Nhìn lại năm qua, tỉnh Bắc Giang đã đạt được thành quả toàn diện trên các lĩnh vực. Để làm sáng rõ thêm bức tranh KT-XH của tỉnh, những điều còn trăn trở cũng như định hướng lớn trong năm 2024, phóng viên Báo Bắc Giang đã phỏng vấn đồng chí Lê Ánh Dương, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh.

Bước vào năm 2023, tỉnh gặp nhiều khó khăn, thách thức song 17/18 chỉ tiêu chủ yếu phát triển KT-XH đề ra đã hoàn thành và vượt kế hoạch, đặc biệt, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) đứng thứ nhất cả nước. Xin đồng chí cho biết có được thành quả đó, tỉnh đã tập trung vào những giải pháp nào và đâu là giải pháp trọng tâm, đột phá?

Trước hết, năm 2023 là năm hết sức khó khăn, không chỉ với Bắc Giang mà với chung cả nước và thế giới. Bắc Giang có độ mở của nền kinh tế rất lớn nên bất kỳ tác động gì của kinh tế thế giới đều ảnh hưởng và chịu tác động ngay. Tuy vậy, vượt lên những khó khăn, thách thức, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt 13,45%, đứng thứ nhất cả nước là con số rất ấn tượng.

Để đạt được thành quả trên, UBND tỉnh đã kịp thời chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp. Đặc biệt là sớm nhận diện khó khăn, trở ngại; dự báo sát tình hình, chỉ rõ những thuận lợi và cả khó khăn, bất lợi để phấn đấu cho mục tiêu cao nhất là tăng trưởng kinh tế vì đây là chỉ tiêu tổng hợp. Tỉnh xác định khâu đột phá, tạo ra động lực chủ yếu cho tăng trưởng là thu hút đầu tư phát triển công nghiệp. Đây là lĩnh vực tạo ra nhiều việc làm, nhiều giá trị gia tăng nhất và cũng là thế mạnh, lợi thế của tỉnh.

Nhất quán mục tiêu trên, một trong những giải pháp được UBND tỉnh tập trung cao chỉ đạo là làm tốt công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), hình thành các khu công nghiệp (KCN) mới. Điển hình như trong năm, tỉnh đã thành lập, hoàn thành GPMB, thu hút doanh nghiệp (DN) đầu tư lấp đầy KCN Tân Hưng (Lạng Giang). Đây là một kỷ lục của tỉnh. Cũng trong năm, tỉnh cơ bản GPMB KCN Yên Lư (Yên Dũng); hoàn thành GPMB KCN Quang Châu mở rộng và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này ở KCN Hòa Phú (Hiệp Hòa) mở rộng. Hàng loạt cụm công nghiệp được đẩy nhanh GPMB. Qua đó tạo ra quỹ đất sạch là điều kiện thuận lợi và là lợi thế để thu hút các nhà đầu tư, đồng nghĩa với có thêm nhiều nhà máy, dự án mới sớm hình thành, đi vào hoạt động.

Một tín hiệu vui là nhiều dự án lớn đầu tư từ những năm trước, đến năm 2023 đã đi vào hoạt động. Có được điều đó là do tỉnh đã chủ động mời gọi, đồng hành cùng nhà đầu tư, mọi khó khăn, vướng mắc đều được tháo gỡ kịp thời. Thực tế, tốc độ xây dựng, đưa nhà máy vào hoạt động trên địa bàn tỉnh đều rất nhanh, nhiều nhà máy đạt tốc độ kỷ lục. Ngay như ở KCN Hòa Phú, gần đây là KCN Việt Hàn, chỉ sau một năm thành lập, nhiều nhà máy đã hiện lên, đi vào hoạt động.

Ngoài phát triển công nghiệp, để tạo đột phá, tỉnh còn tập trung vào những lĩnh vực nào, thưa đồng chí?

Tỉnh còn tập trung phát triển thương mại dịch vụ, nông nghiệp và nhiều ngành, lĩnh vực khác. Bên cạnh khu vực trung tâm, tỉnh quan tâm ở các huyện, tạo điều kiện phát triển thương mại, dịch vụ cả ban ngày và kinh tế đêm. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng có sự khởi sắc, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt 56,5 nghìn tỷ đồng. Hàng triệu khách du lịch đến Bắc Giang đã đóng góp tích cực cho nền kinh tế và thu nhập của người dân.

Xác định là “trụ đỡ” của nền kinh tế, tỉnh tiếp tục phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất quy mô lớn, có sự hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị. Các sản phẩm chủ lực như vải thiều, bưởi, cam, ổi… dần hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn tiên tiến, chất lượng nâng lên, tiêu thụ thuận lợi. Sản phẩm OCOP tăng lên 290 đã tạo việc làm, thu nhập và thay đổi phương thức sản xuất cho người dân.

