Vạch nhiễu, tìm thù

Nhắc đến “siêu pháo đài bay B52”, các tướng lĩnh Lầu Năm Góc đã từng đưa ra tuyên bố: “Không lực Hoa Kỳ có thể bịt mắt toàn bộ hệ thống ra-đa của Bắc Việt, vô hiệu hóa toàn bộ hệ thống phòng không của đối phương”. Họ khẳng định: “B52 là bất khả xâm phạm. B52 chỉ có thể bị rơi do thời tiết hoặc do trục trặc kỹ thuật chứ quyết không thể bị bắn rơi vì hỏa lực của bộ đội PKKQ Bắc Việt”... Vậy mà, ngay đêm đầu tiên (đêm 18/12) của chiến dịch 12 ngày đêm rực lửa ấy, B52 đã bị tiêu diệt nhanh gọn mà kíp chiến đấu của Trung đoàn 291 là đơn vị đầu tiên phát hiện, báo động kịp thời cho các lực lượng vào vị trí chiến đấu sớm 35 phút, đón lõng và bắn rơi.

Nhắc đến chiến công này, Đại tá Trương Văn Chiến, Chính ủy Trung đoàn không khỏi tự hào: Trong 12 ngày đêm lịch sử ấy, địch dùng nhiều thủ đoạn, phương tiện chiến tranh điện tử hiện đại, thả nhiều loại nhiễu nhằm loại trừ mọi khả năng quan sát của bộ đội ta. Với bản lĩnh vững vàng và trình độ tinh nhuệ, Trung đoàn đã không để Tổ quốc bị bất ngờ. 

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 291 bảo quản khí tài ra-đa.

Kể lại thời khắc lịch sử ấy, Đại tá Chiến cho biết: Đặc thù của bộ đội ra-đa là phát hiện, báo động tập kích đường không của đối phương và thông báo cho lực lượng PKKQ. Hôm đó, vào hồi 19 giờ, Đài trưởng Nghiêm Đình Tích (sau này được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân) cùng một số trắc thủ thuộc Đại đội 45 phát hiện ba dải nhiễu B52 ở Đồi Si, huyện Đô Lương (Nghệ An) ở cự ly hơn 500 km nên báo cáo nhanh lên cấp trên. Ngay sau đó, Cục Tác chiến (Bộ Tổng tham mưu) báo cáo lên Bộ Chính trị và Quân ủy T.Ư, đồng thời phát lệnh báo động cho Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định và một số tỉnh miền Bắc sớm trước 35 phút. Đây là khoảng thời gian vô cùng quý báu để quân và dân ta chủ động tiêu diệt địch, đồng thời sơ tán người dân đến nơi an toàn. Đúng 19 giờ 40 phút ngày 18/12/1972, 90 lần chiếc B52 và 135 lần máy bay chiến thuật đánh liên tiếp 3 đợt vào các sân bay Kép, Nội Bài, Gia Lâm, Hòa Lạc, Yên Bái và một số khu vực ở Hà Nội. Quân, dân miền Bắc mà nòng cốt là Bộ đội PKKQ đã giành được thế chủ động, đánh địch quyết liệt ngay từ những phút giây đầu tiên khi máy bay địch xâm phạm bầu trời Hà Nội, hạ bệ B52.

Không chỉ ngày đầu tiên mà trong suốt chiến dịch 12 ngày đêm, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn luôn bám máy, “vạch nhiễu tìm thù”, là lực lượng nòng cốt phát hiện từ sớm, từ xa. Trong cả chiến dịch, Trung đoàn đã phát hiện, thông báo kịp thời 151/165 tốp B52. Thông báo kịp thời cho lực lượng phòng không và dẫn đường cho không quân ta tiêu diệt địch, góp phần xứng đáng vào chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”. Với những thành tích xuất sắc, Trung đoàn đã được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và được tặng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Không để bị bất ngờ

Tại phòng truyền thống của Trung đoàn, các tư liệu, hiện vật liên quan đến chiến dịch 12 ngày đêm được đặt ở vị trí trang trọng. Chiến sĩ Phạm Văn Nam quê ở xã Đông Phú (Lục Nam) chăm chú quan sát sa bàn tái hiện trận địa Đồi Si - nơi Đại đội 45 anh hùng vươn cánh sóng tìm B52. Cạnh đó là màn hiện sóng của ra-đa P37- hiện vật ghi dấu chiến tích của thế hệ cha anh trong 12 ngày đêm rực lửa. Có cả nhiều máy thu, Tổng đài 10 cửa, đèn điện tử đài ra-đa, tủ hiện sóng, loa áp điện; những tấm ảnh chụp giặc lái Mỹ bị bộ đội phòng không bắt sống cũng được lưu lại nơi này như minh chứng cho những chiến công oanh liệt của lực lượng PKKQ nói chung và của Trung đoàn nói riêng.

