Giang); Bắc Lý, Đại Thành (Hiệp Hòa); Huyền Sơn, Bảo Đài (Lục Nam)… Những con đường hoa ngày càng nối dài cũng là lúc các điểm tập kết rác thải và thói quen vứt rác bừa bãi của nhiều người dân giảm dần.
Thực hiện Kết luận 43-KL/TU, toàn tỉnh đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Qua đó thành lập hơn 2,5 nghìn tổ tự quản VSMT, giải tỏa 246 điểm tồn lưu rác thải, trồng mới hơn 600 km đường hoa, nhiều làng quê xanh, sạch, đẹp. |
Mục sở thị tại xã Đại Thành (Hiệp Hòa) cho thấy, khung cảnh làng quê đã khác hẳn, đường bê tông chạy khắp ngõ, vỉa hè được trồng nhiều loại hoa muôn sắc màu, không còn nước thải, rác thải tồn đọng như trước. Anh Nguyễn Hữu Thanh, thôn Đại Mão vui vẻ nói: “Đã thành thói quen, mọi người trong nhà tôi đều cho rác vào thùng nhựa, sau đó mang ra điểm tập kết và được tổ VSMT vận chuyển đến đúng nơi quy định”.
Xã Đại Thành có gần 1 nghìn hộ tập trung tại 3 thôn, trung bình mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 1 tấn rác các loại. Để xử lý rác thải, từ năm 2017 đến nay, xã đã thành lập mỗi thôn một tổ VSMT. Riêng thôn Đại Mão có hai tổ; trong đó mỗi tổ có từ 6-8 thành viên chịu trách nhiệm thu gom, vận chuyển rác thải từ các hộ dân, khu công cộng về nơi xử lý chung. Rác thải hữu cơ được đưa vào lò ủ làm phân vi sinh; rác vô cơ được hong khô, đưa vào lò đốt.
Song hành với làm đẹp đường quê, các thôn xóm trong tỉnh thành lập hơn 2,5 nghìn tổ tự quản bảo vệ môi trường. Tiêu biểu là tổ tự quản các thôn: Liên Tân, thị trấn Bố Hạ (Yên Thế); Lương Tài, xã Tiên Sơn (Việt Yên); Đại Giáp, xã Đại Lâm; Trại Phúc Mãn, Am, xã Xuân Hương (Lạng Giang)… Việc hình thành những mô hình tự quản bảo vệ môi trường đã khơi dậy sức mạnh của cộng đồng, ý thức tự giác của người dân.
Ví như, xã Xuân Hương (Lạng Giang) có 10/10 thôn thành lập các tổ tự quản VSMT, đưa rác về nơi chứa tập trung. Xã vận động người dân chung tay, góp sức xây dựng nhiều tuyến đường trục xã, thôn xanh, sạch, đẹp. Ven đường, đê hạn chế rác tồn đọng. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Xử lý rác thải là vấn đề khó song khó mấy cũng phải làm vì liên quan thiết thực đến đời sống người dân. Xã đã xây dựng được bãi rác tập trung, giao một số tuyến đường cho các hội, đoàn thể đảm nhiệm vệ sinh theo định kỳ, trồng thêm hoa, cây xanh. Nhờ vậy xã đã từng bước khắc phục tình trạng đổ rác ra sông, ngòi, ao, hồ”.
Với sự quan tâm của cấp ủy đảng, chính quyền, mạng lưới thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn toàn tỉnh đã được thành lập, củng cố. Phương tiện thu gom, vận chuyển rác khá đa dạng như: Xe chuyên dụng, xe cải tiến, xe ngựa, xe máy kéo, xe đẩy tay. Qua đó, tổ chức ra quân, xử lý 246 điểm tồn lưu rác thải, nhất là những nơi phức tạp tại các xã Minh Đức, Trung Sơn (Việt Yên); Tiền Phong, Nội Hoàng, Tân Liễu (Yên Dũng), khu vực ven tỉnh lộ 293 thuộc địa phận huyện Lục Nam; xây hơn 2.400 bể chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật.
Hạ tầng xử lý rác thải từng bước được quy hoạch, đầu tư xây dựng. Toàn tỉnh đã bố trí 89 bãi rác thải quy mô huyện, xã, cụm xã; 59 lò đốt công nghệ; 166 bãi rác thải quy mô thôn; 575 điểm tập kết rác thải. Tỷ lệ rác thải được thu gom đạt 88,5% trong tổng lượng phát sinh, tỷ lệ rác được xử lý sau thu gom đạt 87,3%.
Ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá: “Bước chuyển lớn nhất khi thực hiện Kết luận 43 là góp phần nâng cao nhận thức của người dân. Họ hiểu rằng, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Từ đó thay đổi được tư duy, nếp nghĩ hướng đến hành động, việc làm tiến bộ hơn, góp phần cải thiện môi trường nông thôn”.
(Còn nữa)
Nhóm PVKT
Ý kiến bạn đọc (0)