Từ tập trung phát triển sản xuất nên trong khi nhiều tỉnh xuất khẩu tăng trưởng âm thì năm 2023, Bắc Giang tiếp tục đà tăng trưởng, đạt 27,4 tỷ USD. Song cái được lớn hơn qua con số trên đó là quy mô sản xuất của tỉnh đã lớn hơn, sản phẩm làm ra đã nhiều lên và đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế.

Trong chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ, Bắc Giang được Trung ương đánh giá có nhiều cách làm sáng tạo, thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Xin đồng chí cho biết tinh thần đó thể hiện như thế nào trong thực tiễn?

Tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của tỉnh thể hiện ở nhiều công trình, nhiệm vụ. Thực tế lâu nay, trong nhiều quy định của pháp luật còn có điểm nghẽn, bất hợp lý, có tỉnh có giải pháp tháo gỡ nhưng cũng có địa phương dừng lại chờ. Với Bắc Giang, chúng ta đã có giải pháp để vượt qua và dự án cầu Như Nguyệt (giai đoạn 2) trên tuyến cao tốc Hà Nội - Bắc Giang là một minh chứng. Tại lễ khánh thành cầu Như Nguyệt (giai đoạn 2), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã biểu dương, đánh giá rất cao sự sáng tạo, tinh thần dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung của tỉnh.

Tuy vậy, ngoài cầu Như Nguyệt (giai đoạn 2) còn rất nhiều công trình thể hiện tinh thần ấy, như dự án xây dựng cầu Hà Bắc 2 kết nối với tỉnh Bắc Ninh, cầu Hòa Sơn kết nối với tỉnh Thái Nguyên, cầu Đồng Việt sang tỉnh Hải Dương... Nói thế để thấy, khi các quy định của pháp luật còn có điểm vướng mắc, bất cập thì bằng trí tuệ tập thể và với bản lĩnh, trách nhiệm vì lợi ích chung, chúng ta đã vượt qua.

Sáng tạo, dám nghĩ, dám làm còn thể hiện ở việc tỉnh kịp thời ban hành nhiều cơ chế, chính sách được đánh giá đi trước, mở đường, tạo ra sự đột phá như trong phát triển nông nghiệp; giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ; khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo… Những cơ chế, chính sách ấy đều xuất phát từ sự nghiên cứu kỹ lưỡng các chủ trương, chính sách, đánh giá kỹ tình hình thực tiễn nên khi áp dụng đều cho hiệu quả cao. Mới đây, Bắc Giang vinh dự là một trong 3 địa phương trong cả nước đạt danh hiệu "Địa phương tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023".

Tỉnh cũng rất tích cực phát hiện những bất cập trong hệ thống pháp luật để kiến nghị với Trung ương sửa đổi, bổ sung. Nếu chúng ta không tập trung chỉ đạo, thực hiện, không nghiêm túc nghiên cứu, đánh giá tình hình thì sẽ không phát hiện ra những thiếu sót, bất cập. Nhiều kiến nghị, đề xuất của tỉnh đã được Trung ương tiếp thu sửa đổi, áp dụng trên phạm vi cả nước.

Với vai trò người đứng đầu UBND tỉnh, vậy còn điều gì khiến đồng chí chưa hài lòng mà nếu nỗ lực, tập trung hơn, kịp thời có giải pháp tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn thì thành quả sẽ nổi bật, toàn diện hơn?

Thành quả đạt được đã rõ song thực tế cũng còn những điểm nếu chúng ta làm tốt hơn thì kết quả sẽ đạt được cao hơn nữa.

Đầu tiên vẫn là câu chuyện đất đai. Mấy năm gần đây, nhiều chính sách về đất đai đang trong giai đoạn điều chỉnh, trong bối cảnh chính sách cũ sắp kết thúc, chính sách mới chưa ban hành đã xuất hiện những khó khăn, nổi bật là vấn đề đất san lấp mặt bằng. Trên địa bàn tỉnh có nhiều đồi núi nhưng quy trình để một mỏ đất đá đủ điều kiện khai thác rất phức tạp, kéo dài, trong khi số lượng công trình, dự án thi công rất lớn. Hệ quả là những tháng đầu năm các dự án đều thiếu đất san lấp, ảnh hưởng tiến độ thi công cũng như giải ngân vốn đầu tư. Khó khăn trên tỉnh đã nhận diện từ năm trước nhưng chậm có phương án xử lý, khắc phục.

Một vấn đề nữa là bên cạnh KCN, thu hút đầu tư vào cụm công nghiệp cũng rất quan trọng. Tỉnh quy hoạch số cụm công nghiệp nhiều hơn KCN nhưng để sớm hình thành trên thực tế nhằm thu hút dự án đầu tư thì lại chưa được quan tâm đúng mức. Hay như từ lâu chúng ta đã nhìn ra điểm yếu trong phát triển thương mại, dịch vụ nhưng để tạo ra đột phá thì vẫn còn lúng túng. Chính vì vậy, năm 2024, UBND tỉnh sẽ tham mưu cho Tỉnh ủy xây dựng nghị quyết chuyên đề về thương mại, dịch vụ. Thực tế, trong khi nhiều lĩnh vực khác có nghị quyết, đề án thực hiện thì lĩnh vực này lại chưa. Đơn cử một vài điểm như vậy để thấy nếu chúng ta chủ động thực hiện tốt hơn, có giải pháp căn cơ, kịp thời hơn thì thành quả đạt được sẽ toàn diện hơn.