Chiến sĩ trẻ quan sát sa bàn tái hiện trận địa trong cuộc chiến 12 ngày đêm hạ gục B52.

Chiến sĩ Nam cho biết: “Khi mới nhập ngũ, bài học đầu tiên bộ đội được tìm hiểu đó là truyền thống của đơn vị. Những ngày này, khi cả đất nước đang tổ chức các hoạt động Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, cán bộ, chiến sĩ càng có thêm nhiều thông tin, tìm hiểu kỹ hơn về chiến công của Trung đoàn. Là thế hệ đi sau, chiến sĩ trẻ chúng em tự hào về đơn vị, thầm hứa sẽ quyết tâm rèn luyện, huấn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, sẵn sàng thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vùng trời Đông Bắc của Tổ quốc”.

Phát huy truyền thống đã ra quân là đánh thắng, Trung đoàn 291 luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Với nhiều loại vũ khí, trang bị mới được bổ sung, Trung đoàn tăng cường huấn luyện đội ngũ chiến thuật, huấn luyện đêm, huấn luyện cơ động; tận dụng các chuyến bay của hàng không dân dụng và hoạt động của máy bay quân sự để luyện tập bắt, bám mục tiêu. Bên cạnh đó, Ban nghiên cứu địch của Trung đoàn đã có những đánh giá, tổng kết về những cuộc chiến tranh gần đây, qua đó đưa ra kết luận về các phương tiện mới nhằm làm chủ các loại vũ khí trang bị mới, khai thác tối đa tính năng phương tiện kỹ thuật hiện đại. Bên cạnh đó, tăng cường giáo dục, duy trì nền nếp sẵn sàng chiến đấu, quản lý bầu trời, tổ chức canh trực nghiêm túc, đặc biệt là những ngày lễ lớn của đất nước. Nhiều năm liền đơn vị đạt danh hiệu Quyết thắng, huấn luyện giỏi, đội ngũ cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, nhận thức rõ đối tượng và đối tác, tiếp cận thông tin mới, nghiên cứu âm mưu thủ đoạn của địch để làm chủ, bảo vệ được vùng trời được giao, không để Tổ quốc bị bất ngờ.

Đứng chân trên địa bàn tỉnh, đồng thời có nhiều trạm hoạt động ở vùng sâu, vùng xa, nơi biên giới, hằng năm Trung đoàn 291 đều phối hợp với các nhà hảo tâm tổ chức chương trình “Xuân canh trời”, “Tết biên cương” thêm gắn bó sâu nặng tình quân dân. Tháng 11 vừa qua, đơn vị tổ chức chương trình “Nâng bước em tới trường”, phối hợp với chính quyền địa phương tặng xe đạp, sách vở, dụng cụ học tập cho học sinh. Ngoài ra, Trung đoàn đã trao kinh phí cho 4 học sinh có hoàn cảnh khó khăn với mức 9,2 triệu đồng/em và 4 học sinh khác mức 4,4 triệu đồng/em, cùng đó hỗ trợ 500 nghìn đồng/em từ quỹ của Trung đoàn cho đến năm 2030. Đơn vị đang phối hợp với Cục Giáo dục phổ biến pháp luật (Bộ Tư pháp) tặng ti vi, tủ sách pháp luật, trao học bổng cho con cán bộ, chiến sĩ vào ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12 năm nay.

Bài, ảnh: Tuấn Minh

Bắc Giang - "Chiếc nôi" của bộ đội tên lửa Việt Nam

(BGĐT) - Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Bắc Giang là địa bàn trọng yếu bảo vệ vùng trời phía Bắc Thủ đô Hà Nội, trong đó tập trung một lực lượng lớn bộ đội của các đơn vị tên lửa thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân. Có thể nói, Bắc Giang là “chiếc nôi” của bộ đội tên lửa Việt Nam. 

Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không": Bắc Giang “chia lửa” cùng Hà Nội

(BGĐT) - Những ngày cuối tháng 12/1972, máy bay B52 Mỹ ném bom đánh phá miền Bắc, "rải thảm" Hà Nội. Bắc Giang là một trong những vùng mục tiêu trọng điểm của địch. Quân và dân Bắc Giang đã hiệp đồng chặt chẽ, chiến đấu hiệu quả, đóng góp sức người, sức của  “chia lửa” cùng Hà Nội.

Vẹn nguyên ký ức những ngày đỏ lửa

(BGĐT) - Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” năm 1972 đi vào lịch sử như một dấu son chói lọi. 50 năm trôi qua nhưng ký ức về những ngày đỏ lửa ấy vẫn còn vẹn nguyên trong mỗi cựu chiến binh (CCB) đã từng tham gia trận đánh lịch sử này.