Du khách đi lễ tại đền Bà Chúa Kho, phường Hoàng Văn Thụ (TP Bắc Giang).

Tăng cường quản lý

TP hiện có 15 di tích cấp quốc gia, 31 di tích cấp tỉnh. Chủ yếu là đình, chùa, lăng, đền… có giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc lâu đời. Nhiều lễ hội truyền thống gắn với di tích còn giữ gìn và phát huy được bản sắc và nét đẹp văn hóa, là sinh hoạt tín ngưỡng lành mạnh của nhân dân. Trong đó, vai trò tự quản của cộng đồng được nâng cao, huy động hiệu quả các nguồn xã hội hóa. Điển hình, Lễ hội kỷ niệm 590 năm Chiến thắng Xương Giang vừa được tổ chức là lễ hội lớn của TP Bắc Giang. Khu di tích Chiến thắng Xương Giang vừa được đầu tư tôn tạo, khánh thành đúng dịp lễ kỷ niệm nâng thêm tầm vóc và ý nghĩa của sự kiện. 

Cùng đó, công tác quản lý, khai thác, phát huy giá trị vật thể và phi vật thể Khu di tích trước, trong và sau lễ hội được UBND TP quan tâm. Lễ hội thành công tốt đẹp, thu hút hàng vạn người dân sở tại và du khách tham quan, dâng hương tại đền Xương Giang tưởng nhớ Cao tổ Hoàng đế Lê Lợi và các nghĩa sĩ chống giặc Minh. Đặc biệt, từ ngày mùng 2 đến nay, nhiều đoàn khách quốc tế đến từ các quốc gia như: Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc và trong nước như: Hà Nội, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Lào Cai, Tuyên Quang, Phú Thọ, Thái Nguyên... đã đến thăm Khu di tích.  

Ông Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao TP cho hay, trước mắt UBND TP tạm giao cho đơn vị quản lý Khu di tích. 4 cán bộ, nhân viên được cắt cử trông coi, bảo vệ, hướng dẫn du khách tại đây. Trung tâm đang nghiên cứu xây dựng kế hoạch, đề xuất biện pháp quản lý lâu dài nhằm phát huy giá trị của Khu di tích. Trung tâm còn phối hợp với các công ty du lịch tại Hà Nội, Hải Dương xây dựng lịch trình, liên kết tua, tuyến du lịch văn hóa tâm linh; tích cực quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng, xây dựng trang web riêng nhằm thu hút du khách. 

Cũng là điểm di tích hút khách những ngày đầu xuân, đền Bà Chúa Kho (đền Phủ) nằm trên đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hoàng Văn Thụ cao điểm có ngày đón hàng nghìn lượt khách thập phương tới dâng hương cầu may. Ông Lê Văn Bình, Tổ phó Tổ dân phố Tiền Giang cho biết, 5 năm gần đây, lượng khách đến đền ngày càng đông và tăng bình quân khoảng 30% mỗi năm. Ban quản lý di tích và các hội, đoàn thể của tổ dân phố phân công phục vụ du khách. Được biết, từ Tết Nguyên đán đến hết lễ hội đền Phủ (12-2 âm lịch), thường xuyên có các hội viên chi hội người cao tuổi, cựu chiến binh, phụ nữ dưới sự hỗ trợ của Công an phường chia ca giữ gìn trật tự, vệ sinh, ghi danh sách công đức, hướng dẫn, phân luồng giao thông vào giờ cao điểm. 

Tại di tích đền Tân Ninh, phường Trần Phú, lễ hội được tổ chức hai lần mỗi năm vào mùng 7, 8 tháng Giêng và 19, 20 tháng Tám (âm lịch). Nơi đây còn được chọn để tổ chức các hoạt động diễn xướng, hát văn hầu đồng của các CLB cấp tỉnh và TP. Vừa qua, Trung tâm Văn hóa - Thể thao TP Bắc Giang phối hợp với UBND phường Trần Phú tổ chức liên hoan văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tại đền Tân Ninh, với 17 CLB chầu văn trong và ngoài tỉnh tham dự. Theo ông Đinh Tiến Mạnh, Tổ trưởng Tổ dân phố Tân Ninh, Trưởng ban tổ chức lễ hội, đến nay đã tròn 20 năm UBND phường Trần Phú giao cho tổ dân phố Tân Ninh trông coi, quản lý di tích. Vào các ngày lễ, Tết, đền đón khoảng gần 1 nghìn du khách thập phương song an ninh trật tự luôn được bảo đảm. 

Nâng tầm giá trị các di sản

Đại diện lãnh đạo UBND TP cho biết, những năm gần đây, công tác quản lý, tổ chức lễ hội gắn với bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn TP có chuyển biến tích cực; thực hiện theo quy định của UBND tỉnh về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Phòng Văn hóa và Thông tin TP được giao nhiệm vụ hướng dẫn, giám sát công tác tổ chức lễ hội ở các phường, xã. Mặc dù vậy, nổi lên ở các lễ hội trên địa bàn TP là áp lực về giao thông, an toàn thực phẩm khó kiểm soát do lượng người tham dự tăng cao. Tình trạng đốt vàng mã, đặt tiền lẻ còn phổ biến dù đã được nhắc nhở. Một số cá nhân tùy tiện mở điểm trông giữ xe và thu tiền cao gấp 2-3 lần so với mức quy định diễn ra ở một số điểm di tích.

Được biết từ nay đến giữa tháng Hai âm lịch, TP còn nhiều lễ hội truyền thống thu hút đông đảo du khách thập phương. UBND TP chỉ đạo các phòng, đơn vị chức năng tiếp tục quản lý, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường. Về lâu dài, UBND TP sẽ thành lập Ban quản lý chuyên trách Khu di tích Chiến thắng Xương Giang để phát huy giá trị di tích, nâng cao hiệu quả các hoạt động chuyên môn như quảng bá, kết nối du lịch, trưng bày, trùng tu, tôn tạo. 

Theo lộ trình phát triển du lịch, năm 2017, TP khởi động hai dự án, đó là giải phóng mặt bằng mở rộng không gian di tích đền Bà Chúa Kho, tôn tạo đền thờ Trạng nguyên Giáp Hải, kết nối những di tích này với Khu di tích Chiến thắng Xương Giang, tạo thành điểm đến phục vụ nhu cầu du lịch văn hóa - tâm linh của nhân dân.

Nhóm PV