Chất thải chăn nuôi của gia đình chị Nguyễn Thị Huyền, thôn Ngòi Lan, xã Lan Giới (Tân Yên) được xử lý qua bể biogas bảo đảm tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường.

Xả thải trực tiếp

Trang trại của ông Nguyễn Văn Quảng, thôn Cầu Thầy, xã An Thượng (Yên Thế) nuôi hơn 3 nghìn con lợn thương phẩm và lợn nái/lứa. Năm 2013, trang trại đi vào hoạt động nhưng không có giấy phép xả nước thải, bể lắng không lót đáy gây ô nhiễm môi trường nước hồ Đá Ong, khiến người dân bức xúc. 

Vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) lại phát hiện trang trại vi phạm hàng loạt quy định về môi trường. Bể biogas và bờ bao của hồ lắng nước thải bị vỡ 2-3 m, không hoạt động. Nước thải chăn nuôi không được xử lý mà thải trực tiếp sang bể lắng; không quan trắc môi trường định kỳ và vận chuyển chất thải nguy hại theo quy định…Sở TN&MT đã xử phạt ông Quảng 40 triệu đồng, buộc khắc phục xong trước ngày 31-12-2016. 

Tháng 11 năm nay, cơ quan chuyên môn kiểm tra phát hiện hai chủ trang trại chăn nuôi lợn quy mô lớn là ông Thân Văn Thành, xã Ngọc Châu và ông Lê Văn Khiêm, xã Lam Cốt (Tân Yên) đều chậm hoàn thành hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi; chưa lắp đặt đầy đủ các bể xử lý chất thải dẫn đến gây ô nhiễm môi trường. 

Tương tự, gia đình ông Nguyễn Văn Mừng, thôn Liên Sơn, xã Tân Dĩnh (Lạng Giang) nuôi hàng trăm con lợn/lứa song chỉ có một hầm khí biogas 10m3 đã quá tải nên chất thải xả trực tiếp ra rãnh thoát nước của thôn. Bà Nguyễn Thị L, người dân trong thôn phản ánh: “Nhiều ngày nay, hàng chục hộ dân xung quanh không biết đi đâu để tránh mùi hôi từ chất thải của trang trại”. 

Qua kiểm tra cho thấy, trang trại của các ông, bà: Ngô Văn Tốn, xã Quý Sơn (Lục Ngạn); Phạm Thị Tuyết, xã Đồng Tâm; Phan Anh Đức, xã Tân Sỏi (Yên Thế); Nguyễn Bá Hữu, xã Việt Ngọc (Tân Yên)… cũng chung tình trạng như vậy.

Đình chỉ hoạt động để răn đe

Theo Sở TN&MT, năm nay toàn tỉnh có khoảng 10 trang trại chăn nuôi quy mô lớn vi phạm về môi trường, lỗi chủ yếu như: Không có giấy phép xả nước thải sản xuất; nước thải vượt quy chuẩn môi trường cho phép; không thực hiện đầy đủ nội dung đã cam kết về bảo vệ môi trường…Nhiều trang trại còn xả nước thải, chất thải ra cống, rãnh nước, thậm chí đường làng. Mẫu nước thải phân tích có nhiều thông số như: Nồng độ oxy sinh học và ô xy hóa học, lưu huỳnh, phốt pho đều vượt  5-10 lần quy chuẩn cho phép.

Nguyên nhân số trường hợp vi phạm ngày càng gia tăng là do chủ trang trại chỉ quan tâm đến lợi ích kinh tế nên đầu tư xử lý nước thải mang tính đối phó. Đơn cử, từ tháng 8 năm nay, bể biogas, bể lắng nước thải tại trang trại của ông Nguyễn Văn Quảng, thôn Cầu Thầy bị sạt lở, không hoạt động. Thế nhưng tới tháng 11 vừa qua, sau khi cơ quan chức năng kiểm tra, buộc khắc phục, ông mới thực hiện. Ngoài ra, công tác kiểm tra chưa thường xuyên, biện pháp xử phạt chưa đủ mạnh nên một số chủ trang trại "nhờn" luật và cho rằng nộp phạt là xong. Ví như hai trang trại tại xã An Dương và Lam Cốt (Tân Yên) chậm hoàn thành công trình xử lý chất thải gần một năm theo quy định mới bị xử phạt.

Theo ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở TN&MT, Sở đang tiếp tục thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch và đột xuất đối với các trang trại chăn nuôi, xử phạt nghiêm và kiên quyết tạm đình chỉ hoạt đối với cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng. Cùng đó, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT hướng dẫn người dân kỹ thuật xây hầm biogas, áp dụng chế phẩm sinh học xử lý chất thải. 

Đi đôi với các biện pháp này, sau khi xử phạt, cấp có thẩm quyền phải gắn với kiểm tra, đôn đốc khắc phục vi phạm. Cơ sở cố tình gây ô nhiễm sẽ đình chỉ hoạt động, yêu cầu khắc phục xong mới cho phép hoạt động trở lại. UBND các huyện, TP yêu cầu các chủ trang trại, gia trại thực hiện đúng nội dung đã cam kết về BVMT. Các chủ trang trại cần tự giác xây dựng các công trình thu gom và xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn môi trường.

Hải Minh