Thống kê của các nghiên cứu về tác hại của thuốc lá cho thấy 90% số ca bệnh ung thư phổi, 30% trong tổng số ca bệnh ung thư, 75% số ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 25% số ca bệnh tim do thiếu máu cục bộ và 62% trong tổng số ca bệnh và trường hợp tử vong tại bệnh viện là do những chất độc trong khói thuốc đã gây ra.

Hàng chục nghìn tỷ đồng bay theo khói thuốc mỗi năm

Hút thuốc lá là thói quen của nhiều người. Khói thuốc lá với hơn 7 nghìn chất hóa học (trong đó có khoảng 70 chất gây ra ung thư) không chỉ gây độc hại cho cơ thể người hút mà còn người hút thuốc thụ động (người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc của người khác), đặc biệt ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ em, người già và phụ nữ.

Truyền thông về sức khỏe, xây dựng môi trường làm việc an toàn, không khói thuốc lá cho người lao động. Ảnh: Tường Vi

Hằng năm, thế giới có 6 triệu người chết vì thuốc lá, với 2/3 trong số đó thuộc các nước đang phát triển, trong đó hơn 600 nghìn ca tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc thụ động. Tỷ lệ tử vong do thuốc lá cao hơn tử vong do HIV/AIDS, bệnh lao phổi, tai nạn giao thông và tự tử cộng lại. Ở Việt Nam mỗi năm thuốc lá gây tử vong 40 nghìn người và ước tính con số ngày sẽ tăng lên 70 nghìn người vào năm 2030. 

Việt Nam là quốc gia có số người hút thuốc cao thứ 3 trong khu vực Asean, chỉ sau Indonesia và Philippines. Trong đó, tỷ lệ nam giới hút thuốc là 47,4% và nữ giới là 1,4%, chủ yếu là độ tuổi 25-50. Do tỷ lệ người hút thuốc cao nên kéo theo số người hút thuốc thụ động cũng rất nhiều, phần lớn là phụ nữ và trẻ em thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động ở nhà, tại nơi làm việc và những nơi công cộng.

Không khó để gặp cảnh ở những nơi đông người như trong đám cưới, các bữa tiệc có phụ nữ mang thai và trẻ em, người già vẫn có nhiều người thản nhiên phì phèo nhả khói, kể cả trong phòng máy lạnh ngột ngạt. Không ít người bày tỏ sự lo lắng cho sức khỏe và bức xúc trước tình trạng hút thuốc nơi đông người, chủ yếu liên quan đến nam giới. Đi vào chốn công cộng như bến tàu xe, công viên, khuôn viên bệnh viện dễ dàng bắt gặp rất nhiều người mang điếu thuốc lá trên môi bất chấp sự khó chịu của người xung quanh - những người phải hút thuốc thụ động.

Ngoài tác hại đối với sức khỏe, thuốc lá còn gây cho xã hội tổn thất về kinh tế rất lớn. Cũng như xu hướng chung của thế giới, số người hút thuốc tại Việt Nam tập trung nhiều nhất ở nhóm thu nhập thấp. Tiền chi cho thuốc lá chiếm một phần không nhỏ trong ngân quỹ vốn đã eo hẹp của họ và ảnh hưởng đến các chi tiêu cũng như đời sống của gia đình có người hút thuốc. 

Tại Việt Nam, mỗi năm, bình quân một người hút thuốc chi gần 700 nghìn đồng cho thuốc lá. Với 12 triệu người hút thuốc, một năm chúng ta tốn hơn 8,2 nghìn tỷ đồng cho mặt hàng này. Số tiền đó đủ để mua lương thực nuôi sống 10,6 triệu người. Theo thống kê, chi phí điều trị nội trú, ngoại trú và tự điều trị cho 5 nhóm bệnh liên quan đến thuốc lá là gần 9 nghìn tỷ đồng. Ngoài ra, khói thuốc lá còn là tác nhân gây ra 10% các vụ tai nạn và cháy nổ, làm tăng ngày nghỉ làm của nhân viên do bệnh tật, làm xấu và nhanh hỏng các tài sản, tăng chi phí quét dọn và bảo dưỡng, qua đó tăng chi phí các khoản bảo hiểm.

