Hoa ly - loài hoa hương sắc nồng nàn, rực rỡ

Hoa ly không chỉ quyến rũ bởi mùi hương nồng nàn, hoa ly còn rực rỡ về màu sắc và tươi rất lâu. Hoa ly có thể chịu được ánh nắng mặt trời, ngay cả khi được trồng trong bóng râm. Hoa ly có nguồn gốc ôn đới, nhưng hiện nay đã rất phổ biến tại xứ sở nhiệt đới như Việt Nam. Hoa ly có nhiều màu sắc rực rỡ khác nhau, có 6 cánh và mùi hương nồng nàn lan tỏa.

Hoa ly được nhiều gia đình trưng trong những ngày Tết bởi vẻ đẹp rực rỡ. Ảnh minh họa

Cũng chính vì màu sắc và hình dáng quyến rũ nên hiện nay ở Việt Nam, hoa ly được nhiều gia đình bày trong dịp Tết Nguyên đán cổ truyền. Nhưng để có được chậu hoa ly đẹp chơi Tết là cả quá trình kỹ thuật trồng và chăm sóc một cách công phu và khoa học. Và nếu bạn áp dụng đúng kỹ thuật, chắc chắn sẽ có một chậu hoa ly như ý muốn.

Thời vụ trồng và chọn giống

Là loại hoa sống ở vùng ôn đới nên hoa ly có thể trồng quanh năm tại những vùng có khí hậu mát mẻ ở Việt Nam như Đà Lạt, Sapa hay Mộc Châu, tại các tỉnh miền Bắc thì vụ thu đông (tháng 10 trở ra) là thời điểm thích hợp để trồng.

Nói đến kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa ly, bước đầu tiên phải chú ý tới đó là khâu chọn đất và củ giống. Theo đó, đất trồng cần phải có đặc điểm nhiều mùn, chứa hàm lượng dinh dưỡng cao và khả năng thoát nước tốt. Bạn cũng có thể tự trộn giá thể để nuôi hoa ly theo công thức 1:1:2 gồm: đất phù sa - phân chuồng hoai mục - xơ dừa.

Củ giống hoa ly. Ảnh minh họa.

Củ giống hoa ly có thể mua ở nhiều nơi trên thị trường. Củ giống hoa ly chất lượng thường được nhập khẩu từ Hà Lan, đã qua xử lý mầm bệnh và bảo quản lạnh, to tròn, mập mạp.

Nhiệt độ và ánh sáng

Hoa ly là loại cây khá khó tính về nhiệt độ, ngưỡng nhiệt thích hợp cho cây vào ban ngày là từ 19 đến 25 độ C; còn ban đêm là từ 12 đến 13 độ C. Nhu cầu về ánh sáng của hoa ly ở mức trung bình, để cây khỏe mạnh thì cường độ chiếu sáng cho cây cần phù hợp. Hoa ly thích hợp sống ở nơi có độ ẩm cao, tốt nhất là trong khoảng 80 đến 85%. Tùy từng giống ly mà thời gian sinh trưởng của cây khác nhau nhưng thường dao động từ 100 - 120 ngày. Chiều cao của hoa ly trưởng thành là khoảng từ 100 - 120cm.

Kỹ thuật trồng hoa ly trong chậu tại nhà

Cây hoa ly ưa ẩm nhưng không chịu được úng, nên đất trồng ly phải chọn những vùng đất cao ráo, thông thoáng và có điều kiện tưới nước. Theo kinh nghiệm thì nên chọn đất ở những vùng núi cao, ven sông, ven hồ hoặc bán đảo là tốt nhất. Đất làm vườn ươm phải là đất nhiều mùn, tơi xốp, thoát nước tốt, luống rộng 100-120cm, độ dài tùy ý. Trồng với khoảng cách cây 12x15cm. Mỗi luống rạch 5-6 hàng sâu 5-7cm; rạch xong tưới đủ nước, đợi nước ngấm đi rồi đặt củ vào hàng, cách nhau 15cm, sau đó lấp đất dày 5-8cm.

Đổ giá thể đã trộn theo tỷ lệ trên vào ½ chậu. Tiếp theo đặt củ hoa vào trong chậu, mầm hướng lên trên, phủ phần đất còn lại lên bề mặt đến khi gần như kín toàn bộ mầm hoa là được.

Sau khi trồng, bạn cần chú ý tưới nước ngay và tưới hằng ngày để duy trì độ ẩm cho hoa, sau đó tưới ít dần. Lượng nước tưới phù hợp nên dựa vào độ ẩm của đất hiện có, khi tưới nên dùng bình tưới hoặc bình phun sương vì dụng cụ này có áp lực thấp, giúp cây không bị tổn thương.

Kỹ thuật trồng hoa ly khá phức tạp vì là cây "khó tính". Ảnh minh họa.