Năm 2024 là năm quyết định hoàn thành mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra. Để hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đó, UBND tỉnh tập trung vào những giải pháp trọng tâm nào, thưa đồng chí ?

Đúng như vậy. Năm 2024 là năm có ý nghĩa quyết định đến việc hoàn thành các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra. Nhận thức rõ tầm quan trọng như thế, UBND tỉnh đã tham mưu với Tỉnh ủy về các chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, mới đây HĐND tỉnh đã thông qua. Trên tinh thần đó, tỉnh đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 là 14,5%, cao hơn mức thực hiện của năm 2023. Điều này thể hiện quyết tâm chính trị rất cao và quyết tâm đó hoàn toàn có cơ sở. Đặt ra chỉ tiêu trên không phải là chúng ta tự nghĩ ra một con số cho đẹp mà là dựa trên cơ sở tính toán khoa học và khả năng phát triển của tỉnh.

Dự báo năm 2024 tiếp tục có nhiều khó khăn song khó khăn thế nào cũng vẫn phải tiến lên phía trước. Để hoàn thành các mục tiêu đề ra, UBND tỉnh đã xác định 12 nhóm nhiệm vụ, giải pháp tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện. Những nhiệm vụ, giải pháp đó đều được nghiên cứu kỹ lưỡng và bám sát thực tiễn phát triển của tỉnh; kế thừa những kinh nghiệm, thành tựu tỉnh đạt được trong giai đoạn vừa qua. Phương châm đề ra là dự báo sát tình hình, tận dụng tối đa thời cơ, lợi thế, sáng tạo, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành; bên cạnh phát huy tối đa nội lực cần tiếp tục thu hút ngoại lực là nguồn vốn đầu tư. Muốn vậy cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở cả cấp tỉnh và cấp huyện. Chỉ khi môi trường đầu tư, kinh doanh chung của cả tỉnh thật sự hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư thì khi đó chúng ta mới thu hút được tối đa nguồn lực đầu tư từ bên ngoài.

Các cấp, ngành, mỗi địa phương tiếp tục hợp tác tốt, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Khi có môi trường đầu tư, kinh doanh tốt và nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt như vấn đề đất đai, thủ tục hành chính; khi gặp khó khăn có người đồng hành tháo gỡ… thì DN mới hoạt động có hiệu quả, yên tâm phát triển sản xuất. Đối với những dự án đầu tư nước ngoài đã thu hút được phải tập trung hỗ trợ để nhanh chóng triển khai dự án.

Bên cạnh phát triển kinh tế phải quan tâm chăm lo văn hóa xã hội, nhất là những lĩnh vực còn hạn chế và ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết tâm xóa nhà tạm cho hộ nghèo, gia đình chính sách. Chú trọng bảo đảm an ninh trật tự để người dân được sống, làm việc trong môi trường an toàn bởi kinh tế càng phát triển, mức độ hội nhập ngày càng lớn, lao động từ các nơi về Bắc Giang sinh sống, làm việc ngày càng nhiều sẽ tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Quá trình chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ thường xuyên kiểm điểm, đánh giá các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra, trên cơ sở đó tập trung cao cho những chỉ tiêu còn khó khăn. Thực tế, trong số 18 mục tiêu chủ yếu song không phải mục tiêu nào thực hiện cũng thuận lợi. Đến nay có những mục tiêu đã vượt, có mục tiêu gần đạt, sắp đạt nhưng cũng có mục tiêu còn khó khăn. Do đó cần quyết tâm cao trong năm 2024 để đến năm 2025 tất cả các mục tiêu đều đạt và vượt, từ đó tạo ra nền tảng mới cho nhiệm kỳ tiếp theo.

Nhân dịp đón năm mới 2024, đồng chí có nhắn gửi gì đến các cấp, ngành, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh?

Thành quả đạt được là rất phấn khởi song nhiều khó khăn, thách thức đang đón đợi ở phía trước. Thay mặt lãnh đạo UBND tỉnh, tôi mong muốn năm mới 2024 sẽ là năm có nhiều niềm vui, nhiều điều tốt lành đến với nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức, cộng đồng DN và các nhà đầu tư. Chúc các DN, doanh nhân, nhà đầu tư và nhân dân các dân tộc trong tỉnh một năm mới thật sự thành công, hạnh phúc và giành nhiều thắng lợi mới!.

Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!