Thực thi nghiêm quy định của luật

Việt Nam vẫn ở trong nhóm nước có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới. Tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới có xu hướng gia tăng; tỷ lệ trẻ em tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá còn rất cao; hành vi hút thuốc lá nơi công cộng vẫn phổ biến. Tình trạng quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị và tài trợ của một số công ty thuốc lá vẫn được thực hiện dưới nhiều hình thức. Giá bán thuốc lá chưa có tác dụng hạn chế người hút thuốc sử dụng các sản phẩm thuốc lá. 

Lời cảnh báo sức khỏe trên vỏ bao thuốc lá còn chung chung, không gây ấn tượng mạnh với người tiêu dùng, do đó còn hạn chế tác dụng cảnh báo đối với người nghiện thuốc lá và ngăn ngừa người bắt đầu hút thuốc lá, nhất là trẻ em. Số người hút mới, nhất là trong lứa tuổi học sinh vẫn còn; không ít những trường hợp còn hút thuốc lá nơi đông người, nơi cấm một cách thản nhiên mà không bị phản ứng hay biện pháp chế tài nào.

Khói thuốc lá là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra nhiều bệnh tật. Khói thuốc lá đã đầu độc môi trường sống trong lành của cả thế giới. Hút thuốc rất có hại cho bản thân người hút và cho sức khỏe cộng đồng. Lời cảnh báo này dường như còn bị nhiều người Việt Nam xem nhẹ. Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã có những quy định rất cụ thể, rõ ràng về hành vi liên quan đến thuốc lá bị nghiêm cấm.

Tuy vậy việc thực thi vẫn khó khăn bởi nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trước hết, đó là do thói quen rất khó từ bỏ và ý thức của nhiều người nghiện thuốc lá còn hạn chế trong việc phòng, tránh tác hại cho người xung quanh. Nhiều người bức xúc trước tình trạng hút thuốc nơi công cộng nhưng ngại lên tiếng góp ý hay phản đối. Chế tài đã được quy định nhưng rất hiếm người hút thuốc lá nơi công cộng bị xử phạt.

Vì vậy, nhiều người cho rằng, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cần được thực thi nghiêm, nhất là xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng. Những người đang hút thuốc vì trách nhiệm với gia đình và cộng đồng cần tuân thủ quy định của luật, tự giác chấp hành quy định không hút thuốc nơi đông người và những nơi treo biển cấm. Mọi người cũng cần chủ động, mạnh dạn bày tỏ ý kiến đối với người hút thuốc vi phạm quy định, ảnh hưởng đến sức khỏe người khác. Làm được như vậy là mỗi người đã góp phần vào việc xây dựng một thế giới không có khói thuốc, bảo vệ sức khỏe từng cá nhân, gia đình và cộng đồng.

Thuốc lá điện tử không an toàn như lầm tưởng

(BGĐT) - Thuốc lá điện tử không cần mồi lửa, thiết bị này sử dụng năng lượng từ pin lithium sạc. Thay vì đốt cháy sợi thuốc lá, dung dịch được làm bốc hơi trong buồng nóng khi người dùng hít vào. 

Những tác động xấu của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường

(BGĐT) - Nhiều nghiên cứu  khoa học đã chứng minh, ngoài tác động xấu đến sức khỏe, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình, hút thuốc lá còn gây hại cho xã hội và môi trường sống.

Mọi loại thuốc lá đều gây hại sức khỏe

(BGĐT) - Các nghiên cứu chỉ ra rằng tất cả các loại thuốc lá đều có hại và bất kỳ sự tiếp xúc nào với khói thuốc lá đều có thể gây tổn hại cho cơ thể. Không có mức độ an toàn khi tiếp xúc với khói thuốc lá và không có thuốc lá an toàn.

Bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe trong đại dịch Covid-19

(BGĐT) - Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh - Bộ Y tế, Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại (PCTH) thuốc lá, bỏ thuốc lá là một trong những điều tốt nhất mà mọi người có thể làm cho sức khỏe của chính mình và những người thân yêu, đặc biệt trong thời điểm dịch Covid-19 như hiện nay.