Kiểm tra cây sau trồng: Sau khi trồng từ 10-12 ngày, bới đất ở phần gốc của một số cây để kiểm tra sự phát triển của rễ. Nếu thấy rễ trắng, ra đều xung quanh gốc là cây sinh trưởng bình thường; ngược lại cần phải xem xét tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp khắc phục ngay (lúc này cần có sự tư vấn của các nhà khoa học). Đối với trồng chậu, nên kiểm tra để bổ sung giá thể nếu thấy rễ thân bị nhô lên khỏi mặt giá thể.

Kỹ thuật tưới nước và bón phân

Bạn cần nhớ phải luôn giữ ẩm cho đất trong suốt quá trình trồng. Cần tưới cây ở phần gốc, tránh làm lá và nụ bị ướt. Ngoài ra cần sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt cho ly với chế độ tưới 30 phút/ngày. Đặc biệt, để kiểm tra việc tưới nước đã thực sự đủ chưa, bạn cần bóp chặt 1 nắm đất sau khi tưới, không thấy nước rỉ ra ngoài tay, đất nắm thành cục, khi gõ nhẹ vào nắm đất sẽ bị vỡ ra thì đó là lúc bạn nên dừng lại không tưới nữa.

Việc bón phân cho hoa cũng cần tiến hành kịp thời, dùng phân hữu cơ (NPK, lân) để bón từ khi cây được 20 ngày đến khi cây nở hoa với tần suất 10 ngày/lần. Hỗn hợp phân hòa với nước đem tưới đều lên cây, sau đó đem tưới lại bằng nước để rửa phân còn bám trên lá.

Có được những chậu hoa ly đẹp, bền để trưng dịp Tết cần phải có áp dụng đúng quy trình kỹ thuật trồng. Ảnh minh họa.

Phòng trừ sâu bọ cho cây hoa ly

Các loại sâu và côn trùng như rệp, sán thích tấn công hoa ly vì mùi thơm của hoa. Các loại sâu bọ phá hoại này hút nhựa từ mặt dưới của lá và hoa, gây nên sự hình thành các đốm đen ở mặt trên của lá. Chúng cũng tiết ra một loại chất ngọt, dính nhỏ từ lá xuống đồ gỗ hoặc sàn nhà nơi đặt chậu cây, gây bẩn sàn.

Nhân giống cây hoa ly từ củ

Tách củ là phương pháp nhân giống bằng cách tách củ con được sinh ra từ củ mẹ. Có thể trồng cây chuyên để nhân giống. Cũng có thể kết hợp với sản xuất hoa vụ hè để nhân giống, nhưng do khí hậu nóng nên chất lượng củ loại này kém. Chọn củ không sâu bệnh, đường kính từ 8-10cm ngâm vào dung dịch foocmalin 40% pha theo tỉ lệ 1/80 lần trong 30 phút, lấy ra rửa sạch hong khô.

Chăm sóc hoa ly nở đẹp và bền như ý muốn để chơi Tết

Bí quyết làm sao để hoa ly nở theo ý muốn không hề phức tạp nếu thực sự tâm huyết khi trồng và chăm sóc loại hoa này. Việc bạn cần làm chỉ là kết hợp song song việc điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ của cây. Cây sẽ phát triển tốt hơn nếu được đặt vào nơi ít nắng và hạn chế việc thoát hơi nước của cây.

Khi hoa lan đến thời điểm ra nụ, bạn đem ra ngoài nơi có ánh sáng để cây hấp thụ. Ở điều kiện có nhiều ánh sáng và nhiệt độ ấm thì cây sẽ nhanh nở hoa hơn. Ngược lại, hoa ly sẽ chậm nở nếu hạn chế tưới nước và không có nhiều ánh nắng.

Khi trưng hoa ly chơi Tết, bạn cần đặc biệt chú ý tới sâu bệnh. Ảnh minh họa.

Còn nếu muốn giữ hoa ly được tươi lâu trong suốt dịp Tết bạn cần để ý tới các loại ốc sên, đặc biệt là những con ốc sên nhỏ, màu vàng rất thích ăn mầm cây vì vị ngọt và thơm. Ốc sên sinh trưởng nhanh vào những ngày mưa, ẩm ướt, vì thế bạn nên chú ý loại trừ con vật gây hại này.

Để phòng trừ, bạn nên bê chậu ly vào nhà tắm, sử dụng vòi xịt hoặc vòi hoa sen xịt chúng khỏi lá cây. Lau bụi thường xuyên cho lá cũng là một cách ngăn ngừa nhện, sâu bệnh khỏi xâm nhập vào cây. Những loại sâu này ưa ở nơi có nhiệt độ ấm, khô, bụi, một số loài còn giăng mạng giữa các tán lá khiến cây khó sinh trưởng. 

Tiến Anh (tổng hợp)